هایپرهیدروز که به عنوان پلی‌هیدروز یا (Sudorrhea) نیز شناخته می‌شود، بیماری است که با تعریق زیاد مشخص می‌شود. عرق کردن زیاد می‌تواند فقط یک ناحیه خاص یا کل بدن را تحت تأثیر قرار دهد ولی معمولاً به دلیل بالا بودن تعداد غدد عرق در نواحی خاصی از بدن مانند دست، پا، زیر بغل و کشاله ران بیشتر مشاهده می‌شود. مشکل تعریق زیاد اگر ناشی از بیماری خاصی نباشد، تهدیدی برای سلامتی نخواهد بود، اما می‌تواند ناراحت کننده باشد و باعث خجالت و ضربه روانی شود و اعتماد به نفس فرد مبتلا را کاهش دهد. لذا با توجه به اهمیت این بیماری ما در این مقاله ابتدا به بررسی علل و عوامل ایجاد این بیماری پرداخته‌ایم. در ادامه با معرفی گیاهان دارویی مفید برای درمان تعریق زیاد، بهترین فرآورده‌های طبیعی به دست آمده از آنها را معرفی می‌کنیم تا با اطمینان بیشتر و بدون کمترین عارضه جانبی بتوانید مشکل خود را برطرف کنید.
تعریق زیاد بدن
آنچه در این مطلب خواهید خواند
- انواع هایپرهیدروز
- علائم تعریق زیاد
- علت تعریق زیاد
- نحوه تشخیص مشکل تعریق زیاد
- راه‌های درمان تعریق زیاد
- گیاهان دارویی موثر در درمان تعریق زیاد
- معرفی فرآورده‌های طبیعی درمان تعریق زیاد
انواع هایپرهیدروز
هایپرهیدروز کانونی: هنگامی که تعریق بیش از حد موضعی باشد. به عنوان مثال، هایپرهیدروز کف دست، تعریق بیش از حد کف دست است.
هایپرهیدروزیس عمومی: در این عارضه، تعریق زیاد کل بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هایپرهیدروز ممکن است از بدو تولد وجود داشته باشد یا در اواخر زندگی ایجاد شود. با این حال، بیشتر موارد تعریق بیش از حد معمول، در سال‌های نوجوانی فرد شروع می‌شود. این بیماری می‌تواند به دلیل یک بیماری زمینه‌ای باشد، یا دلیل مشخصی ندارد و به موارد زیر تقسیم می‌شود:
۱) هایپرهیدروزیس ایدیوپاتیک اولیه: “ایدیوپاتیک” به معنی “علت نامعلوم” است. در بیشتر موارد، هایپرهیدروزیس موضعی است.
۲) هایپرهیدروز ثانویه: فرد به دلیل یک بیماری زمینه‌ای مانند چاقی، نقرس، یائسگی، تومور، مسمومیت با جیوه، دیابت یا پرکاری تیروئید (پرکاری غده تیروئید) بیش از حد تعریق می‌کند.
علائم تعریق زیاد
تعریق زیاد با برخی علائم عمومی مشخص می‌شود که شامل موارد زیر است:
- کف دست‌های نرم و خیس
- کف پای نرم و خیس
- تعریق مکرر
- تعریق قابل توجهی که بر اثر آن لباس خیس شود
همچنین افراد مبتلا به این مشکل ممکن است علائم زیر را نیز تجربه کنند:
- مشکلات تحریک کننده و دردناک پوستی مانند عفونت‌های قارچی یا باکتریایی
- لباس‌های لک شده
- عدم تمایل برای برقراری تماس بدنی
- مشکلات روحی مانند اضطراب و دلشوره، عقب‌نشینی اجتماعی و افسردگی
علل تعریق زیاد
علل هیپرهیدروز اولیه
دلایل تعریق زیاد اولیه به خوبی شناخته نشده است، با این وجود به نظر می‌رسد وضعیت روحی و روانی فرد بر روی آن بسیار موثر باشد. مطالعات همچنین نشان داده است که برخی از ژن‌ها در هایپرهیدروز اولیه نقش دارند و احتمال ارثی بودن آن وجود دارد. بیشتر بیماران مبتلا به هایپرهیدروز اولیه خواهر، برادر یا والد مبتلا به این بیماری دارند.
