یکی از رایج‌ترین حشره‌ای که در همه جا وجود دارد و همه را در معرض گزیدگی و آسیب‌های آن قرار می‌دهد، پشه است.

پشه ها ممکن است کوچک باشند و طول عمر کوتاهی داشته باشند، اما می‌توانند زندگی انسان‌ها را خراب کنند. پشه‌ها از نیش خارش دار گرفته تا بیماری‌هایی که می‌توانند ناقل باشند، اغلب آزاردهنده و گاهی کشنده هستند.

پشه‌ها از خانواده مگس‌ها هستند. آن‌ها به اندازه‌ای بزرگ هستند که اکثر مردم به راحتی می‌توانند آن‌ها را با چشم غیر مسلح ببینند.

نیش پشه چیست؟

پشه‌ها در علف‌ها و بوته‌هایی که نزدیک به مناطق زندگی انسان هستند زندگی می‌کنند. محل پرورش مورد علاقه آن‌ها آب ایستاده است. آن‌ها در حمام‌های غفلت‌شده پرندگان، گرفتگی ناودان‌های باران، زه‌کشی‌های طوفان، استخرها، برکه‌ها، و دیگر آب‌هایی که جریان ندارند، جمع می‌شوند.

وقتی آن‌ها شما را گاز می‌گیرند، معمولاً یک جوش خارش دار پشت سر باقی می‌گذارد. آن‌ها همچنین می‌توانند بیماری‌ها را بین حیوانات و انسان‌ها و همچنین از فردی به فرد دیگر گسترش دهند.

علائم نیش پشه تقریباً بلافاصله پس از نیش زدن پشه، ممکن است متوجه تشکیل یک برآمدگی گرد و پف کرده شوید. در برخی موارد، ممکن است یک نقطه کوچک در مرکز آن مشاهده کنید. برجستگی به زودی قرمز و سفت می‌شود و مقدار کمی تورم دارد. گاهی چندین علائم را یک جا احساس می‌کنید.

اگر سیستم ایمنی بدن شما ضعیف است، ممکن است واکنش شدیدتری مانند کهیر، تورم و قرمزی بزرگ یا تورم غدد لنفاوی را تجربه کنید. کودکان اغلب نسبت به بزرگسالان واکنش شدیدتری نشان می‌دهند.

 نیش پشه چگونه است؟

بثورات ناشی از نیش پشه چه حسی دارد؟ هنگامی که پشه پوست شما را سوراخ می‌کند، ممکن است احساس سوزش کنید. پس از آن، آزار دهنده ترین علامت نیش پشه، خارش است. علت خارش بعد از نیش پشه به این دلیل است که پشه‌ها مقدار کمی بزاق از خود را در بدن فرد باقی می‌گذارند و سیستم ایمنی فرد با تحریک التهاب و ترشح هیستامین در ناحیه پاسخ می‌دهد. یکی از آثار واضح هیستامین در بدن، خارش است که هرچه میزان ترشح و حساسیت بدن به آن بیشتر باشد، میزان خارش ناشی از آن نیز شدیدتر و ناحیه وسیع‌تری درگیر می‌شود.

اغلب اوقات، واکنش‌ها به نیش پشه بسیار خفیف است و در عرض چند روز از بین می‌رود. آن‌ها می‌توانند برای کودکان و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند آزاردهنده‌تر باشند. در موارد نادر، ممکن است واکنش آلرژیک شدیدتری را تجربه کنید که باعث بدن درد، سردرد و تب می‌شود. برای درمان و کاهش خارش نیش پشه استفاده از آلوئه ورا، پوست موز، نمک، یخ، آبلیمو و جوش شیرین برای روی محل نیش پیشنهاد می‌ شود.

 چرا نیش پشه خارش دارد؟

پشه‌های نر انسان را نیش نمی‌زنند، اما ماده‌ها این کار را می‌کنند. در حالی که هر دوی آن‌ها از شهد گیاهی و آب تغذیه می‌کنند، ماده‌ها نیز برای تولید مثل به خون در رژیم غذایی خود نیاز دارند. پشه‌های ماده دارای قطعات دهانی لوله‌ای شکل هستند که به آن‌ها اجازه می‌دهد پوست شما را سوراخ کرده و از خون شما تغذیه کنند.

وقتی شما را گاز می›گیرند، در حالی که خون شما را سیفون می‌کنند، بزاق را به بدن شما تزریق می‌کنند. بزاق آن‌ها حاوی پروتئین‌هایی است که اکثر افراد به آن حساسیت دارند. سیستم ایمنی بدن شما وارد عمل می‌شود و باعث ایجاد برآمدگی قرمز رنگ و همراه با خارش نیش پشه می‌شود.

پشه‌ها قربانیان انسانی خود را بر اساس بوی دی اکسید کربن و سایر مواد شیمیایی موجود در عرق شما انتخاب می‌کنند.

 چگونه باید نیش پشه را درمان کنیم؟

برای درمان نیش پشه، آن‌ها را با صابون و آب گرم بشویید. همچنین می‌توانید از مسکن‌های بدون نسخه، آنتی هیستامین‌ها یا داروهای ضد خارش موضعی برای کنترل درد و خارش استفاده کنید.

استفاده از کیسه یخ روی پوست نیز می‌تواند خارش را تسکین دهد. اگر کودکی دارید که پشه خارش‌دار دارد، حتما ناخن‌هایش را کوتاه نگه دارد و به او یادآوری کنید که نخراشد.

