اثر تغذیه و مکمل ضد افسردگی بر درمان افسردگی
یکی از مهم‌ترین نقش‌های تغذیه در درمان افسردگی و اختلالات روانی، حفظ ساختار و عملکرد مراکز مغزی است. این بخش‌های مغز در واقع ارتباط بدن را با محیط هماهنگ می‌کنند. بروز هرگونه اختلال در این بخش‌ها منجر به بروز رفتارهای ناهماهنگ و نامتناسب با اجتماع می‌شود. مجموع این رفتارها به عنوان انواع اختلالات روانی از جمله افسردگی شناخته می‌شود. تغییرات تغذیه‌ای با تحت تاثیر قرار دادن سطوح قند خون و تعادل درشت مغذی‌ها، تاثیر زیادی بر وضعیت روانی از قبیل افسردگی، اضطراب و اسکیزوفرنی دارند. مکمل‌های ضد افسردگی نیز همانند تغذیه، بر فرآیندهای مرتبط با تغییر احساسات و رفتارها در افراد افسرده، موثر هستند.
انواع مواد مغذی در ترکیب مکمل ضد افسردگی
ترکیبات موجود در مکمل‌های ضد افسردگی ممکن است متفاوت باشد. ترکیبات موجود در این مکمل‌ها همراه با سایر مواد مغذی منجر به تسریع روند بهبودی افراد مبتلا به افسردگی می‌شوند. مهم‌ترین مواد مغذی موثر بر افسردگی عبارتند از:
اسید چرب امگا۳
دئکوزا هگزانوئیک اسید یا DHA نوعی اسید چرب امگا ۳ می باشد. میزان نیاز به DHA در افراد افسرده افزایش می‌یابد. در واقع مغز و بخش‌های مرتبط با اعصاب و روان به شکل DHA بیشتر از اشکال دیگر اسیدهای چرب امگا۳ نیاز دارند. مصرف مکمل امگا۳ در کنار داروهای ضد افسردگی اثرات سودمندی دارد. به طور کلی میزان امگا۳ به ویژه در خانم‌های مبتلا به افسردگی، کاهش می‌یابد. مصرف مکمل امگا۳ همچنین در پیشگیری از افسردگی و سایر اختلالات روانی موثر است. DHA ممکن است در دوز های ۱۲۰-۱۸۰ میلی گرم در مکمل ضد افسردگی غنی شده باشد. در کنار مصرف مکمل ضد افسردگی، مصرف مکمل روغن ماهی تا دوز روزانه ۳ گرم، بر درمان افسردگی و بهبود شرایط روانی اثرات سودمند فراوانی دارد.
ویتامین B1
وجود ویتامین B1 (تیامین) برای سنتز گابا (گاما آمینو بوتریک اسید)، استیل کولین و سروتونین ضروری است. همانطور که می‌دانید این انتقال دهنده‌های عصبی از اجزای اصلی مکمل ضد افسردگی، به شمار می‌روند. ذخایر تیامین در طی گرسنگی به سرعت کاهش می‌یابد. کاهش ویتامین B1، یکی از علل اصلی اختلالات عصبی و روانی از جمله افسردگی است. مصرف مکمل تیامین در اختلالات یادگیری و مشکلات رفتاری و حتی موارد افسردگی در کودکان نیز موثر است.
ویتامین B12
اختلالات روانی مرتبط با کمبود ویتامین B12 شامل افسردگی، اختلالات دوقطبی، سایکوز، فوبیا و … است. کمبود ویتامین B12 منجر به افزایش سطوح هموسیستئین و در نتیجه، آتروفی برخی نواحی مغز می‌شود. این نواحی معمولا نقش کنترل رفتارهای بیرونی و خلق و خو را در انسان به عهده دارند. افراد تحت درمان با داروهای ضد افسردگی، با دریافت مکمل ویتامین B12 پاسخ بهتری به درمان می‌دهند. توصیه به مصرف مکمل‌های ویتامین B12 در کنار مکمل ضد افسردگی معمولاً در سطوح پایی تر از ۴۵۰ نانوگرم از این ویتامین، صورت می‌گیرد.
ویتامین B9
کمبود ویتامین B9 (فولات) منجر به افسردگی و اسکیزوفرنی می‌شود. مکمل یاری با ویتامین B9، علائم افسردگی و اسکیزوفرنی را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. درواقع کمبود ویتامین B9 منجر به کاهش تولید سروتونین و دوپامین می‌شود. کمبود این انتقال دهنده‌های عصبی، منجر به اختلال در خلق و خو و رفتار می‌شود. در بسیاری از موارد مکمل یاری ویتامین B9 و ویتامین B12 در کنار مکمل ضدافسردگی صورت می‌گیرد. جبران کمبود این ویتامین‌ها باعث کاهش سطوح هموسیستئین و بهبود روند ساخت سروتونین می‌گردد. در نتیجه روند درمان افسردگی را تسریع می‌کند.
ویتامین D
ویتامین D یکی از موثرترین ویتامین‌ها در کنترل علائم روانی در بیماران افسرده است. اختلالات خلقی و افسردگی در شکل‌های خفیف تا شدید با کمبود ویتامین D در ارتباط هستند. برای پاسخگویی مناسب به مکمل ضد افسردگی و داروهای درمان افسردگی، لازم است، سطوح ویتامین D در میزان ۶۰ تا ۸۰ میلی گرم حفظ شود. تماس مناسب با نور آفتاب در کنار مصرف مکمل ویتامین D و مکمل‌های آرامبخش، از توصیه‌های رایج در درمان افسردگی به شمار می‌روند.
