بواسیر (هموروئید) و شقاق (فیشر)، از دسته بیماری‌های مقعدی هستند که با وارد آمدن فشار به مقعد در اثر عواملی مانند یبوست، نشستن طولانی، بارداری و … ‏ایجاد می‌شوند. این بیماری‌ها با علائم مشترکی از جمله درد، خارش، خونریزی، التهاب و سوزش در ناحیه مقعد ‏همراه هستند.‏ شقاق مقعد در هر سنی ممکن است رخ دهد، ولی بیشتر در کودکان و افراد مسن مشاهده می‌شود، در حالیکه بواسیر بیشتر در سنین 45 تا 65 سالگی ایجاد می‌گردد. بر اساس گزارش سازمان بهداشت، حدود نیمی از ایرانیان علائم بواسیر را تجربه کرده‌اند. لذا با توجه با اهمیت و شیوع این بیماری‌ها، ما در این مقاله ابتدا به بررسی علل و علائم این مشکلات پرداخته‌ایم. در ادامه راهکارهای درمان بواسیر و شقاق با داروهای گیاهی را معرفی و با مقایسه فرآورده‌های موجود در بازار، به شما برای ‏انتخاب آگاهانه ‏‏مناسب‌ترین محصول‌ کمک‏ می‌کنیم.

آنچه در این مطلب خواهید خواند:‏

• آشنایی با بیماری بواسیر و شقاق
• علت بواسیر
• علائم بواسیر
• علل شقاق مقعد
• علائم شقاق مقعد
• نحوه تشخیص بواسیر و شقاق
• راهکارهای درمان بواسیر و شقاق
• درمان بواسیر و شقاق با داروهای گیاهی

آشنایی با بیماری بواسیر و شقاق

‏بیماری بواسیر متورم شدن و بیرون‌زدگی رگ‌های اطراف مقعد یا راست روده است. این مشکل به دو نوع داخلی و ‏خارجی دسته‌بندی می‌شود. بواسیر داخلی در داخل کانال مقعدی ایجاد و بواسیر خارجی به صورت توده نرم و ‏متورم و یا توده سفت در اطراف ناحیه مقعدی ظاهر می‌شود. شقاق مقعدی یک برش یا پارگی کوچک در پوشش ‏مقعد است. شکاف در پوست، باعث درد شدید و برخی ‏خونریزی‌ها در حین و بعد از حرکات روده می‌شود. درد ‏ناشی از شقاق مقطعی و تیر کشنده است و بر خلاف ‏بواسیر، معمولاً فقط هنگام اجابت مزاج و پس از آن احساس ‏می‌گردد. درمان بواسیر و شقاق مقعد در مراحل اولیه و خفیف تقریباً مشابه است ولی در صورت پیشرفت بیماری، تشخیص این دو مشکل از یکدیگر ضروری خواهد بود.

بیماری بواسیر و شقاق مقعد

علت بواسیر

بواسیر در مردان و زنان شیوع یکسانی دارد. برخی از علل بروز این بیماری در هر دو جنس مشترک و برخی شرایط از جمله بارداری و زایمان از علل بواسیر در زنان و بزرگ شدن غده پروستات، علت بواسیر در مردان است. به طور کلی مهم‌ترین علل بروز بواسیر عبارتند از:

• یبوست یا اسهال
• فشار آوردن در حین دفع
• به مدت طولانی نشستن به ویژه در توالت
• سرفه‌های شدید و مزمن
• رابطه جنسی مقعدی
• اختلالات ارثی نظیر ضعیف بودن سیاهرگ‌ها از نظر ژنتیکی
• برخی مشکلات گوارشی مانند سندروم روده تحریک‌پذیر و سرطان روده بزرگ

علاوه بر عوامل گفته شده، برخی از فعالیت‌ها از جمله بلند کردن اشیا سنگین، نشستن یا ایستادن زیاد، چاقی و فشارهای دائمی دیگر بر روی بدن می‌تواند خطر ابتلا به بواسیر را افزایش دهد.