علل هیپرهیدروز ثانویه
دلایل تعریق ثانویه شامل موارد متعددی می‌شود. برخی از آنها عبارتند از:
- آسیب نخاعی
- سوء مصرف الکل
- اضطراب
- دیابت
- نقرس
- بیماری قلبی
- پرکاری تیروئید – غده تیروئید بیش فعال
- چاقی
- بیماری پارکینسون
- بارداری
- نارسایی تنفسی
- بیماری زونا
- برخی از سرطان‌ها
- برخی از عفونت‌ها مانند HIV، مالاریا، سل
- مصرف برخی از داروها، از جمله تعدادی از داروهای ضد افسردگی، آنتی‌کولین استرازها (برای بیماری آلزایمر)، پیلوکارپین (برای گلوکوم)، پروپرانولول (برای فشار خون بالا)
نحوه تشخیص مشکل تعریق زیاد
معاینات پزشکی و انجام برخی آزمایشات نظیر آزمایش خون و ادرار، اولین راه تشخیص مشکل تعریق زیاد است. همچنین انجام آزمون‌هایی مانند تست نشاسته و ید، تست عرق با تنظیم حرارت و آزمون کاغذ نیز به تشخیص دقیق‌تر علت بیماری و در نتیجه یافته بهترین شیوه درمان تعریق زیاد کمک می‌کند.
در تست عرق با تنظیم حرارت، پودری که به رطوبت حساس است به پوست زده می‌شود. زمانی که تعریق زیاد در دمای اتاق اتفاق می‌افتد، رنگ پودر تغییر می‌کند و به این صورت این بیماری تشخیص داده می‌شود.
در آزمون نشاسته و ید، ابتدا مقداری از یک محلول یددار در ناحیه‌ای که زیاد عرق می‌کند ریخته می‌شود. سپس روی آن نشاسته پاشیده می‌شود. رنگ آبی تیره یا بنفش، مناطق تعریق بیش از حد را نشان می‌دهد.
در آزمون کاغذ، یک نوع کاغذ خاص را در ناحیه‌ای که زیاد عرق می‌کند، قرار می‌دهند. بعد از اینکه عرق توسط کاغذ جذب شد آن را وزن می‌کنند. وزن کاغذ میزان عرق جذب شده را نشان می‌دهد. مقدار مشخصی از این وزن نشان دهنده سلامت فرد و بیشتر از آن احتمالاً دلیلی بر ابتلای فرد به هایپرهیدروزیس است.
نحوه تشخیص و درمان تعریق زیاد
راه‌های درمان تعریق زیاد
به منظور رفع این مشکل، بسته به علت ایجاد آن درمان خاص خودش تجویر می‌شود. تغییر شیوه زندگی، درمان‌های خانگی، دارودرمانی، جراحی و استفاده از داروهای گیاهی از راه‌های بهبود این عارضه هستند. برخی شیوه‌های درمان دارویی برای کنترل و درمان عرق زیاد عبارتند از:
- سم بوتولینوم (تزریق بوتاکس) – تزریق بوتاکس باعث مسدود شدن اعصاب محرک غدد عرق می‌شود.
- داروهای ضد کولینرژیک – این داروها مانع انتقال تکانه‌های عصبی پاراسمپاتیک می‌شوند. بیماران به طور کلی طی حدود ۲ هفته متوجه بهبود علائم می‌شوند.
- ETS (سمپاتکتومی آندوسکوپی توراک) – این مداخله جراحی فقط در موارد شدید که به سایر درمان‌ها پاسخ نداده‌اند، توصیه می‌شود. اعصاب منتقل کننده پیام به غدد عرق بریده می‌شوند.