به ندرت پیش می‌آید که کسی واکنش آلرژیک شدید به نیش پشه داشته باشد. اگر بعد از گاز گرفتن دچار بدن درد، سردرد یا تب شدید، با پزشک خود صحبت کنید. این‌ها ممکن است علائم یک واکنش شدید یا بیماری‌های منتقله از طریق پشه باشد.

 پشه‌ها ناقل چه بیماری‌هایی هستند؟

پشه‌ها می توانند ویروس‌ها، باکتری‌ها و انگل‌ها را در بزاق خود حمل کنند. هنگامی که آن‌ها شما را گاز می‌گیرند، می‌توانند آن عوامل بیماری زا را به بدن شما منتقل کنند و باعث بیماری شدید و حتی تهدید کننده زندگی شوند. به عنوان مثال، پشه‌ها ناقلین شناخته شده‌ای هستند برای بیمار‌ی‌هایی مانند مالاریا، ویروس نیل غربی، تب دنگی، تب زرد و چندین ویروس که باعث انسفالیت می‌شوند. به یاد داشته باشید برخی از بیماری‌ها از طریق نیش پشه قابل انتقال نیستند. به عنوان مثال، شما در معرض خطر ابتلا به HIV یا هپاتیت در اثر نیش پشه نیستید. در ادامه با برخی از این پشه‌ها و بیماری‌هایی که انتقال می‌دهند، آشنا می‌شوید.

معرفی و مشخصات پشه مالاریا

پشه انتقال دهنده بیماری مالاریا، پشه انوفل نام دارد. این پشه‌ها بدنی باریک، کشیده و پوشیده از فلس دارند. نوع ماده آنکه به عنوان پشه مالاریا شناخته می‌شود، به پروتئین‌های به دست آمده از خون نیاز دارد. پشه‌ آلوده به انگل مالاریا اگر شخصی را بگزد، او را به مالاریا مبتلا می‌کند. مالاریا در برخی از نقاط جهان رایج است. بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، بیش از 241 میلیون مورد مالاریا در سال 2020 گزارش شده است در حالی که این رقم در سال 2019 به 227 میلیون نفر رسیده است و پشه‌ها بیشتر آن‌ها را منتقل کرده‌اند. این باعث می‌شود پشه‌ها به یکی از کشنده‌ترین حیوانات روی زمین تبدیل شوند.

پشه مالاریا

عوارض نیش پشه مالاریا

بیماری مالاریا، یکی از بیماری‌های انگلی کشنده است که از طریق نیش پشه‌ آنوفل منتقل می‌شود. وقتی این پشه، شخصی را نیش می‌زند، انگل مالاریا وارد گردش خون می‌شود. اولین جایی که انگل مالاریا شروع به تکثیر می‌کند، سلول‌های کبد است. طی ۴۸ تا ۷۲ ساعت، انگل مالاریا، به دلیل تراکم بالا، سلول‌های کبدی را پاره می‌کند و وارد خون می‌شود تا در گلبول‌های قرمز خون نیز تکثیر شود. بعد از تکثیر در سلول‌های خونی و تراکم آنها، گلبول‌های قرمز خون نیز پاره و تعداد انگل‌ها در خون، بیشتر و بیشتر می‌شود. روند آلوده ‌کردن سلول‌های خونی ادامه دارد تا اینکه علائم مالاریا هر ۳ روز یک‌بار تکرار می‌شود. تب یکی از علائم مالاریاست که با پاره شدن گلبول‌های قرمز خون، بروز می‌کند. در زمانی که انگل‌ها وارد گلبول‌های جدید می‌شوند، تب قطع می‌شود؛ یعنی بیمار ۲ روز تب ندارد و روز سوم همزمان با پاره شدن مجدد گلبول‌های جدید که براثر تراکم بیش از حد انگل مالاریا روی می‌دهد، دوباره تب می‌کند. مهمترین علائم پشه مالاریا شامل موارد زیر است:

• تب ۳۸ درجه سانتیگراد یا بیشتر
• احساس تب و لرز
• سردرد
• استفراغ
• دردهای عضلانی
• اسهال

در موارد حادتر بیماری و بروز علائم نیش زدن پشه مالاریا، ورم رگ‌های خونی مغز، تورم ریوی که سبب مشکلات تنفسی می‌شود، نارسایی ارگان‌های کلیه، کبد و طحال، تخریب گلبول‌های قرمز خون که ناشی از کم‌خونی است و پایین آمدن قند خون مشاهده می شود.

پشه آئدس و بیماری تب دنگی

پشه های آئدس، نوع خاصی از پشه‌ها هستند و نقش اصلی را در انتقال بیماری تب دنگی دارند. این نوع پشه معمولاً در آب و هوای گرمسیری زندگی می‌کند و برای تخم‌گذاری از آب‌های راکد، حوضچه‌ها، ظروف آب و آب زیر گلدان و آب‌های جمع ‌شده و راکد در باغچه یا فاضلاب استفاده می‌کنند.

ظاهر پشه آندس و انواع آن

پشه‌های آئدس ظاهر متفاوت با هم داشته و علائم سیاه و سفید قابل توجهی روی بدن و پاهای خود دارند و اغلب در طول روز نیش می‌زنند. پشه‌های آئدس معمولاً دارای بدن کوچک و باریک با نوارهای سفید و سیاه روی پاها و بدن خود هستند. این ویژگی‌ها به آنها ظاهری خاص و متفاوت از دیگر گونه‌های پشه می‌دهد. بر خلاف بسیاری از گونه‌های دیگر پشه‌ها که عمدتاً در شب فعالیت می‌کنند، پشه‌های آئدس بیشتر در طول روز فعال هستند. این پشه‌ها معمولاً در نزدیکی مناطق شهری و در آب‌های راکد کوچک مانند گلدان‌ها، بشکه‌ها، و آب‌انبارها زندگی و تولید مثل می‌کنند.

