گیاه پنج انگشت

پنج انگشت (Chaste tree)

مشخصات پنج انگشت

گیاه پنج انگشت (Vitex agnus-castus) متعلق به خانواه شاه پسند به شکل درختچه‌ای چند ساله به ارتفاع ۱ تا ۲ متر و گاهی حتی بلندتر است. گل‌هایی به رنگ آبی و بنفش به شکل سنبله دارد که در اواخر تاب    ستان ظاهر می‌شوند. میوه این گیاه بسیار کوچک در اندازه دانه فلفل سیاه، به شکل توت و قهوه‌ای رنگ است و بویی مانند بوی نعناع دارد. این گیاه بومی کشور‌های آسیای مرکزی است و در کشور ما نیز در نواحی مختلف تهران، البرز، کرج، قم، استان خراسان، خرمشهر، بندرعباس و برخی شهر‌های جنوبی یافت می‌شود. پنج انگشت از گیاهان پرکاربرد در طب سنتی است که به گیاه زنان معروف است و با نام‌های بنگرو، فلفل بیابانی و فلفل بری نیز در کتب طب سنتی شناخته می‌شود. به دلیل کاهش میل جنسی در مردان، این گیاه در گذشته به نام درخت پاکدامنی نامیده می‌شده است.

 

گیاه پنج انگشت

 

اندام دارویی

قسمت مورد استفاده این گیاه بذر، میوه، برگ و گل‌های آن است.

 

اندام دارویی پنج انگشت

 

خواص پنج انگشت (طبیعت و خواص درمانی)

طبع این گیاه معتدل است ولی در برخی از متون طب سنتی طبع آن را گرم و خشک دانسته‌اند. از این گیاه امروزه در صنعت داروسازی استفاده فراوان می‌شود. قطره و قرص ویتاگنوس برای رفع سرد مزاجی زنان، قرص فمودین، آگنوگل و قرص گیاهی آگنوکاستون برای درمان بی‌نظمی‌های سیکل قاعدگی، اختلالات ناشی از یائسگی و تسکین حساسیت و درد پستان‌ها از مهم‌ترین فرآورده‌های طبیعی گیاه پنج انگشت در داروخانه‌های کشور هستند. مهم‌ترین خواص پنج انگشت به شرح زیر است:

 

خواص پنج انگشت

 

درمان اختلالات قاعدگی

گياه پـنج انگـشت، یکی از مفیدترین گیاهان دارویی برای درمان اختلالات قاعدگی زنان است. مـواد مـوثره موجود در گيـاه پنج انگشت بـا تـاثير روی غده هيپوفيز، باعث کاهش ترشح پرولاکتين می‌شوند و ايـن اثـر منجـر بـه تحريک هورمون‌های گونـادوتروپ FSH و LH مـی‌شـود کـه در رفع اختلالات قاعدگی مفيد است. همچنین با افزایش سطح پروژسترون باعث بهبود عملکرد تخمدان می‌شود و اختلالات قاعدگی نظیر درد، خونریزی زیاد و غیر طبیعی، سردرد، حساس شدن سینه‌ها، نفخ، خستگی، افزایش اشتها و تمایل به مصرف شیرینی، عصبانیت، بی‌قراری، اضطراب، تحریک‌پذیری، کاهش تمرکز، افسردگی، نوسانات خلقی و پرخاشگری را کاهش می‌دهد.

 

کاهش عوارض یائسگی

پنج انگشت گيـاهی با خاصيت فيتواستروژنيک است. از این رو مصرف این گیاه در دوران یائسگی مفید است و باعث کاهش اختلالات یائسگی نظیر گرگرفتگی، احتباس مايعـات، افـسردگی، اختلالات روحی و بی‌نظمی‌ در خواب می‌شود.

 

درمان سردمزاجی زنان و افزایش قوای جنسی

گیاه دارویی پنج انگشت یکی از تقویت کننده‌های جنسی مفید و موثر برای زنان است و باعث افزایش قوای جنسی، جلوگیری از بی‌میلی و سرد مزاجی آنها می‌شود. امروزه از این گیاه فرآورده‌های دارویی مختلفی به این منظور تولید شده که قطره و قرص ویتاگنوس از آن دسته است.

