سندروم روده تحریک پذیر یا آی بی اس (IBS) یکی از بیماری‌های شایع دستگاه گوارش است که با اختلال عملکرد روده شناخته می‌شود. این بیماری با علائمی مانند درد مزمن در ناحیه شکم، احساس اجابت مزاج، نفخ، اسهال یا یبوست متناوب همراه است. علاوه بر این، بیشتر از ۶۰ درصد افراد مبتلا، دچار مشکلات روانی و ذهنی همچون افسردگی و اضطراب هم می‌شوند. سندروم روده تحریک پذیر شیوع نسبتاً زیادی دارد، باعث کاهش وزن و کم خونی می‌گردد و در موارد حاد، می‌تواند زندگی روزمره فرد را مختل کند. با توجه به اهمیت این بیماری، در این مقاله ابتدا بیماری سندروم روده تحریک پذیر، علل و علائم آن را شرح می‌دهیم و در پایان بهترین داروهای گیاهی درمان سندروم روده تحریک پذیر را معرفی می‌کنیم.
علل و علائم سندروم روده تحریک پذیر
آنچه در این مطلب خواهید خواند:
- سندروم روده تحریک پذیر چیست
- علائم سندروم روده تحریک پذیر
- علل سندروم روده تحریک پذیر
- روشهای تشخیص سندروم روده تحریک پذیر
- راهکارهای درمان سندروم روده تحریک پذیر
سندروم روده تحریک پذیر چیست
سندروم روده تحریک پذیر (Irritable Bowel Syndrome) یکی از بیماری‌های التهابی روده است که در آن مجموعه‌ای از علائم روده‌ای مانند اسهال و یبوست با هم اتفاق می‌افتد. شدت و علائم این بیماری در افراد مختلف متفاوت و در زنان بیشتر از مردان گزارش شده است. علت آی بی اس شناخته شده نیست، با این وجود عفونت، بیماری‌های مختلف و اختلالات گوارشی، تب طولانی، استرس و نقص دستگاه ایمنی در تشدید این بیماری موثر خواهد بود. سندروم روده تحریک پذیر در اغلب بیماران منجر به شرایط خطرناک نمی‌شود و آسیبی دائمی به روده بزرگ نمی‌رساند، ولی می‌تواند به علت عوارض جانبی باعث ایجاد اختلال در زندگی روزمره آنها شود.
علائم سندروم روده تحریک پذیر
علائم این بیماری در افراد مختلف متفاوت است و در برخی مواقع با نشانه‌های دیگر بیماری‌ها اشتباه گرفته می‌شود. مهم‌ترین علائم آی بی اس عبارتند از:
- درد در ناحیه پایین شکم
- نفخ و گاز معده
- یبوست یا اسهال
- حالت تهوع
- افزایش یا کاهش حرکات روده
- احساس اجابت مزاج بلافاصله بعد از خوردن یک وعده غذایی عادی
- کاهش وزن
- کم خونی
- افسردگی و اضطراب
- سردرد و خستگی مزمن
نکته قابل توجه این که در بیماری آی بی اس، علائمی مانند نفخ، گاز معده و درد به طور معمول پس از اجابت مزاج از بین می‌روند. در زنان نیز این مشکل با نشانه‌های دیگری مانند قاعدگی دردناک، كمر درد، حساسیت غذایی و بی‌خوابی همراه است. زنان ممکن است این علائم را در حدود زمان قاعدگی داشته باشند، یا ممکن است در این مدت علائم بیشتری را تجربه کنند. علائم زنان یائسه کمتر از زنانی است که هنوز قاعدگی دارند.