دو گونه‌ به ‌خصوص از پشه‌های آئدس به نام پشه‌های آئدس ایجپتی و پشه‌های آلبوپیکتوس، عامل انتقال ویروس بیماری تب دنگی هستند. پشه‌های ایجپتی در اقلیم‌های گرمسیر و مرطوب زندگی می‌کنند و در آب‌های راکد تخم می‌گذارند. این پشه‌ها عموماً توانایی زندگی در محیط‌های شهری را دارند. به همین دلیل، جای نگرانی دارد که این پشه‌ها حتی در طول روز هم ممکن است آدم‌ها را نیش بزنند. پشه‌های آلبوپیکتوس به شیوها‌ی مشابه، این بیماری را منتقل می‌کنند، با این تفاوت که تحمل دمایی بهتری دارند و در هوای سردتر نیز مشاهده شده‌اند.

پشه آئدس

علائم گزش پشه آئدس و ابتلا به بیماری تب دنگی

علائم گزیدن پشه آئدس و ابتلا به تب دنگی چند روز بعد از اینکه پشه‌ آلوده به ویروس، فردی را بگزد، ظاهر می‌شوند. بازه زمانی واکنش بدن افراد به این ویروس با هم متفاوت است اما معمولاً بین۳ تا ۱۰ روز طول می‌کشد. علائم اولیه نیش پشه آئدس با نشانه های پوستی نظیر خارش و قرمزی محل گزش همراه است و در برخی افراد بثورات پوستی و کهیر نیز مشاهده شده است. نیش این پشه می‌تواند به شکل برآمدگی‌های کوچک و قرمز روی پوست ظاهر شود که شبیه به تاول‌های کوچک هستند. همچنین جای گزیدگی آئدس ممکن است با درد یا سوزش همراه باشد که معمولاً در طی چند ساعت بهبود می‌یابد.

علائم ابتلا به تب دنگی و عوارض نیش پشه آئدس عبارتند از:

• تب و افزایش دمای بدن
• سر درد
• درد در پشت پلک‌ها و ناحیه چشم
• بدن درد
• حس درد در مفاصل بدن
• خستگی و بی حالی
• حالت تهوع
• خونریزی دهان و بینی
• اسهال
• تب شدید
• سردرد
• دردهای عضلانی و مفصلی
• علائم پوستی مانند کهیر و بثورات پوستی

درمان نیش پشه آئدس و تب دنگی

برای کاهش علائم و تسکین جای نیش پشه آئدس، می‌توانید از کمپرس سرد یا یخ استفاده کنید. قرار دادن کمپرس سرد به کاهش تورم و خارش ناشی از گزش پشه کمک می‌کند. همچنین شستشوی محل نیش با آب و صابون می‌تواند از عفونت‌های احتمالی جلوگیری کند. استراحت کافی می‌تواند به بدن فرصت مبارزه با ویروس را بدهد و تأثیر مثبتی در بهبود روند بیماری دارد. نوشیدن سوپ‌های رقیق و آبمیوه و مایعات، در دفع عفونت از بدن موثر است. به منظور پایین آوردن تب و تحمل دردهای ناشی از این بیماری، مصرف مسکن‌های سبک مانند استامینوفن توصیه می‌شود و در صورت تشدید بیماری و بروز علائم حاد لازم است حتما به پزشک و مراکز درمانی مراجعه شود. اشخاص با درجه‌ حادتر بیماری، ممکن است به مایعات وریدی و دریافت خون احتیاج پیدا کنند.

 پیشگیری از نیش پشه

شما نمی‌توانید به طور کامل از نیش پشه جلوگیری کنید، اما می‌توانید شانس گزش خود را کاهش دهید.

پشه‌ها در آب تکثیر می‌شوند، بنابراین سعی کنید از آب ایستاده در نزدیکی خانه خودداری کنید. هر چیزی را که آب راکد نگه می‌دارد خالی کنید. هفته‌ای یک بار آب حمام پرندگان خود را عوض کنید و استخرهای شنای کودکان را در زمانی که از آن‌ها استفاده نمی‌کنید خالی کنید.

همچنین مهم است که چمن و پوشش گیاهی نزدیک خانه خود را به خوبی مرتب کنید. برای جلوگیری از ورود پشه‌ها، صفحه نمایش‌هایی را در پنجره‌های خود نصب کنید و هنگامی که در مناطق جنگلی یا چمنزار بیرون هستید، آستین بلند و شلوار بپوشید و از دافع حشرات استفاده کنید.

گزش حشرات: جای نیش حشرات مختلف، نحوه شناسایی و درمان

گزش حشرات می‌تواند باعث خارش شود، به خصوص زمانی که چندین بار پشت سر هم توسط یک نوع حشره گزیده می‌شوید. برخی از حشرات، مانند حشرات پرنده، ممکن است یک بار گاز بگیرند و سپس به قربانی بعدی خود بروند.

با این حال، حشرات دیگر ممکن است چندین نیش را به طور همزمان از بین ببرند و اگر در سمت دیگر این حمله باشید، ممکن است دسته‌ای از نیش‌ها در یک خط ظاهر شوند.