 

کمک به درمان تنبلی تخمدان یا تخمدان پلی کیستیک

یکی از مشکلات شایع که باعث بروز ناباروری در زنان می‌شود، بیماری تنبلی تخمدان (PCOS) است. مصرف گیاه پنج انگشت به دلیل تاثیرات هورمونی آن بر بدن به درمان این مشکل کمک شایانی می‌کند.

 

بهبود باروری زنان با گیاه پنج انگشت

پنج انگشت در افزایش قدرت باروری زنان و رفع برخی مشکلات که عامل ناباروری است، موثر می‌باشد. کمک به درمان تنبلی تخمدان، تنظیم هورمون‌های استروژن، پروژسترون و تستوسترون در بدن، بهبود تخمک گذاری با توجه به سطح پرولاکتین بالا از اثرات این گیاه در تقویت باروری است. همچنین این گیاه در مورد زنانی که نقص در فاز لوتئال (luteal phase) دارند یا نیمه دوم سیکل قاعدگی آنها کوتاه است، موثر است و باعث افزایش قدرت باروری آنها می‌شود.

 

درمان ناراحتی‌های رحم

برطرف کردن ورم و عفونت‌های رحمی، کاهش فیبروئید رحم و جلوگیری از شکل‌گیری آن‌ها، از دیگر خواص گیاه پنج انگشت برای زنان است. این گیاه با تاثیرگذاری بر محور مرکزی ترشح هومون در بدن یعنی بخش هیپوتالاموس و هیپوفیز در درمان بسیاری از اختلالات زنانه موثر است. پنج‌انگشت باعث کاهش آزاد شدن FSH و افزایش آزاد شدن LH و پرولاکتین از هیپوفیز می‌شود. این هورمون‌ها در تولید استروژن (هورمون جنسی زنانه) از تخمدان‌ها و دوره تخمک‌گذاری در خانم‌ها موثر است، همچنین در درمان مشکل ضخیم شدن دیواره رحم نیز تاثیر مثبت دارد.

 

افزایش شیر مادران شیرده

پنج انگشت با تاثیر بر هورمون پرولاکتین (هورمون شیردهی) به افزایش شیر مادران شیرده کمک می‌کند.

 

خواص پنج انگشت

 

کاهش سردرد

در یک پژوهش به زنانی که مستعد میگرن بودند روزانه تا سه ماه عصاره گیاه پنج انگشت داده شد و شمار سردردها در سیکل قاعدگی ۶۶ درصد کاهش یافت.

 

کاهش التهاب و درد پستان‌ها

در مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی مشخص شده است که ترکیبات موجود در این گیاه ممکن است خواص ضد التهابی داشته باشد و باعث تسکین درد در زنانی می‌شود که در طول چرخه قاعدگی درد پستان را تجربه می‌کنند. همچنین در کاهش درد و حساسیت سینه‌ها در اثر لمس نیز موثر است.

 

خاصیت ضد قارچ و باکتری

روغن عصاره فرار گیاه پنج انگشت می‌تواند با قارچ‌ها و باکتری‌های مضر مانند استافیلوکوک و سالمونلا مقابله کند.

 

درمان آکنه

یکی از عوامل بروز آکنه اختلالات هورمونی است. گیاه پنج انگشت از طریق تاثیر بر هورمون‌ها برای درمان آکنه نیز موثر است و استعمال موضعی آن سبب درمان جوش و مشکلات پوستی می‌شود.

 

پیشگیری از چاقی‌های هورمونی

این گیاه با تنظیم هورمون‌های بدن در پیشگیری از چاقی‌های هورمونی موثر است.

 

دفع حشرات

استفاده از عصاره بذر گیاه پنج انگشت بر روی پوست باعث دفع کنه‌ها و کک‌ها به مدت ۶ ساعت، پشه‌ها برای ۳ تا ۸ ساعت و مگس‌ها به مدت ۳ ساعت می‌شود.

 

کمک به درمان پارکینسون

پنج انگشت حاوی مواد شیمیایی است که بر مغز تأثیر می‌گذارد. این مواد شیمیایی همانند برخی از داروهایی که برای بیماری پارکینسون استفاده می‌شود، بر مغز تأثیر دارند، از این رو فرآورده‌های طبیعی این گیاه ممکن است در درمان بیماری پارکینسون تأثیر بگذارند.

