روی یک ماده معدنی ضروری است که در عملکرد بسیاری از آنزیم ها در بدن نقش دارد.

به طور کلی 2.5 گرم روی در بدن مردان و 1.5 گرم در بدن زنان وجود دارد. این مقادیر در سراسر بدن پراکنده شده اند و 95% آن در داخل سلول های بدن قرار گرفته است. بیشترین غلظت روی در کبد، پانکراس، کلیه، استخوان، عضلات و براساس وزن بافت در مو و سپس پوست وجود دارد.

منابع غذایی

به طور کلی مقادیر روی موجود در منابع غذایی با محتوای پروتئین این منابع رابطه مستقیم دارد. گوشت قرمز و به خصوص احشاء، ماهی و ماکیان بیشترین مقادیر روی را در مقایسه با سایر مواد غذایی دارند. سویا و محصولات دیگر بر پایه آن نیز از جمله منابع روی به شمار می روند.

عملکرد روی در بدن

ریز مغذی روی در بدن هم نقش ساختاری و هم نقش عملکری دارد. درواقع روی یکی از اجزای مهم انواعی از پروتئین های سلولی است. این پروتئین در بسیاری از ارگان های بدن از جمله سیستم ایمنی نقش بسیاری تاثیرگذاری دارد. بنابراین تامین روی برای عملکرد مناسب سلول های ایمنی حائز اهمیت است.

روی از مهم ترین ریزمغذی ها در ساختار پروتئین های پوست و مو است. وجود این ماده معدنی برای ساخت این پروتئین ها و جلوگیری از تخریب آن ها ضروری است.

مهم ترین نقش عملکردی روی، ضرورت وجود آن برای عملکرد درست آنزیم ها در بدن است. آنزیم ها ترکیباتی هستند که واکنش های مرتبط با تمامی بافت های بدن را پیش می برند. وجود روی برای عملکرد آنزیم ها در تنفس، تولید انرژی، سوخت و ساز مواد مغذی و … اهمیت فراوانی دارد. علاوه بر این روی یکی از مهم ترین تنظیم کننده های عملکرد سلولی است. سلول های سیستم ایمنی، دستگاه تنفسی، دستگاه تولید مثل و … حاوی مقادیر مشخصی روی برای ثبات و تنظیم عملکرشان هستند.

این ماده معدنی به دلیل نقش عملکردی تاثیرگذار در پیشگیری از بسیاری از بیماری ها نقش دارد. به طور مثال وجود مقادیر کافی روی برای متابولیسم مواد مغذی از قبیل پروتئین و کربوهیدرات ها و جلوگیری از دیابت موثر است.

مصرف مقادیر مناسب روی در شیرخواران و خردسالان برای رشد مناسب و جلوگیری از توقف یا کندی رشد اهمیت فراوانی دارد. مکمل روی یا زینک در دوره کودکی علاوه بر بهبود رشد و تقویت سیستم ایمنی در افزایش و بهبود اشتها کودکان نیز نقش موثری دارد.

دریافت مقادیر کافی روی

مقادیر کافی روی برای هر فرد به میزان وزن بدن بستگی دارد. مقدار معمول روی مورد نیاز در مردان 11 میلی گرم و در زنان 8-9 میلی گرم در روز می باشد. میزان نیاز به روی در بارداری تا 100 میلی گرم در روز افزایش می یابد؛ چراکه وجود مقادیر کافی روی برای رشد جنین در این دوره اهمیت فراوانی دارد. رقیق شدن خون در دوران بارداری منجر به کاهش محتوای روی در خون می شود. بنابراین مصرف مکمل های روی در بارداری برای پیشگیری از کمبود روی توصیه می گردد.

کمبود روی

مهم ترین عوامل موثر در کمبود روی شامل موارد زیر هستند:

• دریافت ناکافی
• افزایش نیاز به روی در دوران بارداری، شیردهی و سنین رشد
• از دست دادن مقادیر زیاد روی در اثر بیماری هایی از قبیل اسهال یا استفراغ

مهم ترین نشانه های کمبود روی در نوجوانان به ویژه در نوجوانان پسر شامل کوتاهی قد، کم خونی مقاوم به درمان با مکمل آهن و هیپوگنادیسم (کوچک بودن غیر طبیعی گناد ها) می باشد. از علائم رایج کمبود روی در بزرگسالان می توان به جراحات پوستی، تاخیر در ترمیم زخم ها، بی اشتهایی، ریزش مو، خشکی و پوسته پوسته شدن پوست و بروز راش های پوستی اشاره کرد.

مهم ترین عارضه ناشی از کمبود روی تضعیف سیستم ایمنی است. این عارضه فرد را مستعد ابتلا به انواعی از بیماری های می نماید. افزایش احتمال ابتلا به عفونت، عقب افتادگی یا توقف رشد در کودکان و نوجوانان، اسهال و التهابات گوارشی، ریزش مو، ضایعات پوستی شدید، اختلالات رفتاری، از دست دادن حس بویایی و چشایی و بروز اختلالات بینایی از دیگر عوارض ناشی از کمبود روی در مراحل خفیف تا پیشرفته محسوب می شوند.

معمولا مکمل روی برای درمان کمبود در موارد شدید با مصرف روزانه 200 میلی گرم روی به مدت 2 سال یا بیشتر برای از بین رفتن عوارض و پرسازی مجدد ذخایر سلولی، صورت می گیرد.