برای خرید کالا های سلامت در جشنواره زمستانه نسخه اول شرکت کنید.

خواص اکالیپتوس (Eucalyptus) و بخور آن

اکالیپتوس گیاهی همیشه سبز، خوشبو با طبعی گرم است که علاوه بر مصارف زینتی، خواص دارویی فراوانی دارد. اندام دارویی درخت اکالیپتوس را برگ‌ها و ‏ساقه‌های نازک تشکیل می‌دهند.‏ ماده موثره اصلی این گیاه سینئول است و خواص دارویی آن شامل خاصیت ضد باکتری، باز کننده گرفتگی بینی و سینه، رفع عفونت‌های سینوس و گلو، ضد جوش و تبخال، تسکین درد مفاصل و خاصیت آرامبخش است. از این گیاه همچنین در ساخت محصولات مختلف غذایی، بهداشتی، آرایشی، ادکلن، خمیر دندان و دهانشویه استفاده می‌شود. توجه داشته باشید که گیاه اکالیپتوس با برخی دارو‌ها تداخل دارد و ممکن است بر سلامت کبد تاثیر منفی بگذارد. لذا قبل از مصرف این گیاه و هر گونه شروع درمان با فرآورده‌های اکالیپتوس حتما با پزشک یا داروساز مشورت کنید.

مشخصات اکالیپتوس

اکالیپتوس، گياهی همیشه سبز، چند ساله، از خانواده مورد (myrtaceael) از درختان عظيم و سريع الرشد اقيانوسيه است. ارتفاع درخت اکالیپتوس به ۴۵ تا ۶۵ می‌رسد و با نام‌های درخت كافور، اوكالیپتوس، درخت تب‌ و نوبه و درخت‌ صمغ آبی نیز در منابع معرفی می‌شود. بیشترین پراکندگی این درخت در استرالیا است ولی امروزه، به نقاط مختلف دنيا نيز انتشار يافته و جنگل‌های وسيعی از آن در هند و مراكش وجود دارد. در کشور ما نیز در بخش‌هایی از شمال و جنوب کشت این گیاه صورت می‌گیرد.

اکالیپتوس ۴۰۰ گونه دارد که تنها چند گونه آن به ایران وارد شده است. این درخت بزرگ، پر شاخ و برگ است که ارتفاع آن بستگی به شرایط اقلیمی محل رشد آن دارد. پوست تنه اکالیپتوس به شکل نوارهای بلند است و از درخت جدا می‌شود. برگ‌های درخت به صورت متقابل بر روی ساقه قرار می‌گیرند. رنگ تمام برگ‌های اولیه و شاخه‌ها سبز مایل به آبی یا كبود است ولی به تدریج سبز مایل به سفید و مومی می‌گردد. برگ‌های نابالغ دایره شکل و براق، برگ‌های جوان پهن و برگ‌های بالغ باریک، کشیده و سبز تیره هستند. جوانه گل در اکالیپتوس هرمی شکل، با برجستگی‌هایی در کنار که نشان دهنده کاسبرگ‌ها و به صورت تکی است و گل‌ها در کنار برگ‌ها ظاهر می‌شوند. گل‌های اکالیپتوس، شهد فراوانی دارند و عسل اکالیپتوس یکی از تولیدات اصلی این گیاه است. میوه این درخت، بدون پایک یا با پایک كوتاه و خمیده كروی تا مخروطی پهن است و سطح میوه دارای شیارهای كوچک است.

اندام دارویی

اندام دارویی درخت اکالیپتوس را برگ‌ها و ‏ساقه‌های نازک تشکیل می‌دهند.‏ ماده موثره اصلی این گیاه سینئول است و برای مصارف دارویی، برگ‌ها از قسمت‌های مسن‌تر گیاه جمع‌آوری می‌شوند.