 

پیشگیری از سرطان

گیاه پنج انگشت دارای خواص ضد سرطانی است و برخی مطالعات نشان داده است مصرف منظم دمنوش آن احتمال ابتلا به سرطان‌های سینه، روده بزرگ و تخمدان را کاهش می‌دهد. عصاره میوه این گیاه از رشد سلول‌های بدخیم جلوگیری می‌کند، همچنین فرآورده‌های طبیعی پنج انگشت توانایی زیادی برای کاهش سطح تستسترون و مهار رشد سلول‌های سرطانی پروستات در بدن دارد و خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش می‌دهد.

 

عوارض جانبی

  • زیاده‌روی در مصرف این گیاه می‌تواند باعث بروز عوارض جانبی مانند سرگیجه، سردرد، ناراحتی معده، حالت تهوع، خارش و راش پوستی ‌شود.
  • به دلیل اثرات هورمونی گیاه پنج انگشت، مصرف آن در دوران بارداری ممنوع است و کودکان نیز بایستی در مصرف آن احتیاط کنند.
  • مصرف گیاه پنج انگشت باعث کاهش میل جنسی در مردان می‌شود.
  • به دلیل تاثیر زیاد آن روی میزان هورمون‌ها در بدن، استفاده از آن برای زنان مبتلا به سرطان سینه مضر است.
  • زیاده‌روی در مصرف گیاه پنج انگشت برای کلیه‌ها مضر است، همچنین استفاده از این گیاه برای افراد دچار آلرژی و حساسیت پوستی باید با احتیاط همراه باشد.
  • گیاه پنج انگشت با داروهای بروموکریپتین و کابرگولین، داروهای استروژنی و قرص‌های ضد بارداری تداخل دارویی دارد و مصرف همزمان آنها توصیه نمی‌شود.

مخاط کش بینی نوزاد چیست؟

مخاط کش نوزاد

آنچه در این مقاله می خوانیم:

  • کاربرد مخاط کش بینی نوزاد (Nose Cleaner)

  • انواع مخاط کش بینی نوزاد

 

کاربرد مخاط کش بینی نوزاد(Nose Cleaner)

مخاط کش بینی نوزاد

با استفاده از مخاط کش بینی نوزاد، مخاط اضافه سریع و آسان تخلیه شده و نوزاد راحت تر نفس می کشد و در هنگام خوردن و خوابیدن نیز مشکل تنفس نخواهد داشت.

مخاط کش بینی نوزاد ساده و کاربردی است که با مکانیزم مکش کار می کند و به صورت منوال(دستی) و برقی (باتری) تولید شده و در بازار موجود است. مخاط کش بینی نوزاد دارای لوله و محفظه ای است که بعد از هربار استفاده باید شسته شود. همه اجزای مخاط کش بینی نوزاد قابل شست و شو و ضدعفونی هستند و می توان بارها از آن استفاده نمود.

انواع مخاط کش بینی نوزاد

تا کنون مخاط کش بینی نوزاد در چهار مدل طراحی و ساخته شده است:

نوع اول مخاط کش بینی نوزاد که متداول ترین نوع آن است، مکانیزمی مشابه قطره چکان و یا شیردوش دستی دارد به طوری که محفظه ای از پلاستیک نرم بهداشتی (سیلیکنی) در بالا قرار گرفته و لوله کوتاهی به آن متصل است. دهانه لوله با ورودی بینی نوزاد تناسب دارد و به راحتی در سوراخ بینی او جای می گیرد.

مخاط کش بینی

با فشردن محفظه سیلیکنی هوای داخل آن خارج می شود، سپس دهانه لوله در بینی قرار گرفته، محفظه رها شده و مکش مخاط صورت می گیرد.

نوع دوم مخاط کش بینی نوزاد دارای دو لوله بلند متصل به یک مخزن است، یکی از لوله ها در بینی نوزاد و دیگری در دهان یک بزرگسال قرار می گیرد، فرد با مکش هوای داخل محفظه فشار منفی ایجاد کرده و باعث مکش مخاط از بینی نوزاد به درون مخزن می شود.

