درمان سندرم روده تحریک‌پذیر

سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)، یک اختلال شایع دستگاه گوارش است که بر روده بزرگ تاثیر می‌گذارد. علائم و نشانه‌های این بیماری شامل گرفتگی و درد شکم، نفخ، گاز، اسهال و یبوست می‌باشد. افراد زیر 50 سال بیشتر در معرض ابتلا به  سندرم روده تحریک‌پذیر هستند. همچنین این بیماری در زنان شایع‌تر است. استروژن درمانی قبل یا بعد از یائسگی نیز یک عامل خطر برای IBS است. ژن‌ها نیز در ابتلا به این بیماری نقش مهمی دارند. اضطراب، افسردگی و سایر موارد بهداشت روان با IBS همراه است. سابقه سوء استفاده جنسی، جسمی یا عاطفی نیز می‌تواند یک عامل خطرساز باشد. فقط تعداد کمی از مبتلایان به IBS علائم و نشانه‌های شدید دارند. سایر افراد با مدیریت رژیم غذایی، سبک زندگی و کاهش استرس می‌توانند علائم خود را کنترل کنند و علائم شدیدتر را می‌توان با دارو، مشاوره و استفاده از فرآورده‌های طبیعی درمان سندرم روده تحریک‌پذیر درمان کرد.

نشانه‌های بیماری روده تحریک‌پذیر

علائم سندرم روده تحریک‌پذیر

علائم سندرم روده تحریک‌پذیر در افراد مختلف متفاوت است. رایج‌ترین آنها شامل موارد زیر است:

• درد شکم، گرفتگی یا نفخ شکم
• ایجاد گاز اضافی در معده
• اسهال یا یبوست، گاهی اوقات دوره‌های اسهال و یبوست متناوب هستند.
• وجود خلط یا مخاط در مدفوع

گاهی این علائم و نشانه‌ها بدتر شده و مواقعی نیز این علایم بهبود یافته یا حتی کاملاً از بین می‌روند. مصرف فرآورده‌های طبیعی درمان سندرم روده تحریک‌پذیر به کاهش این علایم کمک می‌کند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورت تغییر مداوم در علائم به پزشک خود مراجعه کنید. آنها ممکن است یک وضعیت جدی‌تر مانند سرطان روده بزرگ را تشخیص دهند. علائم و نشانه‌های جدی‌تر شامل موارد زیر است:

• کاهش وزن
• اسهال در شب
• خونریزی از رکتوم
• کمبود آهن
• استفراغ غیر قابل توضیح
• مشکل در بلع
• درد مداوم که با عبور گاز یا حرکت روده تسکین نمی‌یابد.

بیشتر بدانید: علل، علائم و روش‌های درمان سندروم روده تحریک‌پذیر با داروهای گیاهی

علت دقیق سندروم روده تحریک‌پذیر مشخص نیست. اما عوامل زیر در ابتلا به این عارضه نقش مهمی دارند:

• انقباضات عضلات روده: دیواره روده‌ها با لایه‌هایی از ماهیچه پوشانده شده که با انتقال مواد غذایی از دستگاه گوارش، منقبض می‌شوند. وقتی انقباضات قوی‌تر و طولانی‌تر از حد معمول باشند، می‌توانند باعث گاز، نفخ و اسهال شوند. انقباضات ضعیف روده می‌توانند باعث کاهش سرعت عبور مواد غذایی شده و منجر به مدفوع سخت و خشک شوند.
• ناهنجاری سیستم عصبی: ناهنجاری در اعصاب سیستم گوارش ممکن است باعث شوند که شکم شما به دلیل ایجاد گاز یا مدفوع بیشتر دچار ناراحتی شود. سیگنال‌های ضعیف بین مغز و روده‌ها باعث می‌شوند که بدن به تغییراتی که بطور معمول در فرآیند هضم ایجاد می‌شوند،  واکنش شدید نشان دهد. این واکنش در نهایت می‌تواند منجر به درد، اسهال یا یبوست شود.
• التهاب روده‌ها: در برخی از مبتلایان به سندروم روده تحریک‌پذیر، تعداد سلول‌های سیستم ایمنی در روده افزایش می‌یابد.  پاسخ سیستم ایمنی به این اختلال با درد و اسهال همراه است.
• عفونت شدید: سندروم روده تحریک‌پذیر می‌تواند پس از یک دوره شدید اسهال (گاستروانتریت) ناشی از باکتری یا ویروس ایجاد شود.
• تغییرات در باکتری‌های روده (میکرو فلورا): میکرو فلورا باکتری‌های خوبی هستند که در روده‌ها زندگی می‌کنند و نقش اساسی در سلامتی دارند. تحقیقات نشان می‌دهند که میکرو فلورا در افراد مبتلا به سندروم روده تحریک‌پذیر، ممکن است با میکرو فلورا در افراد سالم متفاوت باشد.
• کیفیت پایین زندگی: بسیاری از افراد با سندروم روده تحریک‌پذیر متوسط ​​تا شدید عادات بد غذایی و کیفیت پایینی در سبک زندگی خود دارند.
• اختلالات روحی، افسردگی و اضطراب: این مشکلات می‌توانند سندروم روده تحریک‌پذیر را بدتر کنند.