 

خواص اکالیپتوس

 

خواص اکالیپتوس (طبیعت و خواص درمانی)

طبعیت گیاه اکالیپتوس گرم و خشک است. این گیاه گونه‌های مختلفی دارد که تنها گونه رسمی مورد تایید توسط کمیسیون E (کمسیون گیاهان دارویی آلمان) Eucalyptus globulus است و سایر گونه‌ها به دلیل داشتن مقادیر غیر مجاز ترکیبات سمی، منع مصرف دارند. مهم‌ترین کاربرد درمانی اکالیپتوس، کمک به درمان سرماخوردگی و کاهش علائم این عارضه است. از فرآورده‌های تجاری اکالیپتوس در بازار کشور می‌توان به قطره بخور اکالیپتوس، اسانس و روغن اکالیپتوس اشاره كرد. علاوه بر این، انواع روغن‌های مالیدنی مانند پماد ضد درد و احتقان ترموراکس و ژل موضعی آرومیکس، خمیر دندان و دهانشویه دارای اکالیپتوس یا ترکیب اصلی آن یعنی سینئول، از دیگر اشکال موجود این گیاه است. برخی از  خواص درمانی این گیاه به شرح زیر است:‏

 

خواص اکالیپتوس برای سرماخوردگی

کاهش علائم سرماخوردگی و کمک به بهبود اختلالات تنفسی از فواید درمانی اکالیپتوس است. امروزه از این گیاه در صنعت ‏داروسازی برای تولید دارو‌های ضد سرفه و سرماخوردگی استفاده می‌شود. استفاده از اکالیپتوس می‌تواند خلط را ‏کاهش و «برونش» و «برونشیول» ریه‌ها را افزایش دهد. به علاوه این که اکالیپتوس حاوی ترکیبات با خاصیت ضد التهاب است و ‏با کاهش التهاب و مخاط باعث کاهش علائم سرماخوردگی مانند سرفه، گرفتگی بینی و سردرد می‌شود. استفاده از بخور اکالیپتوس باعث ‏مرطوب شدن بینی، گلو و سیستم تنفسی می‌شود و با ایجاد مخاط، سرفه خشک مزمن و شدید را از بین می‌برد.‏ اسانس‌های موجود در این گیاه دارای اثر ضد التهاب، خلط آور و آنتی باکتریال هستند. به نظر می‌رسد اثرات ضد باکتریائی اوکالیپتول ‏که عمده‌ترین ترکیب موجود در روغن فرار اکالیپتوس است، بر روی باکتری‌های گرم مثبت بیشتر است و باسیلوس سوبتلیس و ‏میکروکوکوس گلدتامیوس به آن حساس‌تر می‌باشد. همچنین کوئرستین و هایپروزید موجود در اوکالیپتوس دارای اثرات ضد ویروس آنفولانزا تیپ ‏A‏ ‏است. این گیاه برای بهبود التهاب و عفونت گلو، سینوزیت و برونشیت نیز ‏به کار می‌رود. بخور اکالیپتوس برای عفونت ریه و سرفه نیز مفید است و به بهبود سریع‌تر این بیماری‌ها کمک می‌کند.

خواص اکالیپتوس برای پوست

اکالیپتوس خاصیت ضد باکتری و ضدعفونی کننده دارد. لذا از روغن اکالیپتوس برای التیام زخم‌های پوستی و بهبود عفونت‌های قارچی استفاده می‌شود. همچنین خاصیت ضد التهابی این گیاه، آن را به یک درمان گیاهی مفید برای رفع جوش، آکنه، زگیل و راش‌های پوستی تبدیل کرده است.

خواص اکالیپتوس برای مو

از خواص روغن اکالیپتوس برای سلامت موها، تقویت مو، افزایش رشد مو به دلیل خون‌رسانی بیشتر به پوست سر و درمان شوره است. همچنین این گیاه در دفع حشرات موثر است، از این رو یکی از راهکارهای طبیعی درمان شپش سر محسوب می‌شود.

خواص اکالیپتوس برای سردرد

استعمال موضعی چند قطره از روغن اکالیپتوس بر روی شقیقه‌ها به دلیل خاصیت ضد التهابی، در درمان سردرد موثر است. جالب است بدانید استنشاق اسانس اکالیپتوس نیز می‌تواند به طور قابل توجهی باعث کاهش درد شود. اکالیپتوس حاوی ترکیبات ضد التهابی بسیاری، مثل سینول و لیمونن، است که می‌توانند به عنوان مسکن در بدن عمل کنند.

خواص اکالیپتوس برای ریه

اکالیپتوس گیاهی است ضد ویروس و خلط آور که خواص بسیاری برای ریه دارد و ریه را ضد عفونی می کند.

