خواص روغن جوجوبا (Jojoba oil)

روغن جوجوبا از دانه‌های گیاه جوجوبا استخراج می‌شود. این گیاه بومی جنوب غربی آمریکا است و به‌دلیل خواص فوق‌العاده‌ای که در سلامت پوست و موها دارد، استفاده از آن در لوازم آرایشی و بهداشتی گسترش یافته است. علاوه بر این روغن جوجوبا به عنوان یک ضد کف در صنایع آنتی‌بیوتیک‌سازی کاربرد دارد و ویژگی‌های دیگر آن باعث شده که در صنایعی مانند شمع‌سازی، ساخت شوینده‌ها و چرم سازی نیز استفاده گردد. برای آشنایی بیشتر با خواص روغن جوجوبا و طریقه استفاده از آن برای پوست و مو با ما همراه باشید.

روغن جوجوبا چیست

جوجوبا درختچه‌ای دو پایه است که به طور خودرو در صحرای سونوران در جنوب غربی آمریکا، باهاما در کالیفرنیا و شمال غربی مکزیک می‌روید. میوه این گیاه به شکل یک کپسول سبز بیضوی بلند بوده که حاوی یک تا سه عدد بذر است و حدود نیمی از وزن دانه‌ها را روغن (موم) بی‌رنگ و بی‌بوی ویژه‌ای تشکیل می‌دهد که در سلسله گیاهان منحصر به فرد است و خواص درمانی فراوانی دارد.

روغن جوجوبا تصفیه نشده رنگ طلایی شفاف و بوی کمی دارد اما روغن تصفیه شده کاملاً بدون بو است. این روغن حامل خوبی برای سایر روغن‌های گیاهی است. مهم‌ترین ترکیبات موجود در این روغن شامل انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی مهم از جمله ویتامین‌های B کمپلکس، ویتامین E، روی، مس، سلنیوم، کروم و ید است که خواص ارزشمندی را به آن بخشیده‌اند.

خواص روغن جوجوبا چیست

ترکیب شیمیایی روغن جوجوبا به چربی پوست نزدیک است و تقریباً تمامی ویتامین‌های مورد نیاز برای پوست و مو را دارد. همچنین این روغن به آسانی جذب می‌شود و خاصیت آنتی‌باکتریال، ضد التهاب و غیر سمی دارد. از این رو امروزه بیشترین کاربرد آن در صنایع بهداشتی و آریشی است. مهمترین خواص روغن جوجوبا عبارتند از:

خواص جوجوبا برای پوست

آبرسانی پوست

روغن جوجوبا از بهترین آبرسان‌های طبیعی پوست است. استفاده از این روغن منافذ پوست را مسدود نمی‌کند و به سرعت جذب پوست می‌شود. همچنین به دلیل اینکه قدرت نفوذ بالایی دارد، می‌تواند به لایه‌های عمقی پوست نفوذ کند و خشکی پوست را درمان نماید. استعمال این روغن چربی پوست را به خوبی کنترل و تنظیم می‌کند و به همین دلیل برای هر نوع پوستی مناسب است. همچنین یک ماده مرطوب کننده است و به هیدراته نگه داشتن پوست کمک می‌کند.

روغن جوجوبا برای لک صورت

لک صورت یکی از رایج‌ترین عارضه‌های پوستی است و به دلایل مختلفی مانند آسیب‌های نور خورشید، ماه گرفتگی، لک‌های ناشی از بارداری یا بیماری ایجاد می‌شود. یکی از بهترین فرآورده‌ها برای از بین بردن این لک ها محصولاتی هستند که در ترکیب آنها روغن جوجوبا وجود دارد.

درمان جوش و آکنه

روغن جوجوبا خاصیت ضدباکتری دارد و استفاده از آن در پیشگیری و درمان جوش و آکنه مفید است. همچنین این خاصیت باعث می‌شود از نفوذ آلودگی رشد باکتری‌های مضر که باعث بروز آکنه در سطح پوست می‌شوند، به منافذ پوست جلوگیری شود و منافذ پوست به تدریج کوچک شوند. همچنین به دلیل ساختار مشابه آن با روغن (سبوم) پوست که بدن به طور طبیعی تولید می‌کند، کمتر روی پوست جمع می‌شود و منافذ را مسدود می‌کند، در نتیجه منجر به جوش‌های کمتر و آکنه‌های شدید کمتری می‌شود.

رفع التهاب پوست

این روغن دارای خواص ضد التهابی است که باعث کاهش قرمزی و خشکی پوست می‌شود. افرادی که بیماری‌های التهابی پوستی مانند پسوریازیس و اگزما دارند، می توانند از این روغن برای درمان خود استفاده کنند.

محافظت از پوست و پیشگیری از پیری

روغن جوجوبا سرشار از ویتامین E است. این ویتامین به پوست کمک می‌کند تا با استرس اکسیداتیو ناشی از قرار گرفتن روزانه در معرض آلاینده‌ها و سایر سموم مبارزه کند. علاوه بر این در حذف رادیکال‌های آزاد که موجب پیری پوست می‌شوند، تاثیرگذار است. نتایج تحقیقات مختلف نشان می‌دهد، استفاده منظم از این روغن، باعث نوسازی سلول‌های پوستی و همچنین کاهش خطوط ظریف چهره می‌شود. علاوه بر این مصرف آن باعث بازگشت تعادل روغن طبیعی پوست می‌شود و از خشکی بیش از حد پوست و به تبع آن پیری زودرس پیشگیری می‌کند.