چه نوع حشرات باعث این نوع نیش‌ها می‌شوند؟

در اینجا نگاهی به حشرات مختلفی که چندین گزش را پشت سر هم می‌گذارند، و همچنین نحوه درمان این گزش‌ها را مشاهده می‌کنید.

گزش حشرات که در یک خط ظاهر می‌شود حشرات مختلف می‌توانند انواع مختلفی از گزش‌ها را از خود به جای بگذارند، از جمله مواردی که در یک خط ظاهر می‌شوند.

اگر متوجه گزش‌های متعدد پشت سر هم شدید، چند مقصر احتمالی وجود دارد:

پشه

نیش پشه، کوچک، گرد و کمی پف‌ کرده است و به ‌سرعت خود را نشان می‌دهد. جای اثر نیش پشه به ‌رنگ قرمز در می‌آید. جای آن سفت و متورم می‌شود و شروع به خارش می‌کند. پشه ممکن است در چند ناحیه شما را نیش زده باشد.

کک‌ها

کک‌ها می‌توانند چندین بار گاز بگیرند و دسته‌هایی از برآمدگی‌های ریز قرمز را پشت سر هم بگذارند. گزش کک اغلب در قسمت پایین بدن مانند ساق پا، مچ پا و پا وجود دارد. علائم شامل برجستگی‌ها یا جوش‌های قرمز کوچک و خارش شدید است.

 ساس

گزش ساس قرمز است و به صورت خطی از برآمدگی‌های صاف یا برجسته ظاهر می‌شود. علائم شامل خارش، قرمزی و تورم است.

 شپش

شپش سر می‌تواند باعث ایجاد یک ردیف برآمدگی‌های ریز قرمز رنگ در اطراف سر یا گردن شود. شپش همچنین می‌تواند یک خط برآمدگی در نزدیکی موهای ناحیه تناسلی، موهای اطراف زیر بغل یا ابروها ایجاد کند. علائم شامل خارش شدید است که در شب بدتر می‌شود و ظاهر شدن تخم مرغ‌های سفید ریز در مو. علائم می‌تواند تا 2 تا 4 هفته پس از تماس ظاهر شود.

 مورچه‌های آتشین

یک مورچه آتشی می‌تواند چندین بار گاز بگیرد و باعث ایجاد برجستگی‌های قرمز رنگ یا توده‌هایی شود که به صورت خطی یا خوشه‌ای ظاهر می‌شوند. علائم شامل سوزش، خارش و تورم است. این حشرات جای نیش دردناکی دارند. جای نیش آنها به ‌رنگ قرمز در می‌آید، باد کرده و تاول می‌زند‎.‎‏ جای نیش آنها به ‌مدت یک هفته ‏باعث احساس خارش می‌شود. بعضی‌ها ممکن است نسبت به جای این نیش‌ها، واکنش‌های آلرژیک جدی نشان دهند که باعث تنفس ‏مشکل می شود.‏

مگس نیش زن

نیش مگس همراه درد و خارش است. علائم ایجاد شده ناشی از واکنش بدن به عفونت جای نیش مگس است. در اغلب موارد این نوع نیش‌ها بی‌آزار هستند، اما می‌تواند به واکنش آلرژیک تبدیل شود. برای تشخیص فرق پشه و مگس؛ اولین تفاوت مگس و پشه در اندازه آنها است که مگس بزرگتر از پشه می‌باشد و دومین تفاوت آنها در رنگشان است که رنگ مگس‌ها معمولا روشن تراز پشه است.

 کنه‌ها (گال، چیگر، کنه پرندگان)

کنه‌ها موجودات حشره مانندی هستند که می‌توانند نیش بزنند و باعث تحریک پوست در انسان شوند. گزش‌ها جوش‌های جوش مانند هستند که به صورت خوشه‌ای یا به صورت خطوط برجسته روی پوست ظاهر می‌شوند. علائم عبارتند از خارش شدید که در شب بدتر می‌شود، قرمزی و گزگز و تورم در اطراف محل گزش.

درمان گزش حشرات که در یک خط ظاهر می‌شود نیش حشرات می‌تواند باعث درد، قرمزی و خارش شدید شود، بنابراین باید فوراً برای تسکین ناراحتی و جلوگیری از گزش‌های بعدی اقدام کنید.

اگر در خانه خود مشکوک به هجوم ساس یا کک هستید، با یک شرکت کنترل آفات تماس بگیرید تا حشرات را پیدا کرده و از بین ببرید. شما همچنین می‌توانید با درمان کک روی حیوانات خانگی خود از هجوم جلوگیری کنید.

اگرچه آزار دهنده است، اما بیشتر نیش حشرات جزئی هستند و با داروهای خانگی و داروهای بدون نسخه (OTC) قابل درمان هستند. از تورم و عفونت جلوگیری کنید برای گزش‌های خفیف، محل را با آب و صابون بشویید تا از عفونت جلوگیری کنید.

برای کاهش درد و تورم روی محل گزش کمپرس خنک قرار دهید.

اگر روی بازوها یا پاهای خود گاز گرفته‌اید، بالا نگه داشتن این قسمت از بدن نیز می‌تواند تورم را کاهش دهد.

تسکین درد و خارش سپس، کرم هیدروکورتیزون یا لوسیون کالامین را روی محل گزش بمالید تا خارش را آرام کند، یا یک آنتی هیستامین خوراکی OTC مصرف کنید.