خواص سوزاندن برگ اکالیپتوس

دود حاصل از سوزاندن اکالیپتوس خاصیت ضد عفونی کنندگی دارد و محیط را از هر گونه باکتری پاکسازی می کند. دود اکالیپتوس بوی مطبوعی دارد و سبب خوش بو شدن محیط می شود.

تسکین درد مفاصل

از دیگر کاربردهای گیاه اکالیپتوس تسکین درد مفاصل و بهبود روماتیسم است. استعمال موضعی این روغن خاصیت ضد التهاب، بی‌حس کنندگی ملایم و افزایش خون‌رسانی در موضع درد را دارد و از این طریق به کاهش درد کمک می‌کند.

حفظ سلامت دهان

یکی دیگر از کاربردهای اکالیپتوس استفاده از آن در ساخت خمیر دندان و دهانشویه است. محصولات حاوی این گیاه با حمله به باکتری‌هایی که باعث پوسیدگی دندان می‌شوند، به جلوگیری از تجمع پلاک بر روی دندان‌ها و لثه‌ها کمک می‌کنند. برگ‌های این گیاه حاوی مقادیر زیادی اتانول و ماکروکارپال سی هستند. این ترکیبات، با مقادیر کمتر باکتری‌های ایجاد کننده پوسیدگی و یا مسبب بیماری‌های لثه در ارتباط هستند. همچنین نتیجه یک مطالعه روی ۹۷ نفر نشان داد افرادی که روزی ۵ بار و حداقل به مدت ۵ دقیقه، آدامس حاوی عصاره اکالیپتوس را می‌جوند، کمتر دچار پوسیدگی و جرم دندان، خونریزی و التهاب لثه می‌شوند، در صورتی که در گروه کنترل هیچ بهبودی مشاهده نشد.

کاهش استرس

اکالیپتوس از گیاهانی است که به طور گسترده در آروماتراپی (رایحه درمانی) استفاده می‌شود. این گیاه حاوی اوکالیپتول است که خاصیت ضد اضطرابی دارد و استنشاق آن در ایجاد آرامش روحی، افزایش تمرکز و تقویت حافظه موثر است. استفاده از رایحه اکالیپتوس در محیط منزل و کار علاوه بر ایجاد طراوات و شادابی، باعث باز شدن مخاط و مجاری تنفسی می‌شود و تنفس را راحت‌تر می‌نماید. از طرفی باعث ضد عفونی شدن هوای محیط و خوشبو شدن آن می‌شود.

روغن اکالیپتوس

روغن اکالیپتوس دارای خواص بسیاری است به عنوان مثال این روغن برای تقویت حافظه، آرامش، رفع جوش و آکنه، سرفه و آلرژی فصلی بسیار مفید می باشد. لازم به ذکر است که این روغن باید به شکل موضعی استفاده شود و یا می توان آن را در هوا اسپری کرد.

نحوه استفاده از اکالیپتوس

  1. دمنوش اکالیپتوس: می توان با استفاده از برگ اکالیپتوس دمنوشی تهیه و از آن استفاده کرد. برای این منظور باید از برگ خشک اکالیپتوس استفاده شود.
  2. بخور اکالیپتوس: تمام خواصی که برای اکالیپتوس بر شمردیم، در بخور آن نیز است و روزی دو بار بخور دادن موجب می شود گرفتگی های دستگاه تنفس رفع شود.

گیاه اکالیپتوس

 

عوارض جانبی

  • استفاده از گیاه اکالیپتوس و روغن آن در دوران بارداری، شیردهی و کودکان کمتر از دو سال توصیه نمی‌شود.
  • بیشتر مصارف این گیاه خارجی است و لازم است از استعمال داخلی گیاه پرهیز شود.
  • مصرف اکالیپتوس برای افراد دچار ناراحتی‌های کبدی، مبتلایان به التهاب معده‌، روده و مجرای صفراوی ممنوع ست و در صورت ضرورت بهتر است با نظر پزشک مصرف شود.
  • احساس خفگی، سرگیجه و کوچک شدن مردمک چشم برخی از عوارض مسمومیت با عصاره اکالیپتوس است. همچنین داشتن حالت تهوع، استفراغ و اسهال از عوارض جانبی مصرف آن در برخی افراد می‌باشد.
  • تماس فرآورده‌های حاوی اکالیپتوس با صورت کودکان زیر ۲ سال ممکن است سبب التهاب زبان و اسپاسم ریه شده و موجب حملاتی شبیه آسم و حتی مرگ در اثر عدم اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها شود.
  • گیاه اکالیپتوس و محصولات به دست آمده از آن، در برخی افراد می‌تواند باعث تحریک پوست و سوزش چشم شود. بنابراین توصیه می‌شود قبل از استفاده از این گیاه حتما تست حساسیت را انجام دهید.