برای بهبود و درمان این بیماری شما می‌توانید به پزشک مراجعه و از داروهای تجویز شده استفاده کنید. اما فرآورده‌های طبیعی درمان سندرم روده تحریک‌پذیر به شما در درمان طبیعی و بدون عارضه این بیماری کمک خواهند کرد.

فرآورده‌های طبیعی درمان سندرم روده تحریک‌پذیر

در زیر به لیستی از مهم‌ترین فرآورده‌های طبیعی درمان سندرم روده تحریک‌پذیر اشاره شده است. شما با کمک این مواد طبیعی و بدون نسخه به راحتی می‌توانید با این بیماری مقابله کنید:

فرآورده‌های طبیعی درمان سندرم روده تحریک‌پذیر

غذاهای غنی از فیبر

هنگامی که مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر هستید، فیبر می‌تواند یک درمان موثر باشد. فیبر به کاهش یبوست کمک می‌کند، اما گاز و گرفتگی معده را نیز بدتر می‌نماید. بهترین روش این است که به آرامی مقدار فیبر را در رژیم غذایی خود در طی یک هفته افزایش دهید. از فیبر محلول استفاده کنید، زیرا تجزیه آن زمان بیشتری طول می‌کشد. غذاهای سرشار از فیبر مانند هویج، کرفس، مرکبات، جو و لوبیا هستند. با یک متخصص تغذیه صحبت کنید. بسیاری از افراد فیبرهای غذایی را محدود می‌کنند و در عوض یک مکمل فیبر مصرف می‌کنند که باعث گاز و نفخ کمتر شود. اگر از مکمل فیبر استفاده می‌کنید، آن را به آرامی به رژیم غذایی خود اضافه کنید و هر روز مقدار زیادی آب بنوشید تا گاز، نفخ و یبوست کاهش یابد. اگر مصرف فیبر علایم را کاهش داد، برای بهترین نتیجه به طور مرتب از آن استفاده کنید.

مایعات

سعی کنید هر روز مایعات زیادی بنوشید. نوشیدن آب زیاد مواد زاید را از روده حرکت داده و به دفع بهتر آنها کمک می‌کند.

پروبیوتیک‌ها

پروبیوتیک‌ها برای حفظ سلامت روده ضروری هستند. اگر علائم سندروم روده تحریک‌پذیر دارید، پروبیوتیک‌ها می‌توانند به نجات شما بیایند و دستگاه گوارش را تسکین دهند. مطالعات نشان داده که پروبیوتیک‌ها سرشار از باکتری‌های خوب و مفید برای بدن هستند. برخی از این باکتری‌های خوب به بهبود عملکرد روده و پاکسازی بدن کمک می‌کنند.

روغن نعناع

نعناع از فرآورده‌های طبیعی درمان سندرم روده تحریک‌پذیر است که  قرن‌هاست برای درمان اکثر بیماری‌های مربوط به شکم مانند نفخ، سوزش سر دل، گرفتگی و سندروم روده تحریک‌پذیر استفاده می‌شود. این ماده ارزشمند را به رژیم غذایی خود اضافه کنید و از فواید زیاد آن بهره‌مند شوید.

