خشکی پوست از شایع‌ترین مشکلات و بیماری‌های پوست، مو و ناخن است. این عارضه معمولاً با پوسته پوسته شدن، خارش و ترک‌خوردگی مشخص می‌شود. عواملی نظیر تماس با مواد شیمیایی، اشعه نور خورشید، زندگی در آب و هوای سرد یا خشک و افزایش سن در تشدید خشک شدن پوست موثر هستند. همچنین ممکن است شما به طور طبیعی پوست خشکی داشته باشید. اما حتی اگر از دسته افراد با پوست چرب باشید نیز ممکن است هر از چند گاهی خشکی پوست صورت و دست‌ها به ویژه در فصل پاییز و زمستان را تجربه کرده باشید. خشک شدن پوست می‌تواند بر روی هر قسمت از بدن تأثیر بگذارد ولی معمولاً روی دست، بازو و پاها تأثیر بیشتری می‌گذارد، از این رو رفع خشکی پوست یکی از دغدغه‌های خانم‌ها و آقایان برای مراقبت از پوست است. در بسیاری از این موارد، استفاده از مرطوب کننده‌های طبیعی می‌تواند تمام مواردی باشد که شما برای درمان به آن نیاز دارید. ما در این مقاله ابتدا انواع و عوامل خطر برای خشکی پوست را شرح می‌دهیم. در ادامه شما را با گیاهان دارویی موثر برای درمان خشکی پوست و بهترین فرآورده‌های طبیعی به دست آمده از آنها آشنا می‌کنیم.

خشکی پوست

انواع خشکی پوست

قرار گرفتن در معرض شرایط آب و هوایی خشک، آب گرم و برخی مواد شیمیایی خاص می‌تواند باعث خشک شدن پوست شود. درماتیت (Dermatitisis)  اصطلاح پزشکی برای پوست بسیار خشک است. چندین نوع مختلف درماتیت وجود دارد که به شرح زیر است:

1. درماتیت تماسی: هنگامی ایجاد می‌شود که پوست به چیزی که لمس می‌کند، واکنش نشان دهد و باعث التهاب موضعی شود. این نوع درماتیت هنگامی رخ می‌دهد که پوست در معرض مواد شوینده، حلال‌ها و مواد شیمیایی یا تماس مکرر با آب قرار گیرد.
2. درماتیت سبورئیک: زمانی ایجاد می‌شود که پوست چربی زیادی تولید کند. در نتیجه جوش قرمز و پوسته پوسته‌ای معمولاً روی پوست سر ایجاد می‌شود. این نوع خشکی پوست در نوزادان شایع است.
3. درماتیت آتوپیک: این بیماری به اگزما نیز معروف است و یک مشکل مزمن پوستی است که باعث می‌شود لکه‌‌های پوسته‌ای خشک روی نقاطی از بدن مانند آرنج‌ها و زانوها ظاهر شود. این نوع درماتیت در بین کودکان خردسال رایج‌تر است.

عوامل خطر برای خشکی پوست

خشک شدن پوست می‌تواند هرکسی را درگیر کند. اما برخی از عوامل، خطر شانس ابتلا به خشکی و حساسیت پوست را افزایش می‌دهند، از جمله:

• سن: با افزایش سن، احتمال خشکی پوست بیشتر می‌‌شود. زیرا هر چه سن بالاتر می‌رود، منافذ پوست به طور طبیعی روغن کمتری تولید می‌کنند و خطر خشک شدن پوست را افزایش می‌دهند.
• سابقه بیماری: اگر فردی سابقه بیماری‌های آلرژیک را در خانواده خود داشته باشد، به احتمال بیشتر او نیز دچار اگزما یا درماتیت تماسی آلرژیک می‌شود.
• فصل: خشکی پوست در ماه‌های پاییز و زمستان که سطح رطوبت هوا نسبتاً کم است، بیشتر دیده می‌شود. در تابستان به دلیل رطوبت بالاتر خشکی پوست کمتر مشاهده می‌شود.
• عادت به استحمام: استحمام مکرر یا شستن با آب بسیار داغ، خطر خشکی پوست را افزایش می‌دهد.