اگر درد دارید، از مسکن‌های OTC مانند ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کنید. این درمان را تا برطرف شدن علائم ادامه دهید. شپش و گال را با داروهای موضعی درمان کنید برای شپش اگر شپش دارید، برای از بین بردن شپش و تخم‌هایشان به یک شامپوی دارویی OTC نیاز دارید. اگر این درمان‌ها مؤثر نبودند، از پزشک خود بخواهید که برای درمان شپش نسخه‌ای تجویز کند.

توجه به این نکته مهم است که خارش شپش بلافاصله پس از درمان از بین نمی‌رود. همچنین، درمان اولیه ممکن است تخم شپش را از بین نبرد. ممکن است لازم باشد بعد از یک هفته، زمانی که تخم‌ها از تخم خارج شدند، ناحیه مورد نظر را مجدداً درمان کنید. برای گال درمان گال یک کرم موضعی ضد انگلی تجویزی است. کنه‌ها و تخم‌هایشان را می‌کشد. حتی پس از اینکه دارو باعث از بین رفتن کنه‌ها شد، خارش ممکن است تا چند هفته ادامه یابد.

برای جلوگیری از عفونت مجدد، تمام لباس‌ها، حوله‌ها و ملحفه‌های خود را با آب داغ بشویید تا کنه‌ها از بین بروند.

گال

نیش کنه گال چیزی نیست که باعث خارش شود. این آفات در زیر پوست فرو می‌روند و مدفوع خود را پشت سر می‌گذارند. سپس مدفوع باعث واکنش آلرژیک می‌شود که باعث خارش و تحریک می‌شود.

آیا باید به پزشک مراجعه کنم؟ واکنش آلرژیک شدید به نیش حشره یک اورژانس پزشکی است. در صورت بروز هر یک از علائم زیر فوراً به دنبال درمان پزشکی باشید:

مشکل در تنفس لب‌ها یا زبان متورم، ضربان قلب سریع، درد قفسه سینه، سردرد، استفراغ و سرگیجه. همچنین اگر قادر به تشخیص نیش حشره نیستید یا اگر نیش حشره بهبود نمی‌یابد یا از نظر ظاهری بدتر می‌شود، به پزشک مراجعه کنید.

اگر نیش خارش می‌کند، به خاطر داشته باشید که خاراندن می‌تواند پوست شما را بشکند و باعث نفوذ باکتری به سطح عمیق‌تر پوست شود. این می‌تواند منجر به عفونت باکتریایی پوست به نام سلولیت شود.

علائم عفونت عبارتند از:

افزایش قرمزی یا درد تاول زدن تب منتظر تب نباش! اگر مشکوک به عفونت باکتریایی پوست هستید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. آن‌ها می‌توانند با جستجوی رگه‌های قرمز رنگ دور از ناحیه تحریک شده به سمت سلولیت، تشخیص زودهنگام سلولیت را انجام دهند.

پشه چه کسانی را نیش می‌زند؟

پشه‌ها قربانیان انسانی خود را بر اساس بوی دی اکسید کربن و سایر مواد شیمیایی موجود در عرق افراد انتخاب می‌کنند. همچنین تیره بودن یا قرمز بودن رنگ لباس، گرما و تعریق زیاد بدن، بارداری، افراد با گروه خونی O و نوع باکتری هایی که روی پوست زندگی می‌کنند، عواملی هستند که باعث می‌شوند پشه‌ها بیشتر شما را نیش بزنند.

چرا نیش پشه خارش می‌کند؟

سالانه افراد زیادی توسط پشه گزیده می‌شوند، اما نیش می‌تواند تأثیر متفاوتی روی افراد بگذارد. هنگامی که پشه‌ها نیش می‌زنند، در حالی که مقداری از بزاق خود را تزریق می‌کنند، خون را خارج می‌کنند. بزاق آن‌ها حاوی ماده ضد انعقاد و پروتئین است.

پروتئین‌ها مواد خارجی هستند که سیستم ایمنی بدن را تحریک می‌کنند. برای مبارزه با آن‌ها، سیستم ایمنی بدن هیستامین آزاد می‌کند، ترکیبی که به گلبول‌های سفید خون کمک می‌کند تا به ناحیه آسیب دیده برسند. هیستامین عامل ایجاد خارش، التهاب و تورم است.

گاهی اوقات اگر فردی برای اولین بار گاز گرفته شود، پاسخی نخواهد داشت. این به این دلیل است که بدن آن‌ها پاسخی به مهاجم خارجی ارائه نکرده است و برخی افراد ممکن است اصلا متوجه نیش نشوند. دیگران ممکن است در طول زمان تحمل خود را ایجاد کنند. وقتی نیش تحریک‌ کننده ظاهر می‌شود، خوب است بدانید چه داروهایی برای کاهش خارش کار می‌کنند.

چرا نیش پشه‌ها بعد از خاراندن بیشتر خارش می‌کنند؟

هنگامی که نیش پشه را می‌خراشید، این امر باعث می‌شود پوست بیشتر ملتهب شود. از آنجایی که التهاب باعث خارش پوست شما می‌شود، می‌توانید وارد چرخه‌ای شوید که در آن خاراندن باعث احساس خارش بیشتر می‌شود. علاوه بر این، با ادامه خراشیدن، خطر شکستن پوست و ایجاد عفونت در شما وجود دارد که منجر به خارش بیشتر می‌شود.