 زنجبیل

زنجبیل یکی از مهم‌ترین فرآورده‌های طبیعی درمان سندرم روده تحریک‌پذیر است که در طب سنتی بسیار مورد توجه است. این گیاه دارویی ارزشمند در درمان انواع بیماری‌ها به ویژه اختلالات روده بزرگ استفاده می‌شود، مصرف آن به صورت چای به کاهش نفخ و گاز معده کمک کرده و دیواره روده را تقویت می‌کند.

رازیانه

دانه رازیانه گیاهی موثر برای درمان اختلالات گوارشی است. دانه رازیانه صفرا را تحریک کرده و موجب هضم بهتر غذا می‌شود. هضم بهتر به بهبود عملکرد دستگاه گوارش و سندروم روده تحریک‌پذیر کمک می‌کند.

شیرین بیان

شیرین بیان از دیگر فرآورده‌های طبیعی درمان سندرم روده تحریک‌پذیر است. این گیاه ارزشمند خاصیت ضد التهابی دارد و از آن برای درمان التهاب روده بزرگ استفاده می‌شود. این گیاه همچنین در درمان انواع عفونت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. خاصیت ضد اسپاسمی آن موجب شده تا در درمان انواع اختلالات گوارشی مانند نفخ، گاز معده، سندروم روده تحریک‌پذیر و سایر مشکلات روده به کار رود. ریشه این ‏گیاه دارای ماده‌ای به نام اسید گلیسیرینک است که به درمان زخم معده و زخم اثنی عشر، تسکین علائم سوء هاضمه مانند ‏بازگشت اسید معده، سوزش معده و نفخ شکم کمک می‌کند. همچنین عصاره این گیاه برای مهار فعالیت و رشد باکتری هلیکوباکترپیلوری موجود در روده نیز بسیار مفید است.

شیرین بیان و درمان سندروم روده تحریک پذیر

بذر کتان

بذر کتان به دلیل داشتن فیبر بالا در درمان انواع اختلالات گوارشی مانند یبوست و بیماری سندروم روده تحریک‌پذیر بسیار موثر است. یک قاشق مرباخوری تخم کتان را در یک لیوان آب حل کرده و یک ساعت قبل از غذا میل نمایید.

روغن سرو کوهی

روغن سرو کوهی از فرآورده‌های طبیعی درمان سندرم روده تحریک‌پذیر است که بسیار محبوب می‌باشد. این روغن سرشار از پلی‌فنل و آنتی اکسیدان‌های فلاونوئید است که برای درمان اختلالات روده بسیار مفید هستند. روغن سرو کوهی با دفع مایعات اضافی بدن به کاهش نفخ و بهبود سیستم گوارشی کمک می‌کند.

روغن بابونه

بابونه خاصیت ضد التهابی دارد و استفاده منظم از آن به کاهش ورم روده کمک کرده و درد ناحیه شکمی را تسکین می‌دهد. استفاده منظم از آن نیز ممکن است درد ناحیه شکم را تسکین دهد. کافیست مقداری از آن را روی شکم‌تان در جهت عقربه‌های ساعت ماساژ دهید تا درد ناشی از نفخ و التهاب روده‌ها کاهش یابد. کمک به درمان زخم معده، کاهش ورم و التهاب معده و روده، رفع نفخ شکم، درمان سندروم روده تحریک‌پذیر و ‏مسمومیت‌های غذایی، از دیگر خواص بابونه برای دستگاه گوارش است. مصرف این گیاه و فرآورده‌های دارویی تهیه شده از آن به ‏هضم غذا کمک و گوارش را آسان می‌کند. همچنین به عنوان کولاگوگ نیز عمل می‌کند به این معنا که ترشح اسید هیدروکلریک ‏موجود در صفرا و آنزیم‌های معده را افزایش می‌دهد و بدین وسیله قدرت هضم را بالا می‌برد.

