الاستین و کلاژن چیست؟

اگرچه کلاژن و الاستین به عنوان اجزای سازنده پوست در نظر گرفته می‌شوند، اما آنها در قسمت‌های دیگر بدن نیز نقش مهمی دارند. بدن شما تا زمانی که جوان هستید مقدار زیادی پروتئین‌های الاستین و کلاژن تولید می‌کنداما با افزایش سن، بسیاری از فرآیندهای فیزیولوژیکی مانند ساخت کلاژن و الاستین کند می‌شوند. در این مقاله ابتدا به معرفی وظایف الاستین و کلاژن می‌پردازیم و سپس روش‌ها و مکمل‌هایی که به بهبود و سنتز کلاژن کمک می‌کنند را توضیح خواهیم داد.

• کلاژن

از شایع‌ترین پروتئین در بدن، می‌توان به کلاژن اشاره کرد. کلاژن در تاندون‌ها، رباط‌ها و پوست وجود دارد. به بافت‌ها حجم و فرم می‌دهد و به نگه داشتن آنها در کنار هم کمک می‌کند. همچنین کلاژن برای استحکام ساختار استخوان ما ضروری است سطوح کافی کلاژن به سلول‌ها ظاهری قوی و جوان می‌بخشد.

• الاستین

هدف اصلی الاستین فعال کردن انبساط و انقباض بافت در بدن شما است. به عنوان مثال، خون شما از طریق شریان‌هایی که رگ‌های لوله‌ای شکل هستند، از قلب و از طریق آنها در بدن شما گردش می‌کنند. شریان‌های شما به لطف الاستین خاصیت ارتجاعی دارند که پمپاژ خون را برای قلب آسان‌تر می‌کند. همچنین ریه‌های شما به لطف الاستین مانند یک کیسه الاستیک عمل می‌کند. هنگام دم، دیافراگم شما منقبض و هنگام بازدم منبسط می‌شود.

وظایف کلاژن و الاستین در پوست؟

این دو پروتئین با هم همکاری می‌کنند و ارتباط نزدیکی با هم دارند، اگرچه نقش‌های بسیار متفاوتی دارند. پوست شما یک بافت انعطاف پذیر است و به لطف الاستین به شکل قبلی خود بازمی‌گردد، همچنین کلاژن به بافت سفتی و استحکام می‌بخشد. وقتی اخم می‌کنید، در واقع پوست به خاطر انعطاف پذیری و برای ایجاد خطوط خط ابرو حرکت می‌کند، اما زمانی که ماهیچه‌ها شل می‌شوند، پوست به حالت صاف و بدون تغییر خود باز می‌گردد. تکرار این حرکت اخم در طول زمان منجر به ایجاد خطوط دائمی می‌شود که حتی زمانی که ابروهای خود را خم نمی‌کنید، قابل مشاهده هستند؛ به خصوص اگر کلاژن شما ضعیف باشد یا مقدار زیادی از آن در پوست شما وجود نداشته باشد.

چرا خاصیت ارتجاعی پوست مهم است و به چه معناست؟

توانایی پوست شما در برگشت پس از کشش به عنوان خاصیت ارتجاعی پوست شناخته می‌شود. پوست را به عنوان یک نوار لاستیکی تصور کنید که منبسط می‌شود و سپس به جای اولیه خود باز می‌گردد. لایه پوستی شما حاوی پروتئین فیبری الاستین است که به آن خاصیت ارتجاعی می‌دهد. به همین دلیل پوست شما سفت، صاف و جوان می ماند. از دست دادن الاستین باعث افتادگی، خطوط ریز و چین و چروک می‌شود که از علائم پیری هستند.

چه چیزی باعث تخریب کلاژن و الاستین می‌شود؟

با افزایش سن، پوست این مواد حیاتی را به طور طبیعی کمتر تولید می‌کند و بیشتر تجزیه می‌شوند. سیگار کشیدن، آلودگی و اشعه ماوراء بنفش خورشید همگی می‌توانند تخریب این پروتئین‌های حیاتی را تسریع کنند و در عین حال سنتز آنها را کاهش دهند.

