نام‌های دیگر: گل راعی، هزار چشم، هوفاریقون

مشخصات گیاه علف چای

علف چای، گیاهی علفی و پایا به ارتفاع ۱۰ الی ۱۱۰ سانتیمتر با ساقه‌ای افراشته است. برگ‌های آن در دو ردیف موازی و به شکل تخم مرغی، بیضوی یا سرنیزه‌ای است. گلهای آن نیز  به رنگ زرد یا سفید است که در بالای ساقه به صورت مجتمع به چشم می‌خورد. میوه این گیاه به شکل کپسول تخم مرغی تا هرمی شکل می‌باشد.

انتشار عمومی علف چای در غرب آسیا، اروپای مرکزی، آفریقای شمالی، اندونزی، آمریکای شمالی و استرالیاست. در ایران نیز این گیاه در استان‌های گلستان، مازندران، گیلان، آذربایجان، کردستان، همدان، لرستان، فارس، خراسان، تهران، سمنان و قزوین می‌روید.

اندام دارویی

سرشاخه‌های گلدار تازه یا خشک شده، اندام دارویی این گیاه را تشکیل می‌دهد. برای مصارف دارویی، شاخه‌ها را باید در زمان گلدهی از گیاه چید. در این هنگام طعم آن تلخ، کمی قابض و دارای شوری ملایم است.

خواص علف چای (طبیعت و خواص درمانی)

علف چای به عنوان داروی ضد افسردگی، آرامبخش، ضد درد، تب بر، مدر، ضد روماتیسم، ضد نقرس و درمان کننده اسپاسم‌های مزمن گوارشی کاربرد داشته و همچنین به عنوان ضدعفونی کننده و التیام بخش زخم‌ها به کار می‌رود. این گیاه به عنوان ضد ویروس ایدز مورد بررسی است. باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود و در بهبود ویروس تبخال نیز موثر است. در استعمال موضعی برای التیام زخم‌ها، برص، آفتاب سوختگی و التهابات پوستی استفاده می‌شود. همچنین به عنوان ضد باکتری اثر محافظت کنندگی غذا را دارد.

طبیعت گیاه علف چای گرم و خشک است. مهم‌ترین ترکیب شیمیایی این گیاه هایپرین (Hyperin) و همچنین ماده قرمز رنگی به نام هایپرسین (Hypericin) است. علف چای دارای تانن و اسید نیکوتی نیک می‌باشد. همچنین حاوی فلاونوئیدها از جمله هیپروزید، هیپرین، کورستین، ایزوکورستین و روتین، تانن، اسید نیکوتی، اسانس، پروسیانیدین، گزانتون‌ها، کاروتنوئیدها و فنل‌های اسید کربوکسیلیک از جمله کافئیک، کلروژنیک و فرولی نیز است که خواص درمانی ارزشمندی را به آن داده است.

علف چای در کاهش اضطراب، افسردگی، درمان بی‌خوابی و تسکین سردردهای عصبی موثر است و قطره هایپران، قرص نروکسین، قرص فیتوریلکس و قرص پرفوران چهار فرآورده دارویی حاوی آن هستند که همگی در درمان افسردگی و بهبود خلق و خو کاربرد دارند، همچنین گل راعی از گیاهان مفید برای کمک به ترک اعتیاد و ترک سیگار است. علاوه بر تولید محصولات دارویی به شکل خوراکی از این گیاه، فرآورده‌های جلدی علف چای نیز موجود است و از آن برای درمان اگزما، انواع تبخال، سوختگی‌های سطحی، تسکین دردهای عضلانی و رفع التهابات پوستی استفاده می‌شود. اسپری نوروژیک که در درمان دردهای عصبی به کار می‌رود و خاصیت ضد التهابی دارد و کرم آرنی گل برای درمان کوفتگی‌ها و تسکین دردهای عضلانی، از دیگر فرآورده‌های گیاهی حاوی علف چای هستند.

عوارض جانبی 

در افراد دارای پوست حساس، ممکن است باعث آسیبهای پوستی شود. مصرف آن برای زنان باردار ممنوع است. کسانی که از داروهای ضدبارداری، ضد تشنج، وارفارین، ضد سرماخوردگی، آسم و حساسیت استفاده می‌کنند، در مصرف این گیاه احتیاط کنند. توصیه می‌شود گیاه علف چای و محصولات تولید شده از آن با غذاهای دارای مقادیر زیاد تریپتامین مانند پنیر، داروی فلوکستین، داروهای ضد ایدز، داروهای قلبی حاوی دیگوگسین مصرف نشود زیرا ممکن است باعث کاهش اثرات آنها شود.