- یونتوفورز – دست‌ها و پاها در یک کاسه آب غوطه‌ور می‌شوند. جریان الکتریکی بدون درد از آب عبور می‌کند. بیشتر بیماران به دو تا چهار درمان ۲۰-۳۰ دقیقه‌ای نیاز دارند.
توجه داشته باشید اگر مشکل تعریق زیاد به موقع درمان نشود، می‌تواند منجر به عوارض شدیدی شود مانند:
- عفونت ناخن: به خصوص عفونت ناخن پا
- زگیل: رشد پوست ناشی از HPV (ویروس پاپیلومای انسانی)
- عفونت‌های باکتریایی: به خصوص در اطراف فولیکول‌های مو و بین انگشتان پا
- تأثیر روانی: تعریق زیاد می‌تواند بر اعتماد به نفس، شغل و روابط بیمار تأثیر بگذارد
درمان گیاهی تعریق زیاد
گیاهان دارویی مفید برای درمان تعریق زیاد
مریم گلی
مریم گلی یکی از مفیدترین گیاهان دارویی برای درمان تعریق زیاد است. متخصصان طب سنتی توصیه می‌کنند برای رفع عرق کردن زیاد، روزی دو تا سه لیوان دمنوش مریم گلی را مصرف کنید. امروزه فرآورده‌های دارویی مختلفی از عصاره گیاه مریم گلی برای بهبود تعریق زیاد بدن تولید می‌شود. گفتنی است، کمیسیون E در کشور آلمان، مصرف سیستمیک فراورده‌های گیاه مریم گلی را برای مهار ترشح عرق توصیه می‌کند. مریم گلی به تقویت غدد عرق موجود در بدن کمک می‌کند و عرق کردن را کاهش می‌دهد. سرشار از منیزیم و ویتامین B است که در کنترل فعالیت غدد عرق موثر هستند. همچنین اسیدهای فنولی موجود در مریم گلی باعث مهار ترشح عرق می‌شوند. جلوگیری از تعریق زیاد با علت‌های مختلف مانند تعریق زیاد ناشی از یائسگی، ضعف، دیستونی، تعریق شبانه و تعریق زیاد ناشی از علل روانی، از مهم‌ترین خواص درمانی این گیاه است.
نعناع
نعناع از دسته گیاهان دارویی معطر است و بوی بسیار تیزی دارد که خنک کننده و طراوت‌بخش است. لذا مصرف محصولات آن در رفع بوی بد عرق موثر است. همچنین به واسطه خاصیت ضد میکروبی، ضد باکتری و ضد قارچ، در از بین بردن باکتری‌ها و قارچ های ناشی از تعریق زیاد تاثیر دارد. به علاوه، نعناع به تنظیم سطح کورتیزول و بهبود مقاومت طبیعی بدن در برابر استرس نیز کمک می‌کند. در نتیجه در کاهش تعریق ناشی از استرس مفید خواهد بود. استفاده از چند قطره روغن نعناع و ماساژ پوست با آن باعث مختل شدن رشد باکتری‌ها و کاهش تعداد آنها می شود. همزمان بوی خوش آن می‌تواند به بوی نامطبوع عرق چیره شود.
شمعدانی عطری یا ژرانیوم
شمعدانی عطری از گیاهان زینتی و دارویی با بویی بسیار معطر و خوشبو است و استفاده از آن می‌تواند در رفع بوی بدن ناشی از عرق کردن زیاد، موثر باشد. همچنین این گیاه دارای خاصیت ضد باکتریایی خفیف است و در از بین بردن باکتری‌هایی که باعث بوی نامطبوع عرق می‌شوند، تاثیر مثبت دارد. اثرات ضد درد، ضد اضطراب، ضد افسردگی از دیگر خواص این گیاه است و خاصیت مسکن و آرامبخش دارد. از شمعدانی عطری در طب سنتی برای کمک به دفع سنگ کلیه، مشکلات گردش خون و دیابت، درمان افسردگی و اضطراب، بهبود زخم‌ها و مقابله با عفونت استفاده می‌شود.