علائم روده تحریک پذیر
علل سندروم روده تحریک پذیر
مهم‌ترین دلایل احتمالی این بیماری شامل موارد زیر است:
- حساسیت بیش از حد روده بزرگ
- حساسیت سیستم ایمنی بدن
- عفونت شدید دستگاه گوارش بر اثر باکتری یا ویروس
- انقباضات عضلات در روده
روشهای تشخیص سندروم روده تحریک پذیر
بيشترين قسمت تشخيص با شرح حال و معاينه بيمار صورت مي‌گيرد و پزشک می‌تواند بر اساس علائم بیماری، IBS را تشخیص دهد. همچنین بررسی رژیم غذایی بیمار، تست حساسیت، عدم تحمل لاکتوز، انجام آزمایش مدفوع و آزمایش خون از دیگر راه‌های تشخیص این بیماری است. در نهایت ممکن است پزشک انجام کولونوسکوپی را پیشنهاد دهد. در طی کولونوسکوپی، پزشک وجود ناهنجاری یا بیماری را در روده، به ویژه روده بزرگ را بررسی می‌کند.
راهکارهای درمان سندروم روده تحریک پذیر
اگرچه درمان قطعی برای بهبود سندروم روده تحریک پذیر وجود ندارد، ولی می‌توان از برخی درمان‌ها برای تسکین علائم کمک گرفت. این درمان‌ها شامل تنظیم وضعیت غذایی بیمار، تغییر سبک زندگی، استفاده از برخی داروها و مداخلات روان‌پزشکی می‌شود.
1- تغییر سبک زندگی به همراه تنظیم وضعیت غذایی
راهکارهای زیر ممکن است بدون استفاده از دارو، علائم IBS را تسکین دهند:
- کاهش مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار
- پرهیز از غذاهای تند، سرخ شده، فست فودها
- خوردن وعده‌های غذایی کوچک‌تر
- پرهیز از مصرف آجیل، خشکبار و مواد غذایی حاوی فیبر نامحلول
- انجام فعالیت‌هایی برای کاهش استرس
- انجام ورزش روزانه
- احتیاط در مصرف ملین‌ها
2- داروهای ضد سندروم روده تحریک پذیر
اگر علائم بیماری از طریق درمان‌های خانگی مانند شیوه زندگی یا تغییر رژیم غذایی بهبود نیافت، استفاده از داروها توصیه می‌شود. برخی از داروهای موجود برای درمان تمام علائم IBS استفاده می‌شوند، در حالی که برخی بر روی علائم خاص متمرکز هستند. داروهایی که استفاده می‌شود شامل داروهایی برای کنترل اسپاسم عضلات، داروهای ضد یبوست، ملین‌ها، داروهای ضد افسردگی برای تسکین درد و آنتی بیوتیک‌ها هستند. همچنین پروبیوتیک‌ها (که یکی از منابع موجود در بازار ماست‌های پروبیوتیک دار هستند) می‌توانند در درمان سندرم روده‌تحریک پذیر مفید باشند. مصرف روزانه حداقل ۱۰ میلیون تا ۱۰۰ میلیون باکتری پروبیوتیک برای رسیدن به نتایج بهتر توصیه شده‌است. برخی تحقیقات اثربخشی پروبیوتیک‌ها در بهبود علائم آی‌بی‌اس را نشان داده‌اند.
3- فرآورده‌های طبیعی درمان سندروم روده تحریک پذیر
یکی از راهکارهای درمان سندرم روده تحریک پذیر، استفاده از گیاهان دارویی است. امروزه این گیاهان با روشهای علمی، شناسایی و عصاره‌گیری شده‌اند و به منظور سهولت مصرف، توسط شرکت‌های داروسازی به شکل‌های دارویی رایج مانند قرص و شربت تولید می‌شوند. آویشن، اسفرزه، سبوس گندم، سنبل ختایی، بابونه، زیره، خارمریم، شیرین بیان، مامیران، بادرنجبویه و نعناع فلفلی از گیاهان دارویی مفید برای درمان و بهبود سندروم روده تحریک پذیر و کاهش علائم این بیماری هستند. از این گیاهان برای تهیه انواع داروهای گیاهی استفاده می‌شود.
درمان روده تحریک پذیر با فرآورده‌های طبیعی
شما می‌توانید برای تهیه و خرید هر یک از این داروهای گیاهی، از طریق لینک زیر اقدام کنید.