علاوه بر این، بیماری‌ها و موقعیت‌هایی مانند اسکوربوت وجود دارد که به دلیل کمبود ویتامین C ایجاد می‌شود و منجر به کلاژن‌سازی نابجا می‌شود. بیماری‌هایی مانند pseudoxanthoma elasticum که باعث شکسته شدن الاستین و یا عملکرد نامناسب آن می‌شوند نیز بر الاستین تأثیر می‌گذارند.

چگونه کلاژن و الاستین با افزایش سن تغییر می‌کنند؟

بدن ما با افزایش سن، کمتر و کمتر الاستین و کلاژن تولید می‌کند؛ زیرا توسط بدن ما تجزیه می‌شوند. تمایل پوست این است که بعد از نوجوانی تولید الاستین را متوقف کند. سنتز کلاژن در زنان پس از یائسگی به طور چشمگیری کاهش می‌یابد و زمانی که ما به 60 سالگی می‌رسیم، این کاهش قابل توجه است. طبق جدیدترین تحقیقات علمی، این عدم انعطاف پذیری و سفتی باعث افتادگی پوست می‌شود؛ زیرا الاستین دیگر نمی‌تواند از پوست حمایت کند. با پیشرفت فرآیند پیری، سمومی مانند نمک‌های کلسیم و اسیدهای چرب در اطراف الیاف الاستین تجمع می‌یابند و باعث متورم شدن و سفت شدن آن‌ها می‌شوند. چین و چروک ها، خطوط و پوست، شلی، افتادگی و نازک ناشی از تجزیه و کاهش سنتز کلاژن و الاستین است.

چگونه می‌توانیم الاستین و کلاژن خود را افزایش دهیم؟

افزایش مصرف کلاژن و الاستین کار سختی نیست. شما با مصرف غذاهای و رژیم غذایی سالم خود می‌توانید مقدار کافی از کلاژن و الاستین برای بدن خود فراهم کنید. همچنین مکمل‌های کلاژن هیچ اثر منفی شناخته شده‌ای ندارند و فوق العاده هستند. کاهش ناراحتی در مفاصل و بافت‌های همبند، پوست قوی و درخشان، شکنندگی کمتر مو و ناخن، بهبود عملکرد گوارشی و سایر مزایای سلامتی، تنها تعدادی از مزایای کلاژن هستند. چندین غذا وجود دارند که یا حاوی کلاژن زیادی هستند و یا به تشکیل کلاژن کمک می‌کنند که در ادامه لیستی از آنها را مشاهده خواهید کرد.

• عصاره استخوان

یک آبگوشت غنی از مواد مغذی به نام آبگوشت استخوان، از جوشاندن استخوان‌های حیوانات در آب همراه با ادویه‌ها ایجاد می‌شود. کلاژن، اسیدهای آمینه، کلسیم و منیزیم همگی در آب استخوان فراوان هستند. تنها جنبه زمان بر ساخت آن، مدت زمان لازم برای جوشیدن است. اما شما می‌توانید مقدار زیادی از آن را تهیه کنید و فریز کنید.

• ماهی

ماهی منبع غنی از اسیدهای آمینه از جمله پرولین و گلیسین است که بلوک‌های سازنده کلاژن هستند. هر ماهی می‌تواند به شما در افزایش مصرف کلاژن کمک کند، اما به خاطر داشته باشید که بخش‌هایی از ماهی که ما اغلب مصرف نمی‌کنیم حاوی بیشترین کلاژن هستند (مانند فلس).

• ویتامین C

اهمیت غذاهای سرشار از ویتامین C را نمی‌توان نادیده گرفت. مرکبات برای ویتامین C ضروری هستند و گریپ فروت یکی از بهترین‌ها برای پوست شماست. حتی میوه‌هایی مانند تمشک حاوی مقدار زیادی ویتامین C هستند. اگر می‌خواهید قند مصرفی خود را مدیریت کنید، سعی کنید فلفل دلمه‌ای بخورید. آنها حاوی قند کمتری هستند، اما به همان اندازه سرشار از ویتامین C می‌باشند. این ویتامین برای تقویت کلاژن سازی و بهبود ظاهر پوست شما ضروری است.

