مشخصات آلوئه ورا
آلوئه ورا با نام علمی (Aloe barbadensis) گیاهی بی‌ساقه، چند ساله با برگ‌های کلفت، گوشتی، دراز و دارای تیغ‌های کناره‌ای است. این گیاه بومی آفریقای شمالی است ولی هم اکنون در بسیاری از کشورهای جهان و از جمله در کشور ما، هم به عنوان گیاه زینتی و هم به عنوان گیاه درمانی کشت می‌شود. در دائره المعارف گیاهان دارویی، این گیاه را با نام‌های صبر زرد، صبر سیاه، صبر سقوطری، آلوئه هندی، شاخ بُزی، شب یار و… نیز می‌شناسند. بیش از ۳۰۰ نوع آلوورا در طبیعت وجود دارد که مهم‌ترین آن‌ها از نظر دارویی، آرایشی و بهداشتی، گونه Aloe Vera است.
۹۶ درصد ساختمان ژل آلوئه ورا از آب است و ۴ درصد باقیمانده، حاوی مواد فراوانی است که تاکنون ۲۰۰ ترکیب شیمیایی متفاوت در آن شناسایی شده است. این ترکیبات شامل پلی ساکاریدها، گلیکوپروتئین‌ها، ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنزیم‌های مختلف می‌شود. پلی ساکاریدهای موجود در گیاه خاصیت ضد التهاب، آنتی باکتریال و ضد میکروب دارند، آنتی اکسیدان‌ها نیز در قالب ویتامین‌های آ، ب، ث، ای، آمینواسیدهای روی و اسیدهای چرب ضروری در ترکیب ژل آلوئه ورا یافت می‌شوند، همچنین آلوئین یک نوع ملین بسیار قوی نیز در ترکیب آلوئه ورا وجود دارد. جالب است بدانید، آلوئه ورا ۲۰ تا از ۲۲ اسید آمینه مورد نیاز انسان و هر ۸ اسید آمینه ضروری برای بدن را در خود دارد.
اندام دارویی
بخش دارویی این گیاه، شیرابه موجود در برگ‌ها است که امکان دارد به صورت تازه، غلیظ (خمیری) و یا خشک با رنگ‌های متفاوت زرد، زرد مایل به سبز، قهوه‌ای و یا قرمز مایل به سیاه استفاده شود. برگ‌های بوته نوع دارویی معمولا بعد از گذشت دو سال از زمان کاشت و هنگامی که بوته به اندازه کافی رشد کرد، برداشت می‌شود و برای مصارف مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
خواص آلوئه ورا (طبیعت و خواص درمانی)
طبع گیاه آلوئه ورا گرم و خشک است. برخی از مهم‌ترین فواید درمانی این گیاه پرخاصیت به شرح زیر است:
۱) درمان مشکلات مختلف پوستی
یکی از مهم‌ترین خواص آلوئه ورا، اثرات دارویی این گیاه بر درمان بیماری‌های پوستی مختلف است. ژل این گیاه به دلیل داشتن مقادیر بالای كلاژن و ويتامين ای، باعث افزایش الاستيسيته و نرمی پوست می‌شود. همچنین خاصیت ضد التهابی و ترمیمی ترکیبات این گیاه، به التیام انواع زخم و التهاب پوست کمک می‌کند. خواص آلوئه ورا برای پوست شامل موارد زیر می‌شود.
- کمک به درمان سوختگی‌های سطحی
- درمان آفتاب سوختگی (آلوئه ورا یکی از اجزای تشکیل دهنده بسیاری از کرم‌های ضد آفتاب است)
- ترمیم و التیام زخم‌ها
- بهبود اگزما و پسوریازیس
- کمک به درمان جوش و آکنه و برطرف کردن جای جوش
- محو ترک‌های پوستی مانند ترک‌های شکم در دوران بارداری یا ترک‌های پوست ناشی از اضافه وزن
- جوانسازی پوست و رفع چین و چروک
- آب‌رسانی پوست
- تسکین التهابات و سوختگی‌های پوستی ناشی از شیمی درمانی
- کمک به درمان تبخال تناسلی
۲) درمان تبخال و بهبود زخم‌های دهان
آلوئه ورا خاصیت ضد ویروس هرپس دارد، به همین علت، برای بهبود تبخال مفید است، همچنین استفاده از خمیر دندان دارای ژل آن، به درمان سریع‌تر زخم‌های دهان، آفت و التهابات لثه کمک می‌کند.
۳) کمک به سلامت دهان و لثه
ژل آلوئه ورا به طور طبیعی خاصیت میکروب‌زدایی، ضد التهاب، ضد درد و جلوگیری از عفونت و ترمیم‌کنندگی دارد، از این رو استفاده از آن در ساخت خمیر دندان، تاثیر زیادی بر سلامت دهان و دندان گذاشته است. نتایج یک مطالعه در ژورنال دندانپزشکی عمومی گزارش می‌دهد که آلوورای موجود در ژل دندان، برای مبارزه با پوسیدگی دندان‌ها به اندازه خمیر دندان‌های معمول موثر است، همچنین این محققان توانایی مبارزه با میکروب‌ها و کنترل باکتری‌های دهان و دندان توسط ژل دندان آلوئه ورا را در برخی موارد حتی از خمیر دندان‌های تجاری موثرتر دانستند. علاوه بر این خمیر دندان حاوی این گیاه در رفع بوی بد دهان و کاهش حساسیت دندان‌ها به گرما و سرما موثر است.
