۲- مشتقات تستوسترون
داروهای این خانواده در فهرست دارویی ایران عبارت است از:
Lynestrenol (نسل اول)
Levonorgestrel (نسل دوم)
Desogestrel (نسل سوم)
Dienogest (نسل سوم)
(تعدادی از داروهای این خانواده که در فهرست دارویی ایران نیستند، عبارتند از:
Ethynodiol,Norgestimate,Gestodene)

۳- مشتقات اسپیرونولاکتون
تنها داروهای این خانواده در فهرست دارویی ایران عبارت است از:
Drospirenone (نسل چهارم)

کاربردهای بالینی اصلی پروژستین ها عبارت است از:
۱.ضد بارداری (تنها یا به همراه استروژن)
۲.هورمون درمانی در خانم های یائسه (به همراه استروژن)
۳.تشخیص آمنوره ثانویه (تعیین وجود استروژن اندوژن در بدن)
۴.کاهش احتمال ابتلا به سرطان رحم، ناشی از تجویز استروژن ها
۵.تنظیم سیکل ماهانه در خانم ها
۶.درمان خونریزی غیرعادی رحمی

در مجموع پروژستین های جدید با این هدف تولید می شوند که اختصاصی باشند (خاصیت پروژسترونی بیشتری از خود نشان دهند) و کمتر خواص هورمون های استروئیدی دیگر نظیر: تستوسترون، استروژن و آلدوسترون را داشته باشند.

پروژستین های سنتتیک جدید که به داروهای نسل سوم هم معروف هستند (مانند: دزوژسترل)، عمدتا در ترکیب داروهای ضد بارداری مشاهده می شوند و دارای این مزیت هستند که کمتر از خود خاصیت آندروژنیک (آکنه، ادم اندام ها، افسردگی و بی نظمی قاعدگی) نشان می دهند؛ اما به نظر می رسد که ریسک عوارض ترومبوآمبولیک با آنها بیشتر است.

از بین پروژستین های جدید (نسل چهارم)، مزیت دروسپیرنون -که در داروهای ضد بارداری جدید مانند یاسمین مورد استفاده قرار می گیرد – این است که هم خاصیت ضد آندروژنی و هم ضد مینرالوکورتیکوئیدی دارد؛ لذا کمتر عوارض جانبی قلبی -عروقی و همینطور ادم را از خود نشان می دهد.

⚠ پروژستین ها ممکن است که باعث افزایش فشار خون شوند.
در ضمن پروژستین هایی که از خود خاصیت آندروژنی بیشتری نشان می دهند (مانند: مدروکسی پروژسترون، مژسترول و لاینسترول) می توانند HDL خون را کاهش دهند.

⚠ با وجود کاهش احتمال سرطان رحم، افزایش احتمال ابتلا به سرطان پستان، یکی از ریسک های مصرف پروژستین ها محسوب می شود.

References:
۱٫ Goodman & Gilman’s the pharmacological basis of therapeutics. 12th ed, (2011). pp: 1180-1184.
۲٫ Basic & clinical pharmacology. 13th ed, (2015). p: 703-707.
۳٫ Rang and Dale’s pharmacology. 8th ed, (2015). pp: 429.