• ویتامین A

ویتامین A، یکی دیگر از ویتامین‌های مهم است. ویتامین A که برای یک سد پوستی سالم و عملکرد عمومی پوست ضروری است، در سیب زمینی شیرین به وفور یافت می‌شود. غذاهای غنی از ویتامین A در بروکلی، اسفناج و هویج نیز موجود است. با توجه به فراوانی آنتی اکسیدان‌های موجود در کلم پیچ و تقریباً تمام سبزیجات سبز دیگر، خوردن آنها توانایی بدن شما برای تولید کلاژن را تا حد زیادی افزایش می‌دهد و به درخشندگی ظاهر پوست شما کمک می‌کند.

• تخم مرغ

سفیده تخم مرغ به سنتز کلاژن کمک می‌کند. تخم مرغ به خودی خود به ساخت کلاژن کمک نمی‌کند، اما سفیده تخم مرغ به ساخت کلاژن کمک می‌کند. در واقع سفیده تخم مرغ با فراهم کرد اسید آمینه شامل پرولین که مورد نیاز برای سنتز کلاژن است به سیستم بدن کمک خواهد کرد.

• شکلات

مصرف شکلات (کم قند) می‌تواند مفید باشد؛ زیرا فلاونوئیدهای کاکائو ممکن است به افزایش الاستین کمک کنند.

• لوبیا

لوبیاها علاوه بر پروتئین و طعم، حاوی اسیدهای آمینه حیاتی مورد نیاز برای سنتز کلاژن هستند.

• سیر

شما می‌توانید از سیر بیشتر برای طعم دادن به پاستا و سیب زمینی سرخ شده خود بهره ببرید. سیر می‌تواند میزان کلاژن تولیدی شما را افزایش دهد.

• بادام هندی

بادام هندی را اولین انتخاب خود برای میان‌وعده آجیل کنید. روی و مس، که هر دو در این آجیل وجود دارند، به بدن کمک می‌کنند که کلاژن بیشتری تولید کند.

آیا می‌توان از کلاژن و الاستین محافظت کرد؟

شروع محافظت و مراقبت از پوست در سنین پایین هرگز دیر نیست. ترمیم پوست قدیمی و آسیب دیده بسیار دشوارتر از جلوگیری از بروز آن در وهله اول است. خوردن یک رژیم غذایی غنی از ویتامین‌ها و آنتی اکسیدان‌ها، مانند میوه‌ها و سبزیجات، کاری است که همه ما می‌توانیم برای حمایت از پوست سالم از درون انجام دهیم.

• بدترین دشمن لایه کلاژن و الاستین، قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید است. هنگام بیرون رفتن در زیر نور خورشید، مطمئن شوید که همیشه از کرم ضد آفتاب روی پوست در معرض آفتاب خود استفاده کنید.
• . به مرطوب کردن پوست خود ادامه دهید. سنتز کلاژن شما توسط این مرطوب کننده‌ها پشتیبانی می‌شود.
• نیاسینامید، یک نوع کلیدی از ویتامین B3، باعث کاهش منافذ بزرگ پوست شما می‌شود و به شما کمک می‌کند تا انعطاف پذیری پوست خود را حفظ کنید.
• ویتامین A را در رژیم غذایی خود بگنجانید تا لایه کلاژن پوست شما حفظ شود و به بازسازی سلول‌های جدید پوست کمک کند.
• روغن دانه گل رز برای افزایش سطح آنتی اکسیدان و نرمی پوست مفید است.
• مصرف غذاها و مکمل‌های سرشار از ویتامین C باعث تقویت لایه‌های کلاژن و الاستین در پوست شما می‌شود و ظاهری صاف و درخشان به آن می‌بخشد.
• عصاره ارگانیک هیبیسکوس یا چای ترش می‌تواند به شما کمک کند رنگ پوست خود را متعادل کنید و با رنگدانه‌های ناشی از کاهش کلاژن در پوست مبارزه کنید.
• رتینول را در رژیم مراقبت از پوست خود بگنجانید تا با تحریک کلاژن ظاهر پوست خود را بهبود بخشد.
• پپتیدی را انتخاب کنید که تولید کلاژن و الاستین را افزایش داده و پوست شما را سفت کند.
• خواب کافی داشته باشید تا بدن شما برای تولید کلاژن زمان داشته باشد.