مخاط کش بینی

مخاط کش بینی

نوع سوم مخاط کش بینی نوزاد پیشرفته تر است و با استفاده از موتور الکتریکی کوچکی که با باتری کار می کند، عمل مخاط کشی را انجام می دهد؛ این وسیله که در طرح های مختلف، به شکلی فانتزی و بعضا موزیکال هم تولید می شود دارای سری نرم و ایمن و متناسب با بینی نوزاد است که بعد از قرارگیری در بینی و فشردن دکمه پاور وظیفه خود را انجام می دهد.

مخاط کش بینی مدرن

نوع چهارم مخاط کش بینی نوزاد که جدیدترین نوع است و آسپیراتور بینی نوزاد نیز نامیده می شود، همانند نوع سوم دارای موتور برقی کوچکی است که به پردازشگر و صفحه نمایش متصل است و کاربر می تواند قدرت مکش آن را در سه مود تنظیم نماید.

 

مخاط کش بینی نوزاد را می توان بدون نسخه و به راحتی از داروخانه ها تهیه نمود. داروخانه آنلاین نسخه اول تهیه کالای بهداشتی مادر و کودک را برای شما عزیزان آسان نموده است.

کیت تخمک گذاری

آشنایی با کیت تخمک گذاری

کیت تخمک گذاری

آنچه در این مقاله می خوانیم:

  • کیت تخمک گذاری چگونه کار می کند؟

  • مانیتورهای باروری

  • نکات پیش از به کارگیری کیت تخمک گذاری

  • استفاده از بزاق دهان برای آزمایش باروری

  • تفسیر نتیجۀ کیت تخمک‌گذاری

 

کیت تخمک گذاری چگونه کار می کند؟

 

کارکرد کیت تخمک گذاری

برای تشخیص و بالا بردن شانس بارداری، استفاده از کیت تخمک گذاری یکی از بهترین راه­ ها برای تخمین زمان مناسب رابطه زناشویی پیش از بارداری است؛ تست با کیت تخمک گذاری مشخص می­کند که بدن فرد در سیکل ماهانه خود چه زمانی وارد مرحله اوج باروری می­شود؛ پیشرفت تکنولوژی در پزشکی، استفاده از کیت تخمک گذاری را به یکی از معتبرترین گزینه­ های تشخیصی تبدیل کرده است.

کیت تخمک گذاری با بی بی چک متفاوت است و میزان نوسان هورمون LH در ادرار را شناسایی کرده و می گوید چه زمانی تخمک گذاری انجام می شود؛ تست با کیت تخمک گذاری، بر اساس میزان LH موجود در ادرار، زمان تخمک­ گذاری را پیش­بینی می­کند؛ بعضی کیت های تخمک گذاری نیز برای پیش­بینی زمان تخمک گذاری به بررسی تغییرات بزاق دهان می پردازند.

نوار کیت تخمک گذاری

این روزها به دلایل مختلف نیاز روزافزونی به کنترل مؤثر باروری و تشخیص زمان تخمک گذاری وجود دارد؛ بسیاری از خانم­ها زمان زیادی را صرف فهمیدن زمان تخمک­ گذاری خود می­کنند تا بتوانند باردار شوند و یا در مقابل از باروری جلوگیری کنند؛ کیت تخمک گذاری در عرض چند ساعت یا چند روز زمان آزاد شدن تخمک را پیش­بینی می­کنند.

هر تخمک پس از آزاد شدن 12 الی 24 ساعت، قابلیت بارور شدن دارد.

کیت تخمک گذاری دارای دو خط است که یکی از آن ها خط کنترل و نشان دهنده سالم بودن کیت و خط دوم خط آزمایش است؛ هنگامی که خط دوم تیره ­تر و یا همرنگ خط کنترل باشد به این معناست که میزان LH بالا رفته است.

مانیتورهای باروری

مانیتور باروری

مانیتورهای باروری دستگاه­های الکتریکی کوچکی هستند که میزان استروژن و هورمون LH موجود در ادرار را شناسایی می­کنند؛ کاربرد اصلی آن ها، پیش­بینی زمان به اوج رسیدن چرخه تخمک­ گذاری است؛ این دستگاه چرخه تخمک­ گذاری فرد را ثبت کرده و روزهای اوج آن را شناسایی می­کند .