درمان نیش حشرات

استفاده از کرم‌های معمولی ضد خارش، قرص‌های ضد درد و آنتی‌هیستامین‌ها را می‌توانید برای کاهش عوارض  استفاده کنید. آنتی هیستامین‌های بدون نسخه مصرف کنید. آنتی هیستامین‌ها به کاهش تعداد هیستامین در بدن و کاهش التهاب کمک می‌کنند. این‌ داروها بدون ‏نسخه در دسترس هستند و به درمان خارش و تورم کمک می‌کنند. می‌توانید آن‌ها را به صورت خوراکی (بنادریل یا کلاریتین) مصرف کنید یا ‏به صورت موضعی (لوسیون کالامین) روی ناحیه آسیب دیده استفاده کنید‎.‎

‏همچنین می توانید ‎از پمادهای حاوی لیدوکائین یا بنزوکائین استفاده کنید. لیدوکائین و بنزوکائین عوامل بی حس کننده در کرم‌های بدون نسخه هستند. آن‌ها ‏به طور موقت خارش و درد را تسکین می‌دهند. برای مزایای بیشتر، به دنبال کرم‌هایی باشید که حاوی منتول یا نعناع هستند‎.‎ اگر واکنش شما و یا دیگران به نیش حشره شدید بود با اورژانس تماس بگیرید.

درمان خانگی نیش حشرات

اغلب نیش حشرات را می‌توان در خانه درمان کرد. اگر نیش حشره همچنان درون پوست قرار دارد آن را خارج کنید. محل آن را با آب شست‌ و شو دهید و از کمپرس سرد یا یک بسته یخ برای کاهش درد و تورم استفاده کنید. در ادامه با راهکارهای درمان خانگی نیش حشرات آشنا می شوید:

۱- محل را با الکل تمیز کنید اگر بلافاصله پس از نیش زدن پشه گزش گرفتید، به سرعت محل گزش را با الکل پاک کنید. مالش مقداری الکل برای نیش پشه باعث ضد عفونی کردن محل گزش می شود، همچنین الکل هنگام خشک شدن اثر خنک کنندگی دارد و یک راه درمان خارش نیش پشه است. از مصرف زیاد الکل خودداری کنید زیرا باعث تحریک پوست می‌شود.

۲- عسل را روی محل گزش بمالید عسل یک ماده ضد عفونی کننده و ضد باکتری است که خاصیت ترمیم زخم نیز دارد و التهاب را کاهش می‌دهد و همچنین می‌تواند به جلوگیری از عفونت کمک کند. با این حال آن را در بیرون از منزل نزنید، زیرا قند عسل می‌تواند پشه‌های بیشتری را جذب کند.

۳- حمام بلغور جو دوسر بگیرید. بلغور جو دوسر دارای خواص فعالی است که به تسکین نیش حشرات و واکنش‌های آلرژیک، آبله مرغان و خشکی پوست کمک می‌کند. می‌توانید بلغور جو دوسر را به حمام اضافه کنید یا آن را به عنوان ماسک روی نیش حشرات خود قرار دهید. با افزودن کمی آب به بلغور جو دوسر کلوئیدی خمیری درست کنید و روی ناحیه آسیب دیده بمالید. بعد از 15 دقیقه آن را با آب گرم بشویید. همچنین می‌توانید عسل را به خمیر خود اضافه کنید تا فواید بیشتری داشته باشید. بعد با یک کرم مرطوب کنید.

۴- از چای کیسه‌ای سرد برای درمان جای نیش پشه استفاده کنید اثرات ضد تورم چای سبز و سیاه ممکن است فقط برای چشم‌های متورم مفید نباشد. اثرات ضد التهابی چای ممکن است به تورم کمک کند. یک کیسه چای سبز یا سیاه را خیس کنید و در یخچال بگذارید تا خنک شود. چای کیسه‌ای سرد را روی محل گزش قرار دهید تا خارش را کاهش دهید.

۵- مالش ریحان درست کنید. ریحان دارای ترکیبات شیمیایی است که می‌تواند خارش پوست را تسکین دهد. می‌توانید روغن ریحان را مانند لوسیون بمالید یا خودتان در خانه درست کنید. برای تهیه مالش خودتان، 2 فنجان آب و 1/2 اونس از برگ‌های خشک ریحان را بجوشانید. پس از سرد شدن مخلوط، یک دستمال را در قابلمه فرو کنید و روی ناحیه آسیب دیده بمالید. برای درمان فوری‌تر، برگ‌های تازه ریحان را خرد کرده و روی پوست خود بمالید.

6- آلوئه ورا بمالید. نشان داده شده است که ژل آلوئه ورا دارای خواص ضد التهابی برای التیام زخم و تسکین عفونت است. احساس خنکی ژل نیز ممکن است هرگونه خارش را تسکین دهد. یک گیاه آلوئه ورا را در اطراف خانه نگه دارید. می‌توانید برگ‌ها را ببرید و ژل را مستقیماً بمالید.

7- کرم کورتیکواستروئیدی ملایم پزشکان کرم‌های کورتیکواستروئیدی را برای خارش توصیه می‌کنند. این کرم‌ها برای کمک به التهاب برای تحریکات پوستی شناخته شده‌اند، اما از استفاده از آ‌ن‌ها بر روی زخم‌های باز یا روی صورت خودداری کنید. استفاده طولانی مدت همچنین می‌تواند عوارض جانبی مانند نازک شدن یا بدتر شدن پوست، رشد بیش از حد مو و آکنه ایجاد کند.

