داروهای ضد بارداری ترکیبی معمولا به مدت ۲۱ روز مورد استفاده قرار می گیرند. سپس مصرف دارو به مدت ۷ روز قطع می شود (یا فرد قرص فاقد هورمون دریافت می کند) تا خونریزی اتفاق بیافتد.

داروهای ضد بارداری خوراکی ترکیبی خود به انواع منوفازیک (حاوی ترکیب ثابتی از دو هورمون)، بیفازیک یا تری فازیک (حاوی ترکیب متغیر یکی از هورمون ها یا هر دو هورمون در طول دوره) تقسیم می شوند.

⭐️ مزیت داروهای چند فازی نسبت به تک فازی در این است که با مصرف این داروها، در مجموع استروئید کمتری وارد بدن می شود و در ضمن نسبت استروژن به پروژستین در این فرآورده ها، بسیار به نسبت این هورمون ها در سیکل طبیعی بدن خانم ها نزدیک است.

مکانیسم عمل داروهای ضد بارداری این است که استروژن و پروژستین در این فرآورده ها باعث مهار هیپوفیز و جلوگیری از تخمک گذاری می شود.
در ضمن داروهای ترکیبی باعث تغییراتی در ترشحات رحم و حرکت لوله های رحمی می شوند به گونه ای که جلوی لقاح و لانه گزینی جنین گرفته شود.

چنانچه مقدار استروژن موجود در این فرآورده ها کمتر یا مساوی ۳۵ میکروگرم باشد، به آنها دوز پائین (LD) یا مدرن اطلاق می شود. امروزه مصرف قرص های HD بسیار محدود شده است.

‏فرآورده های ضد بارداری LD عوارض جانبی کمتری نسبت به HD دارند؛ اما در عوارض ریسک بارداری با آنها در صورت فراموشی مصرف دارو بیشتر است.

موارد کاربرد بالینی اصلی فرآورده های ترکیبی حاوی استروژن و پروژستین عبارت است از:
۱.ضد بارداری خوراکی
۲.درمان اندومتریوز

⭐️ مصرف داروهای ضد بارداری خوراکی می تواند منجر به کاهش احتمال ابتلا به سرطان رحم، بیماری های خوش خیم پستان، کیست و سرطان تخمدان و همچنین وقوع بارداری خارج رحمی شود.
خانم هایی که داروهای ضدبارداری ترکیبی خوراکی را مصرف می کنند کمتر به کمبود آهن، آرتریت روماتوئید، سندرم پیش از قاعدگی، دیسمنوره، اندومتریوز، آکنه و پرمویی مبتلا می شوند.

یکی از موارد کاربرد داروهای ضد بارداری خوراکی، برای جلوگیری از حاملگی بعد از نزدیکی (یا پیشگیری اورژانسی) است.
در این شیوه استروژن تنها، پروژستین تنها و داروهای ضد بارداری ترکیبی قابلیت مصرف دارند؛ به این شرط که در ۷۲ ساعت اول مورد استفاده قرار گیرند.
به طور معمول در این روش، ابتدا ۲ قرص HD (یا ۴ قرص LD) با هم مصرف می شود و سپس این دوز ۱۲ ساعت بعد تکرار می گردد.
برای جلوگیری از تحریک گوارشی، بهتر است که دارو با مقدار کافی آب یا شیر میل شود. البته عارضه جانبی تهوع و استفراغ، با مصرف داروهایی مانند دومپریدون کاهش پیدا می کند.

:References
Goodman & Gilman’s the pharmacological basis of therapeutics. 12th ed, (2011). pp: 1185-1187
۲٫ Basic & clinical pharmacology. 13th ed, (2015). p: 708-710
۳٫ Rang and Dale’s pharmacology. 8th ed, (2015). pp: 433-434