 

مراجع:

دائره المعارف گیاهان دارویی

فارماکوپه گیاهی ایران

https://www.medicalnewstoday.com/articles/266580#eucalyptus_health_benefits

https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-700/eucalyptus

اشتراک گذاری:

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

محتواهای مربوط به این مقاله

انتخاب مسواک مناسب دندان شما

انتخاب مسواک مناسب دندان شما

انتخاب مسواک مناسب برای دندان اهمیت بسیار زیادی دارد و نقش مهمی در حفظ سلامت دهان و دندان ایفا می کند. انتخاب صحیح مسواک می تواند از بروز بیماری های لثه و پوسیدگی دندان پیشگیری کرده و در نتیجه به تقویت سلامت کلی بدن کمک شایانی نماید. انتخاب مسواک با اندازه، شکل و سفتی مناسب برای هر فرد، می تواند به تمیز کردن کامل و موثر دندان ها و لثه ها کمک کند. مسواک های با موهای نرم، به لثه ها آسیب نمی رسانند و در عین حال قادر به حذف پلاک و جرم دندانی هستند.

ادامه مطلب
درمان‌های خانگی برای کاهش حساسیت دندانی

درمان‌های خانگی برای کاهش حساسیت دندانی

انواع رو‌ش‌های خانگی برای کاهش حساسیت دندان وجود دارد. حساسیت دندان، یک مشکل شایع است که با استفاده از مسواک مناسب، خمیر دندان ضدحساسیت و روش‌های دندان پزشکی قابل کنترل است. در کنار این روش‌ها درمان‌های خانگی مانند استفاده از سیر، زردچوبه، محلول آب و نمک و… وجود دارد که با از بین بردن باکتری‌های دهان و همچنین کاهش التهاب لثه به رفع حساسیت دندانی کمک می‌کنند.

ادامه مطلب
خمیر دندان ضدحساسیت

خمیر دندان ضدحساسیت

خمیردندان‌های ضدحساسیت دارای ترکیباتی هستند که می‌توانند در کاهش حساسیت دندان‌ها نقش مهمی ایفا کنند. این محصولات حاوی مواد مسدودکننده‌ای هستند که قادرند مجاری میکروسکوپی موجود در دندان، که به بافت‌های حساس آن متصل می‌شوند، را مسدود کنند. این فرایند از انتقال محرک‌های دردناک مانند سرما، گرما یا اسیدهای موجود در غذاها و نوشیدنی‌ها به عصب دندان جلوگیری می‌کند. به این ترتیب، احساس درد و حساسیت دندان کاهش می‌یابد. با این وجود، باید توجه داشت که خمیردندان‌های ضدحساسیت تنها برای درمان حساسیت‌های خفیف تا متوسط دندان مناسب هستند و نمی‌توانند جایگزین درمان‌های پزشکی و تخصصی برای حساسیت‌های شدیدتر باشند. در مواردی که حساسیت دندان شدید است، ممکن است نیاز به درمان‌های پیشرفته‌تری مانند پر کردن، ترمیم یا روکش دندان باشد.

ادامه مطلب
خواص CAPRYLOYL SALICYLIC ACID چیست؟

خواص CAPRYLOYL SALICYLIC ACID چیست؟

امروزه انتخاب و خرید محصولات آرایشی و بهداشتی از بین ده ها یا صدها محصول مشابه (با برندها و سازنده های مختلف) که هر کدام ادعا ها و مزیت های خاصی را مطرح می کنند، بسیار دشوار شده است. یکی از راه های شناخت فرآورده ها و پی بردن به کیفیت آنها، آشنایی با ویژگی تک تک اجزای سازنده آن است. در این مقاله با یکی دیگر از مواد سازنده محصولات آرایشی و بهداشتی آشنا می شویم.

ادامه مطلب
سبد خرید