متعادل کردن روغن تولید شده در پوست

روغن جوجوبا در پوست‌های چرب به خوبی عمل می‌کند. این روغن به مرور منافذ باز را می‌بند و ترشح روغن بیش از حد پوست را متوقف می‌کند و آن را متعادل می‌سازد.

خواص روغن جوجوبا برای دور چشم

استفاده از این روغن یکی از راهکارهای مفید برای کاهش تیرگی دور چشم است. چربی این روغن به سرعت جذب پوست می‌شود و با آب‌رسانی و تغذیه پوست موجب ایجاد حس تازگی و طراوت در اطراف چشم می‌شود.

ترمیم زخم‌ها

روغن جوجوبا سرشار از انواع ویتامین‌ها و مواد آنتی اکسیدان مفید برای  پوست است و استفاده از آن به بازسازی سریع‌تر سلول‌های پوستی کمک می‌کند و در نتیجه در بهبود سریع‌تر زخم‌ و التهاب پوست موثر است.

بهبود آفتاب سوختگی و پیشگیری از سرطان پوست

روغن جوجوبا سرشار از مواد آنتی‌اکسیدان و ویتامین‌ها است و به عنوان یک ضد سرطان طبیعی از بروز سرطان پوست ناشی از تابش اشعه ماورا بنفش خورشید و سایر عوامل آلاینده محیطی پیشگیری می‌کند. بررسی‌ها نشان می‌دهد روغن گیاه جوجوبا یک عنصر محبوب در محصولات طبیعی ضد آفتاب است. یک مطالعه نشان می‌دهد که ویتامین E، زمانی که با آنتی اکسیدان‌های دیگر ترکیب شود، می‌تواند به محافظت از پوست شما در برابر آسیب‌های خورشید کمک کند و جوجوبا هر دو را دارد.

خواص روغن جوجوبا برای مو

درمان ریزش مو

روغن جوجوبا باعث تقویت ریشه موها می‌شود و برای پیشگیری و درمان ریزش مو مفید است. اسیدهای چرب موجود در روغن جوجوبا غذای مورد نیاز موها را تأمین می‌کنند. این روغن حاوی غلظت بالایی از آنتی اکسیدان‌ها، ویتامین های B ،E و همچنین مواد معدنی مانند روی است. مجموعه این ترکیبات علاوه بر محافظت از موها، رشد مو را نیز تحریک می‌کنند.

درمان شوره سر

با افزایش سن ترشح چربی طبیعی پوست به مرور کم می‌شود و به همین دلیل پوست سر خشک شده و شوره و خارش سر بیشتر می‌گردد. از آنجا که بافت و عملکرد روغن جوجوبا بسیار شبیه به سبوم ترشح شده از غدد چربی پوست هستند، استفاده از آن برای درمان شوره سر بسیار مفید خواهد بود.

درمان موخوره

ترمیم موهای خشک و آسیب دیده و درمان موخوره از دیگر خواص روغن جوجوبا و مزایای استفاده از آن برای موها است. مصرف این روغن برای موها به لطیف کردن و نرم کردن موها نیز کمک می‌کند. این روغن همانند یک آبرسان طبیعی برای موها عمل نموده و باعث افزایش لطافت و زیبایی مو می‌شود.

طرز استفاده روغن جوجوبا

برخلاف برخی دیگر از روغن‌های ضروری، روغن جوجوبا نیازی به رقیق شدن ندارد و می‌توان آن را مستقیماً روی پوست مالید. توصیه می‌شود قبل از استفاده از روغن جوجوبا برای اولین بار، یک تست حساسیت انجام دهید تا مطمئن شوید که به آن آلرژی ندارید.

به منظور استفاده روغن جوجوبا برای پوست، ابتدا صورت خود را با آب ولرم و شوینده‌های ملایم بشویید و سپس به آرامی خشک کنید. مقدار کمی از روغن جوجوبا را بر روی توپ پنبه‌ای بمالید و آن‌را به تمام سطح پوست، به آرامی و به صورت یک لایه نازک بمالید. همچنین می‌توانید آن را با سایر مواد طبیعی مخلوط کنید. استفاده از این روغن در اطراف دور چشم بی خطر است.

برای استفاده روغن جوجوبا برای مو، می‌توانید چند قطره از آن را را به موهای مرطوب خود بزنید و ماساژ دهید. همچنین اضافه کردن چند قاشق چایخوری از این روغن به شامپو و ماساژ دادن آن روی پوست سر می‌تواند به مرور، شوره را از بین ببرد.

مضرات روغن جوجوبا

از آنجایی که روغن جوجوبا ضد حساسیت است، استفاده موضعی از آن به طور کلی بی خطر است. با این حال، موارد نادری وجود دارد که روغن جوجوبا باعث واکنش‌های آلرژیک شامل کهیر و خارش شده است.

جوجوبا حاوی اسید اوریک، سیانید و سایر مواد شیمیایی مضر است. از این رو مصرف خوراکی آن ممنوع بوده و می‌تواند عوارض جانبی جدی مانند آسیب‌های قلب را ایجاد کند.

مراجع:

دائره المعارف گیاهان دارویی

https://www.healthline.com/health/beauty-skin-care/jojoba-oil-for-face#products