علائم بواسیر

علائم بیماری بواسیر شامل موارد زیر می‌شود:

• احساس سوزش و خارش در اطراف مقعد
• التهاب، تحریک و درد در اطراف مقعد
• خونریزی در ناحیه مقعد
• بیرون‌زدگی، برآمدگی و تورم نزدیک مقعد
• نشت و بی‌اختیاری مدفوع
• دفع ناقص مدفوع (احساس اینکه روده بعد از دفع مدفوع، هنوز به صورت کامل خالی نشده است)
• خارج شدن بالشتک‌های عروقی از مقعد

علل شقاق مقعدی

شقاق مقعدی اغلب در هنگام دفع مدفوع رخ می‌دهد. یبوست مزمن می‌تواند باعث پاره شدن پوست اطراف مقعد شود. از همین رو اولین راه درمان بواسیر و شقاق، بهبود یبوست است. سایر علل شایع عبارتند از:

• بیماری‌های التهابی روده مانند کرون
• کاهش جریان خون در ناحیه آنورکتال
• عضلات اسفنکتر مقعدی بیش از حد تنگ یا اسپاستیک
• فشار آوردن در هنگام زایمان یا حرکات روده

علائم شقاق مقعدی

مهم‌ترین علامت شقاق مقعد، درد زیاد همراه با با خونریزی است به گونه‌ای که فرد توانایی اجابت مزاج را از دست می‌دهد، سایر علائم عبارتند از:

• پارگی قابل مشاهده در پوست اطراف مقعد
• درد شدید در ناحیه مقعد در حین حرکات روده
• رگه‌های خون روی مدفوع یا روی دستمال توالت پس از پاک کردن
• سوزش یا خارش در ناحیه مقعد

نحوه تشخیص بواسیر و شقاق

در اغلب موارد بواسیر و شقاق با معاینه بصری تشخیص داده می‌شوند. به منظور تشخیص بواسیر داخلی نیز ‏پزشک از یک ‏دوربین کوچک استفاده می‌کند. این دوربین فیبر نوری کوچک، به نام سیگموئیدوسکوپ، درون ‏یک لوله کوچک ‏قرار گرفته و سپس داخل رکتوم قرار می‌گیرد. در این آزمایش، پزشک می‌تواند نمای واضحی از ‏داخل رکتوم را ‏مشاهده ‌کند.‏

راهکارهای درمان بواسیر و شقاق

از آنجایی که اصلی‌ترین علت بواسیر و شقاق مقعد، یبوست است، اولین اقدام برای درمان این بیماری‌ها، اصلاح رژیم غذایی، توصیه به مصرف غذاهای فیبردار و نوشیدن مایعات فراوان است. همچنین استفاده از مکمل‌های فیبردار و داروهای مسهل، می‌تواند به بهبود سریع‌تر کمک کند.

برای درمان بواسیر در موارد خفیف و اولیه، اقدامات ذکر شده به همراه نشستن داخل آب گرم چند بار در روز، سرمادرمانی، استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و مصرف مسکن‌های موضعی مانند لیدوکائین برای تسکین درد پیشنهاد می‌شود. در موارد شدیدتر و پیشرفته بواسیر استفاده از باند لاستیکی و انجام عمل جراحی هموروئیدکتومی و برای شقاق انجام عمل جراحی فیشر با لیزر توصیه می‌شود.

درمان احتمالی دیگر برای شقاق، تزریق بوتاکس در اسفنکتر مقعدی است. این تزریق‌ها با فلج موقت عضله از اسپاسم در مقعد جلوگیری می‌کند و اجازه می‌دهد تا شکاف مقعدی بهبود یابد در حالیکه از تشکیل شکاف‌های جدید نیز جلوگیری می‌کند.

درمان بواسیر و شقاق مقعد

درمان بواسیر و شقاق مقعد با داروهای گیاهی

در طب سنتی برای درمان بیماری بواسیر و شقاق مقعد، گیاهان دارویی متعددی از جمله هاماملیس، مورد، شاه بلوط هندی، پوسته خارجی گندم و نیز داروی ترکیبی (بابونه + بلوط) معرفی شده است. امروزه این گیاهان دارویی با روش‌های علمی شناسایی، جمع‌آوری و عصاره گیری شده و به منظور سهولت مصرف ما، توسط شرکت‌های داروسازی به شکل‌های دارویی رایج ساخته شده‌اند.