8- سیر خرد شده را رقیق کنید برخی از کرم‌ها از عصاره سیر به دلیل التیام زخم و خاصیت ضد ویروسی آن استفاده می‌کنند. اما سیر را مستقیماً روی پوست خود نمالید. سیر خام می‌تواند تحریک و التهاب پوست را افزایش دهد. در عوض، سیر خرد شده را با روغن نارگیل رقیق کنید و آن را برای چند دقیقه روی ناحیه آسیب دیده بمالید.

با احتیاط از درمان خانگی زیر استفاده کنید

این درمان‌های خانگی می‌توانند تحریک پوست را افزایش دهند یا عوارض جانبی ناخواسته‌ای مانند آکنه، سوزش، خشکی پوست و غیره ایجاد کنند.

جوش شیرین

آب لیمو یا لیموترش

خمیر دندان

سرکه

اگر نیش شما باعث آنافیلاکسی شد به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید. شوک آنافیلاکتیک یک وضعیت تهدید کننده زندگی است. اگر کسی این واکنش را نشان می‌دهد می‌توانید بگویید.

اما شوک آنافیلاکتیک برای نیش پشه نادر است و معمولاً توسط سایر حشرات گزنده ایجاد می شود.

برای سایر افراد، نیش پشه می تواند علائم جدی تری ایجاد کند، مانند:

تاول

ضایعات کندوها

تب شدید

تورم در مفاصل

در صورت مشاهده هر یک از این علائم همراه با نیش پشه به پزشک مراجعه کنید. آنتی هیستامین‌هایی مانند ستیریزین، فکسوفنادین یا لوراتادین همگی بدون نسخه در دسترس هستند. این داروها ممکن است به مهار این پاسخ‌های بدن کمک کنند.

نیش پشه چقدر طول می کشد؟

نیش پشه می‌تواند از ساعت‌ها تا چند روز ادامه داشته باشد. طول نیش پشه و علائم آن بسته به اندازه نیش و سیستم ایمنی فرد متفاوت است. خارش یا خاراندن محل گزش می‌تواند مدت زمان ماندگاری آن را افزایش دهد.

گاهی اوقات نیش پشه پس از مدتی طولانی پس از خارش، علائم تیره کوچکی بر جای می‌گذارد و خود نیش از بین می‌رود. افرادی که پوست حساس دارند این علائم ماندگار را دارند.

برای جلوگیری از هایپرپیگمانتاسیون، به دنبال کرم‌هایی با ویتامین C، E یا نیاسینامید باشید.

استفاده از کرم ضد آفتاب با SPF 30 را در مناطقی که در معرض نور خورشید قرار دارند، فراموش نکنید.

بهترین راه برای جلوگیری از نیش پشه، آماده سازی و پیشگیری است. اگر به مکان‌هایی می‌روید که پشه‌ها هستند، از مواد دافع حشرات استفاده کنید. دافع حشرات طبیعی موثر هستند،

در زیر لیستی از چیزهایی که برای جذب پشه‌ها شناخته شده‌اند آورده شده است:

• عرق و بوی بدن
• سبک
• حرارت
• اسید لاکتیک
• دی اکسید کربن

همچنین نشان داده شده است که مصرف الکل با احتمال بیشتری برای گاز گرفتن در ارتباط است.

10 ماده طبیعی که پشه‌ها را دفع می‌کند.

در مواد دافع پشه‌های طبیعی به دنبال چه چیزی باشیم. افراد معمولاً به دلیل ترکیبی از بو، نور، گرما و رطوبت مستعد نیش پشه هستند. اگر شما یک آهنربای پشه هستید، احتمالا از داشتن پوست خارش دار و ناهموار خسته شده اید.

گونه‌های مختلف پشه – مانند آن‌هایی که ناقل مالاریا هستند – باکتری و عرق را ترجیح می‌دهند. برخی دیگر جذب دی اکسید کربن و بوی خاص دست می‌شوند.

اگر کارهایی مانند پیاده‌روی، قرار گرفتن در حیاط خلوت یا سفر کمپینگ انجام می‌دهید، مواد دافع طبیعی و استفاده از کرم دفع پشه ممکن است گزینه بهتری باشند. این امر به ویژه در مورد کودکانی که حساسیت بیشتری دارند صادق است.

۱- روغن اکالیپتوس لیمو

روغن اکالیپتوس لیمو که از دهه 1940 استفاده می‌شود، یکی از شناخته شده‌ترین مواد دافع طبیعی است. یک مطالعه در سال 2014 نشان داد که مخلوط 32 درصد روغن اکالیپتوس لیمو بیش از 95 درصد محافظت در برابر پشه‌ها را به مدت 3 ساعت ایجاد می‌کند.

۲- اسطوخودوس

گل‌های له شده اسطوخودوس عطر و روغنی تولید می‌کنند که می‌تواند پشه‌ها را دفع کند. یک مطالعه حیوانی در سال 2002 بر روی موش‌های بدون مو نشان داد که روغن اسطوخودوس در دفع پشه‌های بالغ موثر است. اسطوخودوس دارای خواص ضد درد، ضد قارچ و ضد عفونی کننده است. این بدان معنی است که علاوه بر جلوگیری از نیش پشه، می‌تواند پوست را آرام و تسکین دهد.

۳- روغن دارچین

دارچین چیزی بیش از یک رویه عالی برای سس سیب یا بلغور جو دوسر است. طبق یک مطالعه، روغن دارچین می‌تواند تخم پشه‌ها را از بین ببرد. همچنین می‌تواند به عنوان یک دافع در برابر پشه‌های بالغ، به ویژه پشه ببر آسیایی عمل کند.