راه‌های درمان خشکی پوست

روش‌های درمان خشکی پوست، بستگی مستقیم به علت آن دارد و در بعضی موارد، ممکن است نیاز باشد برای تشخیص و درمان خشکی پوست، به یک متخصص مراجعه شود. ولی در بسیاری اوقات درمان‌های خانگی و استفاده از کرم‌های مرطوب کننده گیاهی، راهکاری مفید و موثر برای رفع این مشکل است. برای درمان اولین راه نوشیدن میزان کافی آب است. آبرسانی و مرطوب کردن پوست با محصولات مختلف طبیعی یا شیمیایی نظیر لیسیرین، پروپیلن، گلیکول، وازلین، لانولین، روغن‌های معدنی و داشتن رژیم غذایی صحیح نیز در پیشگیری و درمان خشکی پوست تاثیر فراوان دارد.

در این زمینه پیشنهاد می‌کنیم مطلب نکات طلایی مراقبت از پوست خشک و حساس را مطالعه کنید.

درمان خشکی پوست با داروهای گیاهی

گیاهان دارویی موثر برای پیشگیری و درمان خشکی پوست

گل همیشه بهار

گل همیشه بهار یکی از مفیدترین گیاهان دارویی برای درمان خشکی پوست، بهبود اگزما، پسوریازیس و خارش‌های پوستی است. مصرف فرآورده‌های این گیاه در رفع التهابات و التیام حساسیت‌های پوستی تاثیر زیادی دارد. همچنین محصولات این گیاه، برای درمان زخم‌های پوستی، میخچه و زگیل بسیار موثرند. استفاده موضعی از عصاره گل همیشه بهار روی آکنه، جای نیش حشرات، سوختگی و خراشیدگی به التیام و معالجه این مشکلات کمک می‌کند. خاصیت ضد التهاب، درمان زخم‌های واریسی، معالجه سرمازدگی پوست و مقابله با آفتاب سوختگی از دیگر خواص گل همیشه بهار برای پوست است.‏ مواد موجود در این گل باعث ترمیم سریع‌تر سلول‌های آسیب دیده پوست می‌شوند، تولید کلاژن را تقویت می‌کنند و آبرسانی به ‏پوست را افزایش می‌دهند.

 سدر

سدر از گیاهانی است که خواص متعددی برای رفع مشکلات مختلف پوست از جمله درمان انواع خشکی پوست دارد. جلوگیری از چین و چروک، افزایش شفافیت، نرمی و بازسازی پوست، بهبود سریع‌تر زخم‌ها و کمک به از بین بردن جای زخم و سوختگی سطحی از دیگر خواص این گیاه است. میوه، برگ، شکوفه و حتی ریشه سدر خاصیت دارویی دارد و امروزه از آن در تولید لوازم بهداشتی و آرایشی به طور گسترده استفاده می‌شود. سدر خاصیت آنتی‌سپتیک، ضد قارچ، ضد التهاب و نرم‌ کننده دارد و در طب سنتی نیز برای درمان بیماری‌های پوستی از جمله درماتیت آتوپیک به کار می‌رود.

 روغن گل مغربی

دانه‌های گیاه دارویی گل مغربی حاوی روغنی هستند که به نام روغن گل مغربی مشهور است و حاوی اسید گاما لینولنیک، اسید لینولئیک و مواد مغذی دیگر است. یکی از مهم‌ترین خواص درمانی این روغن گیاهی کمک به درمان خشکی پوست و بهبود اگزمای حساسیتی است و علائمی نظیر خارش، ترشح و پوسته پوسته شدن که مربوط به خشکی و اگزما هستند را بهبود می‌دهد. بررسی‌ها نشان می‌دهد زمانی که بیمار از این روغن استفاده می‌کند، نیاز کمتری به استفاده از کرم‌های استروئید و دارو و در نتیجه عوارض جانبی ناخوشایند آنها دارد.