شما هم اکنون می‌توانید ‏برای تهیه و خرید هر یک از این داروهای گیاهی، از طریق لینک زیر ‏اقدام کنید.‏

‏پماد همورو هرب گل دارو حاوی آب گیاه هاماملیس، تنطور بنژوئن و اکسید روی است و مصرف آن به می‌تواند به بهبود نشانه‌های سوزش، خارش و ناراحتی متأثر از بواسیر یا هموروئید داخلی و خارجی کمک کند. استفاده از این پماد به شکل موضعی است و برای افرادی که به گیاهان دارویی حساسیت دارند، منع مصرف دارد.

قرص پایلکس هیمالیا حاوی منیزیم استئارات، ترکیبات ملین و مواد موثر گیاهی برای کمک به رفع مشکل بواسیر و شقاق است. بهبود رگ‌های واریسی، کاهش درد، خونریزی و سوزش مقعد از دیگر خواص این محصول است.

پماد موضعی رکتوس ایران داروک از دیگر پمادهای گیاهی برای درمان بواسیر و شقاق مقعد است. این فرآورده از اسانس گیاه مورد و بابونه تهیه شده و به رفع علائمی مانند خونریزی، درد، خارش و سوزش کمک می‌کند. استفاده از این محصول در دوران بارداری و شیردهی ممنوع است.

پماد مقعدی ونداملیس اکسیر گستر در کاهش تحریکات، درد، خارش و خونریزی ناشی از هموروئید موثر است. این فراورده از آب گیاه هاماملیس تهیه شده و خاصیت ضد التهاب دارد.

پماد مقعدی ام جی باریج اسانس از اسانس گیاه مورد تهیه شده است و برای کاهش علائم ناشی از هموروئید و شقاق مانند خونریزی، درد دائم، درد موقع اجابت مزاج، خارش، سوزش و سنگینی مقعد به کار می‌رود.

قرص ونوگل گل دارو از عصاره گیاه شاه بلوط هندي تهیه شده، محصولی مناسب برای رفع واریس‌های سطحی و عمیق است. همچنین مصرف آن یک راهکار کمکی برای درمان بواسیر و شقاق می‌باشد. مصرف این فراورده در بانوان باردار و شیرده توصیه نمی‌شود.

پودر پسیلیوم ایران داروک در طعم‌های مختلف و به صورت ساشه، حاوی مواد موثره موجود در دانه اسفرزه می‌‎باشد. این محصول یک ملین گیاهی مفید برای رفع یبوست مزمن است و به منظور پیشگیری و درمان بواسیر و شقاق نیز به کار می‌رود.

کرم موضعی آنتی ‎فیشر باریج اسانس حاوی عصاره بابونه، درامازو و روغن کنجد است. این محصول در درمان شقاق مقعد به کار می‌رود. دارای اثرات ضد التهاب و ضد اسپاسم است و موجب بهبود زخم ناحیه مقعد می‌شود.

سخن پایانی

بواسیر و شقاق مقعد از شایع‌ترین بیماری‌های مقعدی هستند. با وجود آنکه این بیماری‌ها، مزمن و دردناکند، متاسفانه اکثر مبتلایان از ابراز آن خودداری می‌کنند. در حالیکه معمولاً در موارد خفیف و با تشخیص زود هنگام، مشکل با دارو‌های موضعی به راحتی رفع می‌شود، اما در موارد شدیدتر ممکن است نیاز به عمل جراحی و یا درمان با لیزر باشد. ما در سامانه نسخه اول تلاش کردیم با معرفی بهترین محصولات گیاهی در درمان بواسیر و شقاق، ‏به ‏شما در یک انتخاب ‏آگاهانه کمک کنیم. اگر شما هم درباره روش‌های درمان این بیماری‌ها توصیه یا ‏‏تجربه‌ای دارید، می‌توانید از طریق ‏بخش «ارسال نظر» آن را با ما و خوانندگان در میان بگذارید.‏‏