مزایای این داروها نسبت به داروهای ضد بارداری ترکیبی این است که مصرف آنها در دوران شیردهی، باعث کاهش شیر مادر نمی شود و ضمنا عوارض جانبی چون: احتمال ترمبوآمبولی، افزایش فشار خون، احساس تهوع و حساس شدن پستان ها را از خود نشان نمی دهند.
ضمنا اثر ضد سرطان رحم و همینطور ضد کم خونی داسی شکل داروهایی مانند مدروکسی پروژسترون نیز ثابت شده است.
در مجموع اثر فرآورده های حاوی پروژستین نسبت به داروهای ضد بارداری ترکیبی (مانند: LD و HD)ضعیف تر است و فراموش کردن مصرف یک دوز دارو، ریسک بارداری بیشتری را به همراه دارد.
ضمنا اثر ضد بارداری بعضی از این داروها (به ویژه مدروکسی پروژسترون)، تا ۱۸ ماه بعد از قطع مصرف در بدن باقی می ماند؛ لذا برای کسانی که تصمیم به بارداری در کوتاه مدت دارند، انتخاب مناسبی نیستند.
خانم هایی که نوع کاشتنی را از پوست برمی دارند، احتمال تخمک گذاری در آنها بعد از ۳ ماه به ۵۰ درصد و بعد از یک سال به ۹۰ درصد می رسد.
⚠️ عوارض جانبی چون: لکه بینی نامنظم و خونریزی ناگهانی، از مهم ترین عواملی هستند که می توانند منجر به انصراف ادامه استفاده از این روش ها برای پیشگیری از بارداری شوند.البته این عوارض معمولا به مرور زمان و همچنین استفاده از فرآورده های طولانی اثر، کاهش پیدا می کنند.
سردرد از جمله عوارضی است که ممکن است در اثر مصرف مدروکسی پروژسترون بروز نماید.
تغییرات خلقی، افزایش وزن، کاهش سطح HDL و افزایش LDL خون، کاهش دانسیته استخوانی از دیگر عوارض جانبی مصرف این داروها قلمداد می شود.
انواع کاشتنی ممکن است باعث تحریک و عفونت موضوع قرارگیری ایمپلنت نیز شوند.
⚠️ داروهای مشتق از تستوسترون در این خانواده (مانند: لاینسترول)، عوارض آندروژنیک بیشتری نظیر: افزایش وزن، آکنه و برهم خوردن چربی های خون را از خود نشان می دهند.
در مجموع فرآورده های کاشتنی حاوی یک پنجم تا یک سوم هورمون در مقایسه با اشکال خوراکی هستند؛ لذا عوارض جانبی کمتری دارند.
⛔️ مصرف این داروهای ضد بارداری به همراه داروهایی مانند: فنی توئین، کاربامازپین و ریفامپین، باعث کاهش اثر ضد بارداری می شود.
⛔️ مصرف فرآورده های ضد بارداری حاوی پروژستین، در موارد زیر ممنوع است:
خونریزی واژینال با علت نامشخص و ابتلا یا استعداد ابتلا به سرطان پستان.
ضمنا مصرف مدروکسی پروژسترون عضلانی طولانی اثر و همینطور لوونورژسترل کاشتنی، در مواقع احتمال بروز ترومبوآمبولی ممنوع می باشد.
:References
Goodman & Gilman’s the pharmacological basis of therapeutics. 12th ed, (2011). pp: 1185-1189
Basic & clinical pharmacology. 13th ed, (2015). p: 712-713
Rang and Dale’s pharmacology. 8th ed, (2015). pp: 433-434