روغن گل سرخ

روغن گل سرخ (گل محمدی) حاوی تعداد زیادی آنتی اکسیدان و اسیدهای چرب اشباع نشده است. خاصیت نرم کننده، آبرسان و ضد التهاب دارد و استعمال موضعی آن به درمان خشکی پوست و انواع اگزما کمک می‌کند. استعمال موضعی روغن گل سرخ در رفع علائم خشکی پوست مانند خارش، التهاب، قرمز و پوسته پوسته شدن موثر است و پوست به‌راحتی روغن را جذب و به عمق لایه‌های پوست نفوذ می‌کند. کمک به درمان افسردگی، بی‌خوابی، آلزایمر، تقویت قلب، تقویت دستگاه اسکلتی بدن و التیام زخم‌ها از دیگر خواص روغن گل سرخ است.

 بابونه

بابونه گیاهی از تیره کاسنی با خواص فراوان برای رفع مشکلات پوست و مو است و محصولات گیاهی متنوعی بر پایه عصاره آن برای سلامت پوست و مو تولید می‌شود. رفع خشک شدن پوست، اگزما، کمک درمان به جوش غرور و آکنه، کاهش ورم و قرمزی پوست، التیام زخم‌های جلدی، ترمیم سوختگی و کنترل عفونت‌های پوستی از خواص بابونه برای پوست است. علاوه بر این بابونه برای رفع مشکلات دستگاه گوارش مانند سوء هاضمه، جلوگیری از زخم معده، درمان اسهال، رفع انگل و درمان مسمومیت‌های غذایی مفید است. خاصیت تب بر، کاهنده فشار خون و آرامبخش نیز دارد.

پنیرک

گل پنیرک خاصیت ضد التهاب قوی دارد و موجب کاهش تعداد سلول‌های التهابی می‌شود. استعمال موضعی فرآورده‌های طبیعی ‏عصاره این گیاه باعث افزايش بافت‌های پيوندی مانند کالژن، مقدار زيادی فيبروبالست و کاهش سلول التهابی در ناحيه زخم ‏می‌شود. همچنین در بهبود سریع‌تر زخم‌ها، رفع خشکی، درمان آكنه، كبودی و سوختگی، تسکین جای نیش حشرات، رفع خارش و درمان برخی از بیماری‌های شایع پوستی مؤثر ‏است. از دیگر کاربردهای درمانی این گیاه می‌توان درمان زخم‌ معده و ناراحتی‌های گوارشی، درمان ناراحتی‌های رحم و ‏رفع عفونت دستگاه تناسلی زنان، بهبود عفونت مثانه، برونشیت و استفراغ را نام برد.

شاهتره

شاهتره طبع خنکی دارد و سرشار از مواد آنتی اکسیدان است. مهم‌ترین خاصیت شاهتره محافظت از کبد است و حرارت کبد را که باعث خشکی در بدن می شود، کاهش می‌دهد. از این طریق به درمان خشکی پوست کمک می‌کند و جلوی خارش های پوستی را می‌گیرد. در طب سنتی از این گیاه برای درمان امراض مختلف پوستی، رفع عفونت‌های پوستی، قارچ‌های جلدی، درمان اگزما و جذام  استفاده می‌شود. مصرف محصولات شاهتره در افزایش شفافیت و درخشندگی پوست موثر است. کاهش کلسترول و فشار خون، تقویت معده و دفع سموم تجمع یافته در کبد از دیگر خواص شاهتره برای سلامتی است.

آلوئه ورا

آلوئه ورا یکی دیگر از مفیدترین و پرکاربردترین گیاهان دارویی برای رفع مشکلات پوست است و  از آن در ساخت بسیاری از پمادهای دارویی و کرم‌های آرایشی استفاده می‌شود. ۹۶ درصد ساختمان ژل آلوئه ورا از آب تشکیل و پلی ساکاریدهای موجود در آن خاصیت ضد التهاب، آنتی باکتریال و ضد میکروب دارند. آنتی‌اکسیدان‌ها نیز در قالب ویتامین‌های آ، ب، ث، ای، آمینواسیدهای روی و اسیدهای چرب ضروری در ترکیب ژل آلوئه ورا یافت می‌شوند و آن را به یک ترکیب طبیعی کاملاً مناسب برای درمان مشکلات مختلف پوستی تبدیل کرده‌اند. آبرسانی پوست، ترمیم جای زخم و سوختگی، درمان آکنه و برطرف کردن جای جوش، درمان اگزما و پسوریازیس از خواص آلوئه ورا برای پوست است.