۴) درمان مشکلات گوارشی
ژل آلوئه ورا خاصیت مسهل دارد و مصرف آن برای درمان یبوست مفید است، در این رابطه گفتنی است، کمیسیون E (آژانس نظارت بر گیاهان دارویی آلمان) استفاده از آن را برای درمان یبوست را تائید و مصرف روزانه ۵۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم شیره این گیاه را توصیه می‌کند. همچنین از خواص این گیاه برای درمان همورئید، زخم معده، سوزش معده، فلاکس و سندروم روده تحریک پذیر استفاده می‌شود.
۵) تقویت سیستم ایمنی بدن
آلوئه ورا دارای انواع ویتامین‌های مختلف مانند ویتامین ب۱، ب۲، ب۶، ویتامین سی، اسید فولیک و مواد معدنی است. این ترکیبات نقش قابل توجهی در تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از بیماری‌ها دارند. امروزه علاوه بر کاربرد این گیاه در صنایع غذایی، اشکال دارویی آن به صورت کپسول و شربت تولید می‌شود که به عنوان مکمل غذایی برای تقویت سیستم ایمنی بدن، افزایش مقاومت بدن در برابر بیماری‌های ویروسی مختلف مانند سرماخوردگی و آنفولانزا، تبخال، ایدز و افزایش مقاومت در برابر آلرژی‌ها تجویز می‌شوند.
۶) افزایش رشد مو و درمان شوره سر
خواص آلوئه ورا برای مو نیز دامنه وسیعی دارد. ژل آلوئه ورا با داشتن انواع مواد مغذی، ویتامین‌ها و مواد معدنی به سلامت و تقویت موهای سر کمک می‌کند، همچنین خواص ضد باکتری و ضد قارچی گیاه، در رفع شوره سر مفید است و آنزیم‌های موجود در آن، با از بین بردن سلول‌های مرده موجود پوست سر، به رویش مجدد مو توسط فولیکول‌ها کمک می‌کند.
.
۷) کمک به درمان دیابت و زخم پای دیابتی
گیاه آلوئه ورا می‌تواند هایپرگلیسمی مزمن و مشکلات ناشی از چربی بالا را که در بیماران دیابتی رایج است، کاهش دهد. همچنین استفاده خوارکی از این گیاه به کاهش قند خون بیماران دیابتی و مبتلا به پیش دیابت کمک می کند. در یک بررسی بالینی نیز، مشخص شد استفاده موضعی از ژل آلوئه ورا نه تنها باعث کاهش طول مدت بستری و مدت زمان بهبود بیماران به علت زخم پای دیابتی می‌شود بلکه باعث منفی شدن کشت میکروبی زخم ها نیز می‌گردد.
ایا آلوئه ورا پوست را سفید می کند
آلوئین موجود در آلوئه ورا موجب روشن و سفید شدن پوست می شود. برای این منظور ژل آلوئه ورا را بر روی پوست بمالید و بگذارید دقایقی بماند و سپس آن را بشویید.
آلوئه ورا چه مدت باید روی پوست بماند
توجه داشتید کسانی که پوستی چرب دارند باید ژل آلوئه ورا مدت زمان کمتری روی پوست بماند و حدود 15دقیقه کافی است. پوست های نرمال می توانند ژل را حدود 30 دقیقه نیز روی پوست خود نگه دارند.
طریقه مصرف خوراکی آلوئه ورا
آلوئه ورا را می توان به انواع آبمیوه ها اضافه و مصرف کرد. همچنین می توان آن را به سالاد نیز افزود.
عوارض جانبی و مضرات آلوئه ورا
- مصرف طولانی مدت شیره گیاه آلوئه ورا، منجر به کمبود پتاسیم در بدن می‌شود و در نتیجه احتمال تداخل با برخی درمان‌های صورت گرفته برای بیماران قلبی را دارد.
- زیاده‌روی در مصرف خوراكی آلوئه ورا به دليل خاصیت مسهلي قوی، باعث بروز دردهای شكمی می‌شود، همچنین بایستی از مصرف فرآورده‌های آلوئه ورا در زمان تهوع، استفراغ، دردهای شکمی، خونریزی مقعد و ضعف شدید پرهیز شود.
- مصرف خوراکی آلوئه ورا در دوران بارداری ممنوع است، زیرا احتمال می‌رود سبب تشدید انقباض‌های رحمی شود و احتمال سقط جنین را افزایش دهد.
- آلوئه ورا با داروهایی مانند داروهای دیابت، سووفلوران، داروهای ملین، وارفارین یا کمادین و داروهای مدر تداخل دارویی دارد.
- مصرف بیش از حد ژل این گیاه (مصرف روزانه ۱ گرم به مدت طولانی) می‌تواند منجر به بر هم خوردن تعادل آب و الکترولیت‌های بدن و در نتیجه برخی ضایعات کلیوی شود.
مراجع:
دائره المعارف گیاهان دارویی
فارماکوپه گیاهی ایران
