مشخصات گل همیشه بهار

همیشه بهار گیاهی علفی و یک ساله، از گیاهان خانواده کاسنی يا گل ستاره است. برگ‌های ساده، کشیده و بیضوی بلند و به رنگ سبز از خصوصیات اصلی ظاهری این گیاه است و گلی معطر، به رنگ زرد تا نارنجی دارد. این گل زیبا با آغاز فصل بهار به گل می‌رود و درطول تابستان تا اواخر فصل پاییز گل دارد. بیش از 50 نوع از این گل در جهان وجود دارد. این گل به منظور استفاده در صنعت داروسازی در کشورهای اروپایی مختلف مانند هلند، بلژیک و انگلیس کاشت می‌شود. در کشور ما نیز پرورش آن به عنوان گیاهی تزئینی و دارویی انجام می‌شود و نوع پرتقالی رنگ آن از نظر دارویی برتری دارد چرا که دارای مقدار زیادی  مواد موثره است.

نام گل همیشه بهار

نام دیگر گل همیشه بهار، کالاندولا است و در بسیاری از منابع به این نام اشاره شده است.

اندام دارویی گل همیشه بهار

کلاپرک‌های کامل یا گل‌های جدا شده از نهنج گیاه، اندام دارویی آن را تشکیل می‌دهند. گلهای همیشه بهار در مرحله‌ای که کاملاً باز می‌شوند از بیشترین مقدار ماده موثره برخوردارند، بنابراین بهترین زمان برداشت بخش‌های دارویی گیاه، طول فصل تابستان و اوایل پاییز خواهد بود و برای اینکه گلبرگ‌ها رنگ و خاصیت خود را از دست ندهند و از کیفیت مطلوبی برخوردار باشند، باید آنها را به سرعت خشک کرد. روغن‌های فرار، ترکیبات آنتی اکسیدان، انواع ویتامین‌ها، استرول‌های گیاهی معروف به کالاندولین و فلاونوئیدها اصلی‌ترین مواد موجود در گلبرگ‌های این گیاه دارویی هستند.

خواص گل همیشه بهار (طبیعت و خواص درمانی)

طبع گل همیشه بهار سرد و خشک است. از گلبرگ‌های این گل برای مصارف دارویی مختلف در طب سنتی و به شیوه علمی در داروسازی استفاده می‌شود. تا کنون بیش از ۲۰۰ فرمول دارویی و محصول تجاری مختلف، حاوی عصاره‌ گل همیشه بهار در جهان تولید شده است. صابون کالاندولا و پماد کالاندولا برای درمان انواع زخم، جای سوختگی، درمان گزیدگی و بهبود عرق سوز از مهمترین فرآورده‌های طبیعی این گیاه پرخاصیت هستند. برخی از اصلی‌ترین کاربردهای دارویی این گل عبارتند از:

۱) کمک به درمان انواع مشکلات پوست

از گل همیشه بهار به شکل گسترده برای درمان سریع‌تر انواع زخم‌ و التهاب پوست، رفع خارش و سوزش، کاهش ورم، ضدعفونی کردن محل زخم و درمان سوختگی استفاده می‌شود. مواد موجود در این گل باعث ترمیم سریع‌تر سلول‌های آسیب دیده پوست می‌شوند. تولید کلاژن را تقویت می‌کنند و آبرسانی به پوست را افزایش می‌دهند. از این رو فرآورده‌های دارویی آن همواره از محبوب‌ترین گزینه‌های درمانی بیماران بوده‌اند. مصارف درمانی همیشه بهار برای حفظ سلامت پوست شامل موارد زیر می‌شود:

• کمک به درمان سریع‌تر انواع سوختگی
• درمان ترک پوست، زگیل و میخچه
• درمان زخم‌های واریسی
• کاهش التهابات ناشی از بستن پوشک در بدن نوزادان و مراقبت از پوست‌های حساس
• کمک به بهبود سریع‌تر زخم بستر
• برطرف کردن جای زخم
• تسکین و کاهش التهاب پوست بعد از موزدایی و لیزر
• درمان پوسته پوسته شدن و خشکی لب
• کاهش محسوس التهاب پوست در دوران پرتودرمانی سرطان سینه
• کمک به درمان اگزما و برطرف کردن قرمزی و التهاب پوست
• درمان تعریق زیاد و عرق سوز شدن
• پیشگیری از پیری زودرس و کاهش چین و چروک پوست

۲) حفظ سلامت موها

تقویت مو، جلوگیری و درمان شوره سر، درمان عفونت پوست سر و به دنبال آن پیشگیری از ریزش موها از مهم‌ترین خواص گل همیشه بهار برای موها است. ترکیبات این گل به دلیل دارا بودن ویژگی ضد التهاب، تولید شوره سر را در پوست مهار می‌کنند و با افزایش خون‌رسانی به موها باعث تقویت مو و پیشگیری از ریزش موها می‌شوند.