آلوئه و را و درمان خشکی پوست

معرفی فرآورده‌های طبیعی درمان خشکی پوست

کرم کالاندولا آیروکس

یکی از بهترین فرآورده‌های طبیعی برای رفع خشکی پوست است. این فرآورده حاوی عصاره اختصاصی گل همیشه بهار و آلوئه ورا است. مصرف آن در بهبود خشکی و ترک‌های پوستی، رفع درماتیت‌های آلرژیک، پیشگیری از ادرار سوختگی نوزادان و عرق سوز شدن مفید است و باعث تسکین التهاب‌های پوستی می‌شود.

کرم درماتین باریج اسانس

از عصاره گیاه سدر تهیه می‌شود و یکی دیگر  از محصولات گیاهی مفید برای رفع مشکل خشکی و التهاب پوست است. این فرآورده به التیام زخم‎‌ها،‏ درمان درماتیت آتوپیک یا همان اگزما و کاهش تحریکات پوستی در درماتیت تماسی نیز کمک می‌کند.

کرم موضعی لینودرم

باریج اسانس از روغن بذر گل مغربی تهیه می‌شود. به رفع خشکی پوست و درمان التهابات پوستی (پسوریازیس) کمک می‌کند و برای التیام انواع زخم، آکنه، و اگزما مفید است. استعمال موضعی پمادهای روغن گل مغربی در کاهش خارش، التهاب، ترشحات و درمان پوسته پوسته شدن پوست موثر هستند.

قرص اطریفل شاهتره نیاک

حاوی عصاره گیاهی هلیله زرد، هلیله کابلی، هلیله سیاه، بلیله، آمله، شاهتره، سنا، ریوند و گز علفی است و به درمان خشکی پوست، خارش، قرمزی و سرخی پوست، اگزما و التهاب‌های پوستی کمک می‌کند.

کرم پسوس رام

حاوی موم زنبور عسل، روغن گل سرخ، روغن کرچک، عصاره هلو، عصاره بادام شیرین، آب گلبرگ شفابخش گیاهان و عصاره شیرین بیان است که با بافت سبک خود قادر است به داخل پوست نفوذ کرده، رطوبت پوست را حفظ کند. این کرم با تاثیر بر لایه شاخی پوست ضمن برطرف کردن خشکی شدید آن قادر است با رادیکال‌های آزاد مخرب پوست مقابله کند و باعث تقویت و ترمیم سلول‌های پوستی آسیب دیده شود.

قطره موضعی ماتریکاریا زربند، کامیل کرم نیاک، کرم مرطوب کننده بچه ایروکس و پماد کامودرما رازک

همگی حاوی عصاره ماتریکاریا (نوعی بابونه آلمانی) هستند. این محصولات برای درمان پسوریازیس، اگزما و خشکی پوست کاربرد دارند.

کرم هیلکاتریس ایران داروک

حاوی عصاره گل پنیرک و روغن گل همیشه بهار است. این فرآورده برای درمان خشکی و ترک‌های پوست، اگزما، زخم و تسریع روند بهبود زخم‌های ناشی از سوختگی مصرف می‌شود.

سخن پایانی

ژل‌ آلوئه‌ورا، انواع کرم‌ مرطوب کننده پوست برندهای مختلف که در ساخت آنها از روغن‌های گیاهی مانند روغن نارگیل، روغن سبوس برنج، روغن بادام، روغن زیتون، روغن آرگان و … استفاده می‌شود، نیز تا حد زیادی می‌تواند در رفع مشکلات معمول خشکی پوست به شما کمک کند. البته در این زمینه انتخاب نوع مرطوب کننده مناسب با توجه به نوع پوست بسیار مهم خواهد بود. با این وجود توصیه می‌کنیم اگر دچار خشکی پوست شدید هستید حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. همچنین می‌توانید از منوی موجود در داروخانه آنلاین نسخه اول، انواع محصولات مرطوب کننده و آبرسان پوست را انتخاب کرده و سفارش دهید و یا برای کسب اطلاعات بیشتر با کارشناس مربوطه در داروخانه صحبت کنید.