اسطوخودوس
لاوندر یا اسطوخودوس نیز همانند شمعدانی عطری بویی خوشایند و مطبوع دارد و استفاده از آن در ساخت ضد تعریق‌های گیاهی به رفع بوی بد عرق کمک زیادی می‌کند. اسطوخودوس دارای خاصیت ضد میکروب، ضد قارچ و ضد باکتریای قوی است و با باکتری‌های استافیلوکوکوس اوره ئوس، پروپیونی باکتریوم آکنه و اپیدرمیس مبارزه می‌کند. مصرف عصاره اسطوخودوس باعث خوشبو شدن بدن در کنار حذف این باکتری ها می‌شود، و به دلیل خاصیت ضد قارچی با قارچ‌های ناشی از عرق کردن زیاد که در زیر بغل یا نقاط دیگر بدن مانند لای انگشتان و .. رشد می‌کنند، مبارزه می‌کند. ضمن اینکه نشاط آور است، خاصیت آرامبخش دارد و مشکلاتی مانند استرس و شرمندگی که در اثر تعریق زیاد فرد با آن مواجه می‌شود را کاهش می‌دهد.
درمنه
گیاه درمنه از خانواده کاسنی‌ها بوده، اندام هوایی این گیاه از نظر جنبه های دارویی و پزشکی بسیار مهم است. ترکیبات موجود در این گیاه دارای خاصیت ضد عفونی کنندگی هستند و از عصاره آن بر روی سطوح زخم‌ها و درمان زخم می‌توان استفاده کردد. از این گیاه در صنعت داروسازی برای ساخت لوسیون‌های ضد عفونی کننده قارچ‌های پوستی بدن استفاده می‌شود. در از بین بردن باکتری‌هایی که باعث بوی نامطبوع عرق در بدن می‌شوند، موثر است. از این گیاه در در طب سنتی ایران برای درمان سرفه، سرماخوردگی و دفع کرم‌های انگلی استفاده می‌شده است، همچنین برای دور کردن و دفع حشرات کاربرد داشته است. درمنه دارای اثرات ضد سرطانی، تسکینی، ضد اضطراب قوی و آنتی اکسیدانی است.
گزنه
گزنه از دوران باستان، به عنوان یک گیاه دارویی کاربرد داشته است و برگ‌ها و ریشه آن، تنوعی بالایی از مواد مغذی و انواع ویتامین‌ها مانند ویتامین‌های A ،C و K و طیف گسترده‌ای از ویتامین‌های B را در خود دارند. استفاده از اسانس گزنه در فرآورده‌های طبیعی ضد تعریق به دلیل کمک به رفع بوی نامطبوع بدن است ضمن اینکه خاصیت آرامبخش نیز دارد. همچنین گزنه یک گیاه با خاصیت دیورتیک طبیعی است و می‌تواند به بدن در دفع بهتر نمک و آب اضافی کمک کند. رفع گرفتگی‌های کبد، تقویت نیروی جنسی، رفع اخلاط خونی و برطرف کردن بیماری‌های پوستی از دیگر خواص گزنه است.
بابونه
بابونه نیز یکی از اصلی‌ترین گیاهان دارویی است که در صنعت داروسازی کاربرد فروان دارد و طیف وسیعی از اثرات درمانی را شامل می‌شود. به دلیل معطر بودن گیاه بابونه، خواص فراوان آن برای حفظ سلامت پوست، اثر آرامبخش و ضد اضطراب، از این گیاه در ساخت فرآورده‌های طبیعی که برای درمان تعریق زیاد تولید می‌شود، استفاده می‌کنند. تقویت معده، افزایش اشتها، کمک به هضم غذا، تقویت قوای جنسی، کمک به درمان سرماخوردگی و گلودرد، تسکین درد و گرفتگی عضلات، رفع ورم کلیه و مثانه و تسکین درد از دیگر خواص بابونه است.