کپسول نرم گاسترولیت باریج اسانس و قطره گاسترولیت باریج از اسانس آویشن شیرازی تهیه شده‌اند. این محصولات برای بهبود سندروم روده تحریک پذیر و بهبود سوء هاضمه کاربرد دارند. ضد استرس روده هستند و در کاهش اسپاسم‌های معده‌ای و روده‌ای موثر می‌باشند.
پودر مسیلیوم ایران داروک حاوی مواد موثره موجود در دانه اسفرزه است. درمان سندروم روده تحریک پذیر، بهبود یبوست مزمن، بهبود هموروئید ترومبوزه دردناک، تنگی آنورکتال، شقاق یا آبسه پرینه‌ای و فتق دیافراگ از کاربردهای این داروی گیاهی است. همچنین پودر پسیلیوم در کاهش کلسترول خون نیز موثر است.
کپسول دیلیست زیست تخمیر حاوی مخمر ساکارومایسس بولاردی است که در پزشکی کاربرد دارد. مخمرها دسته‌ای از یوکاریوت‌های تک‌سلولی هستند. درمان اختلالات گوارشی مختلف مانند بهبود علائم سندروم روده تحریک پذیر، التهاب روده، اسهال و کاهش زخم‌های گوارشی از کاربردهای این محصول است.
پودر گیاهی پی برن دینه حاوی سبوس گندم است. بهبود حرکات روده و کمک به درمان سندروم روده تحریک پذیر از کاربردهای این محصول گیاهی است. همچنین سبوس گندم به دلیل ملین بودن به رفع یبوست و درمان چاقی نیز کمک می‌کند و همزمان در بهبود بیماری همورویید نیز موثر است.
گرانول پسیلیوم دینه یک پودر گیاهی ضد یبوست حاوی دانه پسیلیوم (اسفرزه) است. این محصول گیاهی به منظور درمان يبوست‌های مزمن، يبوست بارداری، هموروئيد و سندروم روده تحریک پذیر (IBS) استفاده می‌شود. مصرف این دارو موجب افزايش حجم مدفوع می‌شود، حرکات دودی روده را افزايش می‌دهد و دفع را تسهيل می‌کند.
محلول ایــبـروگُـل گل دارو ترکیبی از 9 گیاه مختلف شامل آیبریس، بابونه، نعناع، مامیران، سنبل ختائی، خارمریم، زیره، بادرنجبویه و شیرین بیان است. ترکیبات گیاهی موجود در این دارو سبب بهبود انواع سندروم روده تحرک پذیر (IBS) می‌شوند. همچنین به رفع سوءهاضمه و نفخ کمک می‌کنند و در کاهش اسپاسم و گرفتگی معده و روده موثر هستند.
کپسول کلپرمین تیلوتس فارما حاوی روغن نعناع فلفلی است. این محصول برای برطرف کردن علائم اسپاسم‌های خفیف دستگاه گوارش، نفخ و تسکین درد روده به خصوص برای بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر کاربرد دارد.
سخن پایانی
به طور کلی می‌توان گفت درمان قطعی برای سندروم روده تحریک پذیر وجود ندارد، اما استفاده از برخی روش‌ها برای کاهش علائم موثر است. برای بعضی از افراد این درمان شامل تغییر در رژیم غذایی از جمله مصرف بیشتر فیبرها و کاهش مصرف محرک‌ها همچون کافئین می‌شود. کاهش اضطراب نیز یکی دیگر از راه‌های مفید درمان است. استفاده از فرآورده‌های طبیعی نیز تا حد زیادی به بهبود این بیماری کمک کند. ما در سامانه اطلاع رسانی “نسخه اول” تلاش کردیم ضمن افزایش آگاهی نسبت به این بیماری و شیوه‌های درمان آن با داروهای گیاهی، به شما برای انتخاب آگاهانه مناسب‌ترین محصول کمک کنیم.