زیتون سبز

زیتون سبز به دلیل قابض بودن به هضم بهتر غذا در روده و معده کمک می‌کند. این میوه موجب کاهش التهاب روده‌ها شده و از این طریق موجب درمان سندروم روده تحریک‌پذیر می‌شود.

آویشن

آویشن در از بین بردن علائم روده تحریک‌پذیر مانند نفخ، تجمع گاز در روده‌ها، تسکین درد و درمان اسهال موثر است. این گیاه به هضم بهتر غذا کمک می‌کند و در رفع ناراحتی‌های مختلف دستگاه گوارش مفید است. همچنین خاصیت ضد میکروب آویشن به کاهش میکروب‌های موجود در غذا کمک می‌کند و می‌تواند میکروب‌های ‏روده و سلامت کلی ‏روده‌ را بهبود بخشد.

اسفرزه یا پسیلیوم

اسفرزه از گیاهان تیره بارهنگ و مفید برای سلامت دستگاه گوارش است. این گیاه یک ملین طبیعی است و با جذب کردن آب روده و بهبود حرکت روده‌ها، به درمان سندروم روده تحریک پذیر کمک می‌کند. این گیاه سرشار از مواد پری‌بیوتیک است. پری‌بیوتیک‌ها موادی هستند که برای تشکیل کلونی‌های سالم پروبیوتیک در روده استفاده می‌شوند و با افزایش باکتری‌های مفید روده، خطر ابتلا به عفونت و التهاب را کاهش می‌دهند.

سبوس گندم

سبوس گندم سرشار از فیبر محلول گیاهی  است و یکی از بهترین ملین‌های گیاهی برای پیشگیری و درمان یبوست می‌باشد. فیبر موجود در سبوس، به عملکرد بهتر دستگاه گوارش کمـک کـرده و به ویژه در پیشگیري از بیماری‌هاي روده بزرگ مانند آی بی اس و سرطان کولون موثر است. سبوس همچنین سرشار از ویتامین‌های گروه ب و اسیدهای چرب مفید برای بدن شامل امگا 3 و امگا 6 است که برای سلامت ضروری هستند.

سنبل ختائی

سنبل ختایی گیاهی از تیره چتریان با خواص بادشکن، ضد نفخ، ضد باکتری، بهبود دهنده هضم غذا و اشتهاآور است. این گیاه برای رفع مشکلات دستگاه گوارش مانند رفع سوء هاضمه، نفخ و درمان اسپاسم معده و روده مفید است و به تقویت دستگاه گوارش کمک می کند.

زیره

زیره دانه‌ای معطر و مقابله کننده با نفخ شکم است و در دو نوع زیره سبز و زیره سیاه وجود دارد. این گیاه دارای اثر نیرو دهنده، هضم کننده و بادشکن است و به دلیل فیبر فراوان، به حرکت مواد دفعی در روده کمک زیادی می‌کند. همچنین در معالجه بیماری‌های مختلف مانند آی بی اس، ضعف عمل دستگاه هضم، نفخ، بلع هوا (آئروفاژی) و دل پیچه کودکان کاربرد فراوان دارد.

خار مریم

خار مریم دارای خواص ضد التهابی طبیعی است و در طب سنتی از آن برای درمان معده درد، کاهش نفخ شکم، درمان یبوست و سلامت دستگاه گوارش استفاده می‌شود. مصرف این گیاه علاوه بر درمان کبد چرب به کاهش التهاب معده و روده و تنظیم اسیدهای گوارشی کمک می‌کند.

بادرنجبویه

استفاده از گیاه بادرنجبویه در بهبود ناراحتی‌های گوارشی ناشی از ناراحتی‌های عصبی و ‏استرس بسیار مفید است. این گیاه به تقویت معده و روده کمک می‌کند و در پیشگیری از زخم معده و یبوست موثر است. ‏بهبود حالت تهوع، رفع اسپاسم، التهاب معده و روده، نفخ و کمک به هضم بهتر غذا از خواص بادرنجبویه برای دستگاه ‏گوارش است.‏ همچنین مصرف آن سبب توقف فعالیت باکتری‌های مضر در روده می‌شود.

