فهرست مطالب
Toggleنگاهی به ترکیبات چای سبز و تأثیر آنها بر بدن
طبق گفته وبسایت medicalnewstoday :
Green tea comes from unoxidized leaves of the Camellia sinensis bush. It is one of the least processed types of tea, containing the most antioxidants and beneficial polyphenols.
چای سبز از برگهای اکسیدنشده بوته Camellia sinensis تهیه میشود. این چای یکی از کمفراوریشدهترین انواع چای است و بیشترین میزان آنتیاکسیدانها و پلیفنولهای مفید را در خود دارد.
در واقع همین موضوع سبب میشود که چای سبز حاوی مقادیر بالاتری از پُلیفِنولها (بهویژه کاتچینها و اپیگالوکاتچین گالات یا EGCG) باشد. ازسویدیگر، در چای سبز مقداری کافئین وجود دارد که بسته به نحوه دمکردن و نوع برگها، میزانش متغیر است. پلیفِنولها ترکیبات آنتیاکسیدانی هستند که در سلامت عمومی بدن و مقابله با رادیکالهای آزاد نقش مهمی دارند؛ اما برخی پژوهشها نشان دادهاند که زیادهروی در مصرف آنها میتواند منجر به اختلال در جذب برخی ریزمغذیها (مانند آهن و اسیدفولیک) شود.
مصرف بیش از حد چای سبز و عوارض کافئین بر رحم
یکی از جنبههای کمتر اشارهشده در مضرات چای سبز برای رحم، کافئین موجود در آن است. گرچه میزان کافئین در یک فنجان چای سبز معمولاً کمتر از قهوه است؛ اما مصرف مداوم و زیاد آن میتواند مقدار قابلتوجهی کافئین به بدن برساند. عوارض عمده کافئین بر رحم و هورمونهای زنان عبارتاند از:
- تحریک عروق رحمی: کافئین میتواند باعث انقباض عروق و تغییر در جریان خون رحم شود و در برخی موارد، دردهای قاعدگی را تشدید کند.
- اختلال در خواب: کمبود خواب در بانوان میتواند موجب اختلال هورمونی و تأثیر منفی بر سیکل قاعدگی شود.
- احتمال افزایش اضطراب: استرس و اضطراب زیاد، بهطور غیرمستقیم میتواند چرخه هورمونی را تحت تأثیر بگذارد.
البته میزان حساسیت هر فرد به کافئین متفاوت است. برخی خانمها حتی با مصرف کم چای سبز نیز ممکن است علائم نامطلوبی تجربه کنند.
آیا چای سبز میتواند به بروز مشکلات قاعدگی دامن بزند؟
تحقیقاتی وجود دارد که مصرف بیشازحد نوشیدنیهای کافئیندار از جمله چای سبز، میتواند علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS) و دردهای قاعدگی را تشدید کند. برخی زنان گزارش کردهاند که مصرف زیاد چای سبز در نزدیکی دوران پریود با افزایش اسپاسمهای عضلانی رحم همراه بوده است. البته شواهد علمی در این زمینه هنوز محدود است؛ ولی بهتر است خانمهایی که دردهای قاعدگی شدید دارند، مصرف چای سبز را در روزهای نزدیک به پریود خود کاهش بدهند یا آن را تحت نظر پزشک تنظیم کنند.
ارتباط چای سبز با کاهش جذب اسیدفولیک و تأثیر آن بر بارداری
در ادامۀ بررسی مضرات چای سبز برای رحم، باید به دوران بارداری اشاره جدی کنیم. بارداری یکی از حساسترین دورههای زندگی بانوان است که در آن میبایست مصرف هرگونه ماده غذایی یا نوشیدنی با دقت ویژه انجام شود. تقریباً همۀ ما میدانیم که اسیدفولیک یا ویتامین B9 برای تکامل سیستم عصبی جنین بسیار ضروری است و کمبود آن میتواند خطر نقایص مادرزادی (نظیر اسپینابیفیدا) را افزایش بدهد. برخی بررسیها نشان دادهاند که پلیفنولهای موجود در چای سبز، ممکن است جذب اسیدفولیک را در روده کاهش بدهند. این موضوع بهخصوص در زنانی که قصد بارداری دارند یا در سهماهه نخست بارداری هستند، حائز اهمیت است؛ چراکه نیاز به اسیدفولیک در این دوره افزایش مییابد و هرگونه اختلال در جذب یا کاهش سطح اسیدفولیک میتواند مخاطراتی برای سلامت جنین ایجاد کند.
البته طبق توصیهها، نوشیدن مقدار کم چای سبز (مثلاً یک تا دو فنجان در روز) معمولاً مشکلی جدی ایجاد نمیکند؛ اما اگر این میزان افزایش بیاید، ممکن است با خطرات دیگری در بارداری هم به وجود بیاید:
- افزایش ریسک سقط جنین: برخی مطالعات، مصرف بیشازحد کافئین (بیشاز 200-300 میلیگرم در روز) را با افزایش احتمال سقط جنین مرتبط میدانند. چای سبز در کنار دیگر منابع کافئین مانند قهوه، نوشابهها و شکلات میتواند مجموع کافئین مصرفی را بالا ببرد.
- نقص در رشد جنین: مصرف بسیار بالای کافئین یا تداخل در اسیدفولیک، احتمال محدودیت رشد داخل رحمی (IUGR) را اندکی بالا میبرد.