روی
بسیاری از فرایندهای تخریب کننده سیستم عصبی (نورودژنراتیو) با کاهش سطوح عنصر روی سرمی در ارتباط هستند. تخریب نواحی مغزی باعث افسردگی و اختلال روانی می‌شود. بنابراین کنترل سطوح روی در بدن اهمیت ویژه‌ای دارد. روی در تنظیم بازجذب دوپامین و سروتونین و بهبود عملکرد انتقال دهنده‌های عصبی نقش دارد. مصرف مکمل ضد افسردگی حاوی روی، خطر ابتلا به افسردگی را به ویژه در سالمندان به مقدار زیادی کاهش می‌دهد. علاوه بر این مصرف مکمل روی در کودکان در سنین رشد، در بهبود تمرکز و کاهش خطر افسردگی در بزرگسالی موثر است.
N- استیل سیستئین
N استیل سیستئین یا مشتقات آن مانند گابا (گاما آمینو بوتریک اسید)، یکی از مهم‌ترین اجزاء مکمل ضد افسردگی محسوب می‌شوند. این ماده در درمان بسیاری از بیماری‌های روانی از جمله افسردگی، وسواس، اختلالات دوقطبی، اسکیزوفرنی و اعتیاد نیز نقش دارد. معمولا دوز های ۲۰۰-۵۰۰ میلی گرم N استیل سیستئین در قالب مکمل یا داروی ضد افسردگی، برای درمان افسردگی مینور یا ماژور تجویز می‌شود.
نقش مکمل‌های آرامبخش در درمان سایر اختلالات روانی
علاوه بر افسردگی، سایر اختلالات روانی نیز به درمان با مکمل‌های آرامبخش پاسخ می دهند. البته گام اول در درمان اختلالات مغز و اعصاب مراجعه به روان درمانگر است. پس از تشخیص صحیح بیماری اقداماتی از قبیل مشاوره، دارودرمانی و تغذیه مناسب در کنار مصرف مکمل‌های ضد افسردگی و آرامبخش، مهم‌ترین اقدامات درمانی بشمار می‌روند.
درمان اختلالات دوقطبی
یکی از داروهای اصلی برای درمان این اختلال، لیتیوم است. حفظ سطوح نرمال لیتیوم در بدن، خطر تشدید بیماری و خودکشی را به شدت کاهش می‌دهد. دریافت سطوح متوسط سدیم و نمک در رژیم غذایی برای کنترل سطح لیتیوم در بدن ضروری است. علاوه بر این بهتر است، میزان شکر و کافئین رژیم غذایی نیز تا حدی کاهش پیدا کند. مکمل یاری با امگا۳، منیزیوم و N استیل سیستئین، در کنار مکمل ضد افسردگی، برای درمان اختلالات دوقطبی رایج است.
درمان حملات اضطراب و استرس
در بسیاری از موارد عدم تعادل هورمون‌های تیروئیدی و جنسی باعث تحریک استرس و حمله اضطراب و دلشوره می‌شود. مکمل‌های آرامبخش حاوی گابا و اینوزیتول در درمان این بیماری اهمیت دارند. کنترل سطوح قند خون و کاهش دریافت منابع ساکاروز، چای، قهوه و سایر منابع کافئین توصیه‌های رایج تغذیه‌ای در این بیماران هستند. مکمل یاری با ویتامین‌های گروه B، کروم، روی، سلنیوم و از همه مهمتر منیزیم نیز توصیه می‌شود.
درمان اسکیزوفرنی
میزان نیاز به انرژی و به ویژه چربی، در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی نسبت به افراد عادی کاهش می‌یابد. در این بیماران معمولا گلوتن و کازئین از رژیم غذایی حذف می‌گردد. مکمل یاری با سلنیوم و امگا۳ نیز، ضروری به نظر می‌رسد. تغییرات جزئی در مقادیر آهن، مس، منیزیوم و منگنز می‌تواند در روند پیشرفت بیماری تاثیرگذار باشد.
عوارض مصرف مکمل ضد افسردگی و آرامبخش
در برخی از افراد مصرف مکمل ضد افسردگی می‌تواند منجر به اضافه وزن و چاقی شود. علاوه بر این مصرف طولانی مدت مکمل آرامبخش منجر به افزایش سطوح قند و چربی خون می‌گردد. عوارض رایج مصرف این مکمل‌ها شامل، بی اشتهایی، اسهال، تهوع و استفراغ است. کنترل این عوارض با مصرف دوزهای مناسب مکمل ضد افسردگی امکان‌پذیر خواهد بود.
سخن پایانی
افسرده شدن دلایل مختلفی دارد و اگر به آنها توجه نشود، می‌تواند آسیب‌های روحی و جسمی جبران‌ناپذیری ایجاد کند. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه مطالعه مقاله “علائم و انواع افسردگی در زنان، مردان و کودکان چیست و چه علتی دارد” را پیشنهاد می‌کنیم. همچنین از آنجایی که آگاهی از انتخاب درمان مناسب تاثیر فراوانی در بهبود این ناخوشی دارد، ”نسخه اول” به شما کمک می‌کند که ضمن به دست آوردن اطلاعات درباره درمان افسردگی با داروهای گیاهی و مکمل‌ها، با مقایسه محصولات موجود در بازار، انتخاب آگاهانه‌ای داشته باشید.
