مشخصات آناناس

درخت آناناس گیاهی از خانواده Bromeliaceae بومی برزیل می‌باشد و جزو خانواده گیاهانی است که برگ‌های نیزه‌ای و خشک دارند. برگ‌های آناناس روی هم قرار گرفته‌اند و یک مجرای باریک را تشکیل می‌دهند. گل‌های درخت آن زیبا و جذاب هستند و درخشندگی آنها در کنار برگ‌ها خودنمایی می‌کند. آناناس برای میوه دادن 3 تا 4 سال وقت لازم دارد و پس از ظهور میوه آن، اندام گیاه مادری تحلیل رفته و خشک می‌شود و هماهنگ با این خشک شدن پاجوش‌ها از کنار پایه مادری شروع به ظهور می‌کنند که منبع اصلی تکثیر گیاه هستند.

میوه مخروطی شکل، مرکب، آبدار و گوشتی آناناس از تکوین گل‌های به هم پیوسته بر روی ساقه‌ای از جنس فیبر که مرکزش تقریبا گوشتی است، به وجود می‌آید. میوه آناناس در سال دوم بعد از برداشت تولید می‌شود که اصطلاحاً به آن محصول اصلی می‌گویند. محصول دوم و سوم راتون نام دارد. بزرگ‌ترین میوه‌ها و بیشترین محصول مربوط به محصول اول است و محصول اول روی شاخه‌های اصلی بوجود می‌آید.

اندام دارویی

قسمت گوشتی میوه بخش خوراکی آن را تشکیل می‌دهد که هم ارزش غذایی و هم خواص درمانی گسترده دارد. میوه آناناس منبع خوبی برای منگنز، مس، ویتامین سی، ب 1، و ب 6 است. آناناس تازه و رسیده بوی شیرین می‌دهد و قوام آن سفت می‌باشد؛ برگ‌های سبز و روشن دارد و گوشت آن زرد روشن و شفاف است. خواص آناناس در دمای اتاق تا پنج روز به خوبی حفظ می‌شود.

خواص آناناس (طبیعت و خواص درمانی)

آناناس طبع گرم دارد. این میوه خاصیت آنتی اکسیدان و ضد التهاب دارد. دارای کلروژنیک اسید و پکوماریک اسید است که از ترکیبات آمین‌ها و نیتروکسیدها بوده و در معده از تشکیل نیتروزامین‌ که یک عامل سرطان ‌زاست، جلوگیری می‌کنند. همچنین یکی از غنی‌ترین منابع آنزیم بروملین است. این آنزیم حاوی چندین اندوپتیداز و ترکیباتی نظیر فسفاتاز، گلوکوزیداز، پراکسیداز، سلولاز، اسکاراز و و مهارکننده های پروتئاز است.معمولا “بروملین” که به آنزیم‌‌های استخراج ‌شده از ساقه یا هسته آناناس اشاره می‌‌کند به صورت عصاره دارویی یا مکمل به فروش می‌رسد.

مکمل‌های بروملین به صورت پودر، کرم، قرص یا کپسول فروخته می‌شوند که ممکن است به تنهایی یا در ترکیب با سایر مواد استفاده شود. آناهیل و آناهیل پلاس از جمله مکمل‌هایی هستند که در بازار دارویی ایران به منظور ترمیم زخم و اسکارهای ناشی از جراحی و سوختگی، کاهش التهاب و تورم مفاصل و تسکین درد یافت می‌شوند. کپسول آناهلث بی دی آ بهتا دارو نیز محصولی کاملا گیاهی حاوی آنزیم بروملین است که از گیاه آناناس استخراج می‌شود. این فرآورده خونمردگی و کبودی را رفع کرده و سبب کاهش التهاب می‌شود. همچنین در درمان زخم‌های جراحی و سوختگی موثر است. مهم‌ترین خواص آناناس به شرح زیر است:

بهبود زخم و جراحات

آناناس حاوی آنزم بروملین است. این آنزیم در بهبود انواع زخم تاثیر زیادی دارد. مروری بر یافته‌های بالینی نشان می‌دهد که پمادهای موضعی حاوی بروملین  به از بین بردن پوست مرده ناشی از سوختگی، رفع خون مردگی و کبودی پوست کمک می‌کنند. همچنین مصرف خوراکی برومولین می‌تواند ترمیم زخم‌ها را تسریع کند.

تسکین درد ناشی از التهاب و تقویت استخوان‌ها

آناناس خاصیت ضد التهاب دارد و از این رو مصرف آن در کاهش التهاب و تسکین درد ناشی از آرتروز، روماتیسم و زانو درد موثر است. همچنین آناناس دارای مواد معدنی مانند کلسیم و منیزیم است و به محکم شدن و تقویت استخوان‌ها و مفاصل کمک می‌کند.

کاهش استرس و رفع افسردگی

آناناس سرشار از انواع ویتامین‌ها به ویژه ویتامین‌های گروه ب است و مصرف آن به رفع استرس و افسردگی کمک می‌کند. مصرف این میوه در کاهش خستگی و افزایش انرژی در طول روز موثر است.

کمک به پیشگیری و درمان سرماخوردگی

آناناس یکی از میوه‌های سرشار از ویتامین C است و مصرف آن موجب افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن و در نتیجه پیشگیری از سرماخوردگی می‌شود. همچنین در بهبود سینوزیت و آلرژی‌های فصلی مفید است. ترکیبات موجود در این میوه در کاهش حساسیت نیز تاثیر زیادی دارند.

درمان یبوست و بهبود اختلالات گوارشی

آناناس سرشار از فیبر است و مصرف آن به رفع یبوست و بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک می‌کند. همچنین فیبر و بروملین موجود در این میوه در از بین بردن مواد زائد روده موثر است و از بروز اختلالات گوارشی از جمله بیماری التهابی روده، سرطان کولون و سوزش معده پیشگیری می‌کند.

کمک به کاهش وزن

میوه آناناس به علت دارا بودن اثرات ضد التهابی، توانایی کاهش درد و قابلیت بهبود توانایی‌های فیزیکی و گوارشی می‌تواند به کاهش وزن کمک کند.

خواص آناناس در باروری

استفاده از رژیم غذایی سرشار از آنتی اکسیدان در باوری نقش بسزایی دارد. آنتی اکسیدان‌های موجود در در این میوه دارای خواصی هستند که روی باروری مردان و زنان تاثیر می‌گذارد. همچنین آنزیم بروملین موجود در آن قاعدگی را تحریک می‌کند.

خواص آناناس در سلامت قلب و کاهش فشار خون

آناناس سرشار از پتاسیم، فیبر و ویتامین c است که به تقویت سلامت قلب و کاهش فشار خون کمک می‌کنند. آنتی اکسیدان‌های موجود در این میوه در پایین آمدن سطح کلسترول نیز موثر هستند. بروملین موجود در آناناس قادر است پروتئین را حل کرده و جریان خون را روان سازد. در نتیجه فعالیت قلب کنترل و رگ‌های خونی باز می‌شود و از تشکیل لخته‌های خونی جلوگیری می‌گردد.

رفع اختلالات قاعدگی

عوارض جانبی

• مصرف مقادیر زیاد آناناس می‌تواند باعث کاهش اثر داروهای ضد فشار خون از نوع مهار کننده‌های ACE شود.
• مصرف مقادیر زیاد این میوه باعث افزایش اثرات داروهای ضد انعقادی مانند آسپرین، وارافارین و هپارین می‌شود.
• زنانان حامله و شیرده بهتر است از مصرف زیاد این میوه خودداری کنند. زیرا زیاده‌روی در مصرف آن موجب بروز انقباضاتی در رحم و دهانه رحم می‌شود.
• مصرف زیاد آب آناناس می‌تواند موجب اختلالات گوارشی شود.
• مصرف بیش از حد آناناس می‌تواند موجب حساسیت یا تورم روی زبان، گونه‌ها و لب‌ها گردد.