- کاهش جذب آهن: پلیفنولهای چای سبز میتوانند منجر به کاهش جذب آهن غذایی شوند و در بارداری که نیاز به آهن افزایش مییابد، ممکن است زنان در معرض خطر کمخونی قرار بگیرند.
بنابراین، اگر باردار هستید یا قصد باردارشدن دارید، حتماً درباره میزان مصرف چای سبز با پزشک متخصص مشورت کنید.
تأثیر چای سبز بر خانمهای مبتلا به اندومتریوز و فیبروئیدهای رحمی
اندومتریوز و فیبروئیدهای رحمی از شایعترین اختلالات رحمی در بانوان هستند که با دردهای لگنی، خونریزی غیرطبیعی و حتی ناباروری همراه میشوند. هرچند برخی مطالعات از منافع بالقوه پلیفنولهای چای سبز (مانند EGCG) در کاهش التهاب و مهار رشد سلولهای غیرطبیعی صحبت کردهاند؛ اما درعینحال، کافئین و سایر ترکیبات چای سبز میتوانند در برخی افراد باعث ایجاد دردهای شکمی و تحریک عضلات رحم شوند.
ازسوی دیگر، پژوهشهای محدودی هم نشان دادهاند که چای سبز ممکن است در موارد خفیف اندومتریوز یا فیبروئیدها، مزیت ضدالتهابی داشته باشد؛ در نتیجه، وضعیت هنوز متناقض است و نیاز به مطالعات بیشتری دارد. در هر صورت، اگر با این بیماریها درگیر هستید، بهتر است با مضرات چای سبز برای رحم آشنا باشید و مصرف چای سبز خود را تحت نظارت پزشک کنترل کنید.
بررسی چای سبز و تداخل دارویی در خانمها
بانوان ممکن است بنا به شرایط هورمونی یا مشکلات رحمی از داروهایی مانند قرصهای هورمونی (مانند قرصهای پیشگیری از بارداری) یا داروهای ضدالتهاب استفاده کنند. چای سبز میتواند با برخی از این داروها تداخل ایجاد کند. بهعنوانمثال:
- قرصهای ضدبارداری: این قرصها میتوانند تجزیه کافئین در بدن را کُند کنند و در صورت مصرف همزمان با چای سبز، احتمال بروز علائمی نظیر ضربان قلب بالا، بیخوابی یا اضطراب افزایش مییابد.
- داروهای کمخونی (مکملهای آهن): پلیفنولهای چای سبز، جذب آهن را کاهش میدهند بنابراین بهتر است فاصله زمانی بین مصرف چای سبز و مکمل آهن رعایت شود.
توصیهها و محدودیتهای مصرف چای سبز برای زنان
بهطورکلی، برای کاهش خطرات و مضرات چای سبز برای رحم، رعایت چند توصیه ساده میتواند مؤثر باشد:
- محدودکردن میزان مصرف: بهتر است روزانه بیشتر از دو یا سه فنجان چای سبز ننوشید. بهخصوص اگر همزمان از سایر منابع کافئین هم استفاده میکنید.
- انتخاب زمان مناسب: برای جلوگیری از اختلال در جذب آهن، بین مصرف چای سبز و وعدههای اصلی غذایی یا مکملهای آهن حداقل یک ساعت فاصله بگذارید.
- کنترل مصرف در بارداری: بانوان باردار یا شیرده حتماً با پزشک خود مشورت کنند تا درباره میزان مجاز مصرف چای سبز برایشان تصمیمگیری شود.
- توجه به نشانهها: اگر متوجه شدید که مصرف چای سبز باعث تشدید دردهای لگنی، پریودهای نامنظم یا مشکلات گوارشی میشود، بهتر است مقدار آن را کاهش بدهید و وضعیت سلامتی خود را رصد کنید.
سخن پایانی
چای سبز گرچه سرشار از آنتیاکسیدانهاست و فواید گوناگونی دارد؛ اما مصرف بیرویه آن ممکن است برای رحم بانوان مضراتی بههمراه داشته باشد. کافئین بالا، اختلال در جذب اسیدفولیک و تأثیر بالقوه بر چرخه قاعدگی و بارداری از جمله مواردی هستند که در مورد مضرات چای سبز برای رحم باید مدنظر قرار بگیرند. پیشاز افزایش مصرف چای سبز، بهتر است با پزشک مشورت کنید و همۀ عوارض احتمالی را درنظر بگیرید.
سوالات متداول
1.آیا مصرف چای سبز در دوران شیردهی برای نوزاد مضر است؟
مصرف متعادل چای سبز در دوران شیردهی معمولاً برای نوزاد مضر نیست؛ اما به دلیل وجود کافئین، مصرف بیشازحد آن ممکن است باعث اختلال در خواب نوزاد شود.
2.آیا مصرف چای سبز میتواند بر تعادل هورمونی زنان تأثیر بگذارد؟
مصرف متعادل چای سبز تأثیر منفی بر تعادل هورمونی زنان ندارد؛ اما مصرف بیشازحد آن بهدلیل کافئین ممکن است باعث افزایش استرس و اضطراب شود و تعادل هورمونی را برهم بزند.
3.آیا چای سبز میتواند به کاهش علائم یائسگی کمک کند؟
برخی مطالعات نشان دادهاند که آنتیاکسیدانهای موجود در چای سبز میتوانند به تسکین علائم یائسگی مانند گرگرفتگی، تعریق شبانه و تغییرات خُلقی کمک کنند.