معرفی فرآورده‌های طبیعی درمان تعریق زیاد
امروزه طیف گسترده‌ای از محصولات طبیعی وجود دارد که برای کمک به درمان عرق کردن زیاد تولید می‌شوند. استفاده از فواید گیاهان دارویی تا هنگامی که به اندازه نیاز مصرف و در شرکت‌های دارویی معتبر تهیه شوند، به خوبی می‌توانند در درمان این بیماری مفید باشند. ما در سامانه اطلاع رسانی “نسخه اول” ضمن افزایش آگاهی شما نسبت به درمان تعریق زیاد با کمک فرآورده‌های طبیعی، با مقایسه فرآورده‌های موجود در بازار، به شما برای انتخاب آگاهانه محصول مناسب کمک می‌کنیم.
شما هم اکنون می‌توانید برای تهیه و خرید هر یک از این داروهای گیاهی، از طریق لینک زیر اقدام کنید.
قرص سالویگل گل دارو حاوی عصاره خشک سرشاخه‌های گیاه مریم گلی است. این محصول برای درمان تعریق زیاد ناشی از یائسگی، ضعف، دیستونی و علل روانی به کار می‌رود و کم کننده ترشح عرق بدن در شرایط مختلف است. مصرف آن به ویژه برای زنانی که در دوران یائسگی قرار دارند و از تعریق‌های شدید بدن خود خسته شده‌اند، یک گزینه عالی به شمار می‌رود. با این حال توصیه می‌شود افراد مبتلا به پرکاری تیروئید از مصرف این فرآورده خودداری و با پزشک خود مشورت کنند.
اسپری خوشبو کننده و ضد تعریق باریج اسانس نیز یک محصول طبیعی دیگر برای درمان تعریق زیاد و رفع بوی بد عرق است. این اسپری حاوی اسانس شمعدانی عطری، اسطوخودوس و درمنه است. استفاده از این اسپری برای دور کردن حشرات نیز مفید است.
پودر ام تی زد دینه از عصاره گیاه نعناع و همیشه بهار به اضافه پودر تالک و زینک اکساید تهیه می‌شود. به عنوان ضد عرق، ضد بو، محافظ پوست، رفع بوی بد پا و درمان ساییدگی و پیشگیری از التهاب پوست کاربرد دارد.
ضد عرق گیاهی دکتر زرقانی فرآورده‌ای کاملا گیاهی و طبیعی برای رفع بوی بد عرق است. این محصول بر خلاف اسپری‌ها و ضد عرق‌های شیمیایی، از تعریق بدن جلوگیری نمی‌کند، بلکه فقط بوی عرق را خنثی و محل مورد نظر را ضدعفونی می‌کند.
اسپری ضد تعریق نلا حاوی عصاره گزنه و گیاه بابونه است. این فرآورده برای جلوگیری از تعریق بیش از حد و از بین بردن باکتری‌های مولد بوی بد بدن به کار می‌رود. از این گیاهان اسپری بوبر و ضد تعریق پا نیز تولید می‌شود که مانع عرق کردن زیاد پا شده و در از بین بردن باکتری‌های مولد بوی بد پا موثر است.
سخن پایانی
مشکل تعریق زیاد اگرچه یک بیماری جدی محسوب نمی‌شود، اما آزاردهنده بوده و بر کیفیت زندگی مبتلایان تاثیرگذار است. همچنین در صورتی که درمان نشود موجب از دست رفتن الکترولیت‌های زیادی مانند سدیم، کلسیم و از همه مهم‌تر منیزیم از بدن می‌شود و محل رشد باکتری‌ها خواهد شد. برای درمان تعریق زیاد، قبل از هر چیز باید علت تعریق مشخص شود. شما چه تجربه‌ای در این زمینه دارید؟ خوشحال می‌شویم تجربیات خود را با ما و دیگر مخاطبان نسخه اول در میان بگذارید.