یک محلول رقیق شده 1 درصد، 1/4 قاشق چایخوری (یا 24 قطره) روغن را به ازای هر 4 اونس آب مخلوط کنید. می‌توانید مایع را روی پوست یا لباس، اطراف خانه و روی اثاثیه یا گیاهان اسپری کنید. هنگام استفاده از روغن دارچین مراقب باشید، زیرا دوز غلیظ آن می‌تواند پوست شما را تحریک کند.

۴- روغن آویشن

وقتی نوبت به دفع پشه‌های مالاریا می‌رسد، روغن آویشن یکی از بهترین‌ها برای محافظت است. در یک مطالعه حیوانی در سال 2002، روغن آویشن 5 درصدی که روی پوست موش‌های بدون مو مالیده شد، میزان محافظت 91 درصدی را ایجاد کرد. همچنین ممکن است بخواهید برگ های آویشن را در آتش کمپ بیندازید. منبع معتبر تحقیقات نشان می دهد که سوزاندن برگ های آویشن 85 درصد محافظت را برای 60 تا 90 دقیقه ارائه می دهد.

۵- روغن نعناع یونانی Nepeta parnassica،

یکی از اعضای خانواده نعناع مربوط به گیاه گربه‌ای، می‌تواند پشه‌ها را دفع کند. گل‌های سفید و صورتی تا 18 اینچ رشد می‌کنند، اما عصاره و روغن برگ‌های کبود شده بیشترین ارزش را دارند.

۶- روغن سویا

به گفته آزمایشگاه حشره شناسی پزشکی دانشگاه فلوریدا، محصولات مبتنی بر سویا می‌توانند محافظت طولانی مدت در برابر پشه‌ها را فراهم کنند.

۷- سیترونلا

سیترونلا یک اسانس طبیعی و موثر رایج است که علیه پشه‌ها عمل می‌کند. این ماده از ترکیبی از گیاهان ساخته شده است و یکی از مواد تشکیل دهنده بسیاری از مواد دافع پشه است. هنگامی که در خارج از منزل هستید، شمع های سیترونلا می توانند تا 50 درصد محافظت بیشتری ایجاد کنند.

 ۸-  روغن درخت چای

روغن درخت چای یا روغن ملالوکا یک اسانس محبوب از استرالیا است. این روغن به دلیل خواص ضد عفونی کننده، ضد میکروبی و ضد التهابی آن شناخته شده است. اما مطالعات همچنین نشان می‌دهد که روغن درخت چای ممکن است یک دافع حشرات موثر باشد. آزمایش‌ها نشان می‌دهد که دافع‌های حاوی روغن درخت چای در برابر پشه‌ها، مگس‌های بوته‌ها و پشه‌های گزنده مؤثر هستند.

۹- ژرانیول

ژرانیول نوعی الکل است که به عنوان عطر یا طعم دهنده استفاده می‌شود. این روغن از روغن‌های گیاهی مانند سیترونلا، علف لیمو و گل رز تهیه شده است. به عنوان یکی از مواد تشکیل دهنده دافع پشه، بسته به گونه، برای 2 تا 4 ساعت موثر است. این روغن را دور از چشم خود نگه دارید و اگر پوست حساسی دارید سعی کنید از مصرف آن خودداری کنید. ژرانیول ممکن است باعث تحریک چشم و پوست شود.

۱۰- روغن چریش

اگرچه روغن چریش به عنوان یک جایگزین طبیعی تبلیغ می شود. این روغن بیش از 70 درصد به مدت 3 ساعت محافظت می کند. روغن چریش به عنوان یک دافع موضعی تایید نشده است زیرا می‌تواند باعث تحریک پوست شود.

اسپری، ژل و پماد دفع نیش حشرات

امروزه برای دفع حشرات مختلف نظیر دفع پشه، زنبور و مگس استفاده از محصولات دفع کننده حشرات رایج شده است. این محصولات که حاوی ترکیبات گیاهی و شیمیایی هستند، با داشتن ترکیبات فعال، تا چندین ساعت از پوست در برابر نیش حشرات محافظت می‌کنند. چریش، سیترونلا، نعنا، علف معطر، ارز، شمعدانی و روغن سویا از گیاهانی هستند که در ساخت انواع اسپری و کرم برای دفع پشه به کار می روند.

سخن پایانی

قبل از استفاده از هر محصول، آن را روی قسمت کوچکی از پوست خود آزمایش کنید و یک یا دو ساعت صبر کنید تا مطمئن شوید کهیر یا احساس سوزش ایجاد نمی‌ شود. پیشگیری، مراقبت و استفاده از محصولات مناسب برای نیش حشرات،‌ از مهمترین نکات در برخورد با انواع حشرات و نیش آن‌هاست. محصولاتی وجود دارند که در پیشگیری قبل از گزیدگی و حتی بعد از آن، در درمان و کاهش خارش، التهاب، سوزش و خارش ناشی از گزیدی و نیش حشرات به کار می‌روند. در پایگاه اینترنتی داروخانه آنلاین نسخه اول انواع این محصولات مراقبتی در جهت آسایش شما فراهم شده است. کرم کالاندولا ایروکس، کرم ضد سوختگی آردن، کرم ضد قرمزی نئودرم و… از جمله مواردی است که می‌توان در درمان دردها و علائم ناشی از نیش پشه موثر باشند.

منابع

https://www.britannica.com/science/avian-malaria

https://www.healthline.com/health/bug-bites#pictures

https://www.healthline.com/health/malaria#overview1

http://www.top10homeremedies.com/home-remedies/home-remedies-for-mosquito-bites.html