نعناع فلفلی

کمک به درمان سندروم روده تحریک پذیر و کاهش علائم آن مانند رفع نفخ، ‏بهبود حالت تهوع و سوء هاضمه، از مهم‌ترین خواص نعناع فلفلی برای دستگاه گوارش است. همچنین این گیاه با داشتن اثر ضد اسپاسم در دستگاه گوارشی، می‌تواند تاثیر سریع و‎ ‎‎محسوسی بر رفع سوزش معده، درمان ورم معده و التهاب آن داشته باشد‎.‎‏ مصرف محصولات دارویی نعناع می‌تواند درون شکم را ‏گرم کند که این مسئله، خروج گاز از بدن – که طی فرآیند گوارش به وجود می‌آید – را آسان می‌کند‎.‎

فرآورده‌های طبیعی درمان سندرم روده تحریک‌پذیر ‏

مامیران

مامیران گیاهی دارویی از خانواده خشخاش است. این گیاه حاوی مقادیر زیادی ترکیبات موسیلاژی است و در نتیجه یک داروی طبیعی مفید برای درمان یبوست محسوب می‌شود. بررسی‌ها نشان داده است استفاده از این گیاه تاثیر مثبتی در تسکین دردهای معده، درمان سوء هاضمه، نفخ، یبوست و مشکلات ناشی از خوردن غذاهای ناسالم دارد و به بهبود علائم آی بی اس کمک می‌کند.

همیشه بهار

گیاه دارویی همیشه بهار یا کالاندولا به صورت خوراکی برای درمان برخی مشکلات دستگاه گوارش مانند تسکین التهاب معده، رفع نفخ معده و روده استفاده می‌شود. همچنین تاثیر ضد سرطانی برای مقابله با سرطان لوزالمعده و سرطان روده بزرگ دارد. این گیاه عملکرد دستگاه گوارش را بهبود بخشیده، ضد اسپاسم و ضد درد نیز است و به کاهش دردهای روده و معده کمک می‌کند.

گل ختمی

خواص گل ختمی برای دستگاه گوارش از گذشته مطرح بوده است و از آن برای درمان مشکلات مربوط به التهاب دستگاه گوارش استفاده می‌شود. همچنین گل ختمی در درمان سوزش معده، سوء هاضمه، اسهال، سندروم روده تحریک پذیر، کولیت و زخم معده موثر است. بررسی‌های بالینی نشان داده است، خواص ضد التهاب این گیاه در تسکین دردهای شکمی مفید است و باعث کاهش درد معده و بهبود ورم آن می‌گردد. این گیاه ملین و برطرف كننده یبوست است و ریفلاکس معده به مری را بهبود می‌بخشد.

مخمر اکارومایسس بولاردی ‏

اکارومایسس بولاردی (Saccharomyces boulardii) یک گونه از مخمرها است و برای بهبود وضعیت فلور میکروبی روده بزرگ و کوچک به کار می‌رود. این مخمر از میوه‌های لوچی و منگوسنت جداسازی می‌شود. از این میوه‌ها در گذشته برای کنترل علائم بیماری وبا استفاده می‌شده است. ساکارومیسس بولاردی همچنین به عنوان یک پروبیوتیک شناخته می‌شود و در درمان و جلوگیری از اسهال موثر است.

سخن پایانی

برای پیشگیری از این بیماری از مصرف غذاهای مشکل‌دار خودداری کنید. این غذاها شامل، شکلات، نوشیدنی‌های کافئین‌دار داروهای حاوی کافئین و شیرین کننده‌های بدون قند مانند سوربیتول و مانیتول هستند. همچنین به طور منظم غذا بخورید. از خوردن وعده‌های غذایی سنگین خودداری و سعی کنید وعده‌های غذایی خود را کوچک‌تر و بیشتر کنید. این کار  به تنظیم عملکرد روده کمک می‌کند. از خوردن و نوشیدن محصولات لبنی پرهیز کنید، زیرا لاکتوز موجود در آنها ممکن است موجب بدتر شدن شرایط شوند.

برگرفته از:

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/irritable-bowel-syndrome/symptoms-causes

https://www.healthline.com/health/ibs-home-remedies-that-work