۳) رفع مشکلات دستگاه گوارش

از این گیاه به صورت خوراکی برای درمان برخی اختلالات گوارشی مانند تسکین التهاب معده، رفع نفخ معده و روده استفاده می‌شود. همچنین تاثیر ضد سرطانی برای مقابله با سرطان لوزالمعده و سرطان روده بزرگ دارد.

۴) کمک به درمان بیماری بواسیر

خاصیت ترمیم سریع بافت‌های آسیب دیده، کاهش ورم و التهاب از خواص گل همیشه بهار است و به دلیل همین ویژگی‌ها، بسیاری از محققان به این نتیجه رسیده‌اند که استفاده موضعی از فراورده‌های دارویی تهیه شده از گل همیشه بهار یا ضماد آن در طب سنتی، بر روی نواحلی تناسلی و مقعد، به درمان بواسیر، کاهش علائم آن و بهبود شقاق مقعد کمک می‌کند.

۵) درمان عفونت رحم و دستگاه تناسلی

از دیگر خواص همیشه بهار درمان انواع عفونت از جمله درمان عفونت رحم و عفونت‌های قارچی دستگاه تناسلی است. این گیاه خواص ضد میکروبی و ضد قارچی دارد. روغن گل‌های کالاندولا اثر خوبی روی ۲۳ سویه مخمر کاندیدا دارد. مخمر کاندیدا از قارچ‌های شایع و عامل بسیاری از عفونت‌ها از جمله عفونت دهان، واژن و پوست است.

۶) رفع مشکلات قاعدگی

گیاه همیشه بهار از دسته گیاهان قاعده‌آور است. مصرف دمنوش آن برای تنظیم سیکل قاعدگی مفید است. همچنین به کاهش درد و گرفتگی‌های شکمی این دوران کمک می‌کند. به دلیل قاعده آور بودن این گیاه، استفاده از آن در دوران بارداری غیر مجاز است زیرا احتمال سقط جنین را افزایش می‌دهد.

۷) سلامت دهان و دندان

درمان التهاب لثه که از شایع‌ترین مشکلات دهان و دندان است یکی دیگر از خواص این گیاه دارویی است. استفاده از دهانشویه‌های حاوی عصاره گل همیشه بهار، التهاب لثه را کاهش می‌دهد و به کاهش تعداد میکروارگانیسم‌های روی مواد بخیه استفاده شده در پروسه کشیدن دندان نیز کمک می‌کند.

8) گل همیشه بهار برای کیست تخمدان

هنگامی که فرد به کیست تخمدان مبتلا شود، یکی از درمان های موثر استفاده از دمنوش گل همیشه بهار است. برای این منظور دو قاشق گل همیشه بهار را دم کرده و با عسل مصرف شود.

9) خواص گل همیشه بهار برای کبد

کبد اندامی است که کار اصلی آن سم زدایی بدن است و گل همیشه بهار سبب می شود خود کبد از مواد زائد پاکسازی شود.

مضرات گل همیشه بهار

گل همیشه بهار یکی از بی خطرترین گیاهان دارویی است. با این وجود استفاده غیر مجاز، بی‌رویه و بدون نظر متخصص از آن توصیه نمی‌شود. برخی از مهم‌ترین موارد احتیاطی و منع مصرف آن به شرح زیر است:

1. مصرف خوراکی گل همیشه بهار برای زنان باردار مجاز نیست زیرا باعث تحریک رحم و افزایش احتمال سقط جنین می‌شود.
2. مصرف این گیاه ممکن است به طور بسیار نادر ایجاد حساسیت کند. این حساسیت اغلب به صورت خارش ‏پوست است.
3. مصرف همیشه بهار همراه با داروهای مسکن یا کاهنده فشار خون توصیه نمی‌شود. بنابراین چنانچه هر کدام از داروهای کلونازپام، لورازپام، فنوباربیتال و زولپیدم را مصرف می‌کنید، قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید.