مشخصات گیاه مریم گلی
مریم گلی یک گیاه دارویی علفی، چند ساله و متعلق به خانواده نعناع است. این گیاه گونههای متعددی در سراسر جهان دارد و از پراکندگی نسبتا وسیعی در فلور گیاهی کشورمان برخوردار است. تاکنون حدود ۵۸ گونه از این گیاه در ایران شناسایی و گزارش شده که از این تعداد، ۱۷ گونه بومی و انحصاری کشورمان است. این گیاه به طور خودرو در آذربایجان، لرستان، شیراز، کرمانشاه، سمنان و دماوند تهران میروید. نامهای دیگر مریم گلی سالویا و مریمی می باشد.
مریم گلی دارای ساقههایی به رنگ سبز تیره و پر از کرکهای خاکستری به ارتفاع حدود ۳۰ تا ۶۰ سانتیمتر است. برگهای آن، نیزهای شکل و سطح آنها با کرکهای ظریفی پوشیده شده است. گلهای مریم گلی به رنگ بنفش متمایل به آبی، صورتی یا سفید هستند. این گلها در قسمت فوقانی ساقه، روی چرخههای مخصوصی تجمع یافتهاند. روی هر چرخه ۵ الی ۸ گل وجود دارد و میوه فندقی آن به رنگ قهوهای روشن یا تیره است.
اندام دارویی
بخش دارویی گیاه را برگها و سرشاخههای گلدار تشکیل میدهند و بهترین زمان جمع آوری اندام دارویی، در فصل گلدهی گیاه یعنی ماههای خرداد، تیر و مرداد است.
خواص مریم گلی (طبیعت و خواص درمانی)
گیاه مریم گلی طبعی گرم و خاصیت آرامبخشی دارد. این گیاه به تقویت سیستم ایمنی بدن، افزودن اشتها و درمان کمخونی کمک میکند. میکروبکش و نشاط آور است. به صورت موضعی، به عنوان قابض، ضد باکتری ، ضد تعریق و برای درمان التهاب دهان به صورت غرغره و دهانشویه مورد استفاده قرار میگیرد. استفاده موضعی از آن به درمان تبخال و آفت کمک میکند.
فواید مریم گلی برای دهان و دندان
فرآوردههای طبیعی تهیه شده از این گیاه برای درمان بیماریهای لثه و زخمهای دهانی مفید هستند و به بهبود سریعتر زخم کمک خواهند کرد. همچنین استفاده از آن در دهانشویهها به صورت غرغره در بهبود التهاب دهان و حلق و خونریزی لثه مفید است. مواد موثر موجود در عصاره این گیاه به بهبود سریعتر ضایعات آکنه و جوش کمک میکنند و برای درمان برخی ناراحتیهای پوستی دیگر مانند اگزما و پسوریازیس نیز استفاده میشود.
خاصیت ضد التهابی
ترکیبات تشکیل دهنده مریم گلی به این گیاه خاصیت ضد التهاب و ضد درد دادهاند. از این رو مصرف موضعی آن به تسکین دردهای مفصلی و روماتیسم کمک شایانی میکند. همچنین استفاده از عصاره یا روغن مریم گلی برای تسکین دردها یا اسپاسمهای عضلانی نیز موثر است.
فواید مریم گلی برای سیستم گوارشی
درمان اختلالات گوارشی مانند نفخ معده، تسکین درد یا گرفتگی عضلانی معده، سوزش معده و اسهال از خواص مریم گلی است.
فواید مریم گلی برای بانوان
مریم گلی حاوی فیتواستروژن (استروژنهای گیاهی) است و از این رو مانع افت شدید استروژن در دوران یائسگی بانوان میشود. به همین جهت در کاهش مشکلات این دوران موثر است و به کاهش درد دوران قاعدگی و درمان بسیاری از مشکلات رحم مانند خونریزیهای غیر عادی و تومورها کمک میکند.
فواید مریم گلی برای استرس
این گیاه حاوی آنتیاکسیدانهای سنتزی مانند اپیژنین، دیوزمتین و لوتئولین است. میتواند با افسردگی و استرس مقابله کند و باعث افزایش توجه و تمرکز شود.
طریقه مصرف مریم گلی برای مو
مریم گلی برای جلوگیری از ریزش مو و همچنین سفیدی مو بسیار مفید می باشد. برای این اهداف هم می توان از روغن مریم گلی استفاده کرد و هم از عصاره آن که هم به صورت دم کرده و هم به صورت جوشانده می توان استفاده کرد.
فواید مریم گلی برای آلزایمر
استفاده از عصاره مریم گلی برای مقابله با آلزایمر و زوال عقل موثر است. بیماری آلزایمر در نتیجه کاهش سطح یکی از انتقالدهندههای عصبی بروز میکند که مریم گلی این روند را کاهش میدهد زیرا قادر است از ترشح آنزیم مسئول این تخریب جلوگیری کند.
قرص گلیکوگل برای کاهش قند خون، قرص سالویگل برای جلوگیری از تعریق زیاد، لوسیون گیاهی مریم گلی برای درمان آکنه و اگزما و انواع پماد گیاهی مریم گلی برای درمان تبخال و آفت دهان برخی از فرآوردههای طبیعی این گیاه در داروخانههای کشورمان هستند. گیاه مریم گلی در صنايع عطرسازی، آرايشی و تهیه بسیاری از صابونها و مواد بهداشتی نیز به دلیل برخورداری از یک رایحه دلپذیر، کاربرد فراوان دارد.
سوزاندن مریم گلی
سوزاندن مریم گلی از زمان باستان مورد توجه بوده است و اعتقاد بر این است که خاصیت زیادی برای آرامش روحی و معنوی افراد دارد. سوزاندن مریم گلی همچنین باعث ضدعفونی کردن محیط نیز می شود.
انواع مریم گلی
انواع مریم گلی شامل مریم گلی یک ساله Annual Sage، مریم گلی Mealy Cup، مریم گلی Scarlet و مریم گلی Cleveland می باشد.
مریم گلی مخدر
برگ مریم گلی را میتوان جوید یا آن را با آب جوشاند و بخار آن را استنشاق کرد تا اثر توهمزای آن را تجربه کرد. در مجموع مریم گلی جزو مواد مخدر توهم زا دسته بندی می شود.
جلوگیری از تعریق زیاد با علتهای مختلف مانند تعریق زیاد ناشی از یائسگی، ضعف و تعریق زیاد ناشی از علل روانی از دیگر خواص درمانی آن است. این گیاه به بهبود سرماخوردگی و درمان سرفه نیز کمک میکند. همچنین ترکیبات تشکیل دهنده آن با افزایش موضعی تولید گلبولهای سفید، باعث تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر بیماریها میشوند.
عوارض مریم گلی
- مریم گلی حاوی ترکیبی به نام توجون «Thujone» است که عطر و طعم قوی را به این گیاه داده است. لذا مصرف آن در دوزهای بالا (بیشتر از ۷ گرم در روز) میتواند سمی باشد و باعث بروز مشکلاتی مانند افزایش ضربان قلب، افزایش دمای بدن، سرگیجه، تشنج، استفراغ و آسیب کلیوی میشود.
- در برگ و ساقه برخی گونههای گیاه مریم گلی، ماده مخدر روانگردانی وجود دارد که دارای اثراتی بسیار شبیه ال اس دی، گراس و حشیش است و در مصرف آن باید دقت شود.
- استفاده از گیاه مریم گلی در دوران بارداری به دلیل ایجاد انقباضات رحمی و در دوران شیردهی به دلیل کاهش تولید شیر، ممنوع است.
- مصرف طولانی مدت این گیاه باعث مسمومیت و افزایش فشار خون میشود، به همین دلیل افرادی که فشار خون بالایی دارند نباید از این گیاه استفاده کنند.
مراجع:
کتاب دائره المعارف گیاهان دارویی
فارماکوپه گیاهی ایران
https://www.healthline.com/nutrition/sage#section11
2 دیدگاه در “مریم گلی (Salvia officinalis) گیاهی پر خاصیت اما مخدر”
سلام
اگر اینجوری که باید تست اعتیاد مثبت کنه….
اثرش کلا ۸دقیقه طول میکشه و قابل روئیت از طریق آزمایسگاهی نیست! راحت باش!