نکات پیش از به کارگیری کیت های تخمک گذاری

باید زمان استفاده از چارت توسط فرد مشخص شود؛ در ابتدا میانگین تعداد روزهای چرخه قاعدگی فرد محاسبه گردد؛  طول هر چرخه برابر  است با فاصله اولین روز قاعدگی تا اولین روز قاعدگی ماه بعد. با توجه به اینکه اگر چرخه­ های قاعدگی نامنظم باشد، باید برای انجام تست چرخه کوتاه تر درنظر گرفته شود.

باید توجه شود که:

  • تست با کیت تخمک گذاری را نباید صبح زود انجام داد چرا که در این ساعات ساختار ادرار متفاوت بوده و ممکن است نتیجه­ تست اشتباه شود.
  • باید برای جمع­ آوری ادرار از ظرفی استریل استفاده گردد.
  • کارت تست با کیت تخمک گذاری از جعبه­ اش خارج شود.
  • میله تست باید به صورت عمودی نگه داشته و سر کمان­ها رو به پایین باشد.
  • میله تست درون ظرف به صورتی که 4 سانتیمتر از آن درون ظرف باشد قرار گیرد و حداقل ۵ ثانیه در همان حال بماند (اگر میله مدت زمان بیشتری در ظرف باقی بماند نتیجه تست ممکن است اشتباه شود)
  • میله نباید بیشتر از حد خط توقف پایین رود.
  • بعد از مدت گفته شده میله  باید روی سطحی صاف قرار گیرد.
  • پس از ۵ الی ۱۰ دقیقه نتیجه تست با کیت تخمک گذاری قابل مشاهده است (برای این کار دستورالعمل­های روی بسته‌بندی کیت را مطالعه کنید)
  • اگر خط کنترل قابل مشاهده نباشد نتیجه تست تخمک گذاری معتبر نخواهد بود.
  • اگر در مقایسه با خط کنترل، خط آزمایش تیره تر و یا هم رنگ آن است میزان LH بالا رفته و در ۳۴ تا ۳۶ ساعت آتی تخمک گذاری شروع خواهد شد.
  • هنگامی که میزان LH بالا رفته باشد دیگر نیازی به ادامه آزمایش تخمک گذاری نیست.
  • اگر هر دو خط قابل مشاهده هستند اما خط آزمایش به اندازه خط کنترل تیره نیست میزان LH هنوز بالا نرفته است.

استفاده از بزاق دهان برای آزمایش باروری

این روش یک شیوه ساده برای شناسایی زمان باروری است؛ هنگامی که یک خانم در مرحله تخمک­ گذاری باشد بزاقش الگویی شبیه به برگ درخت سرخس خواهد داشت؛ شکل گرفتن این الگو به دلیل افزایش میزان نمک و استروژن است؛ البته کیت این روش تشخیص در ایران موجود نیست ولی اشاره به روش استفاده از آن خالی از لطف نیست.

تغییر شکل بزاق دهان مادر باردار

مراحل استفاده از روش تشخیص زمان تخمک گذاری از طریق براق دهان:

  • صفحه شیشه ای قابل تعویضی که به همراه دستگاه در بسته بندی قرار گرفته است باید به بزاق آغشته شود.
  • به بزاق فرصت خشک شدن داده شود و سپس با استفاده از میکروسکوپ، صفحه شیشه ای آغشته به بزاق خشک، مشاهده گردد.
  • در حالت طبیعی الگوهای نقطه ای و دایره ای شکل دیده خواهد شد اما اگر زمان تخمک گذاری نزدیک باشد، الگویی شبیه به برگ سرخس قابل مشاهده است. اگر جواب تست مثبت باشد احتمالاً به دوران تخمک گذاری فرد نزدیک شده است.

به طورکل

این تست به زنان کمک می کند که میزان هورمون LH که ممکن است یک یا دو روز پیش از شروع تخمک گذاری در ادرار ، تا پنج برابر بیشتر شود را بسنجند. این افزایش میزان LH از ۳۶ الی ۳۴ ساعت پیش از تخمک گذاری رخ می دهد؛ این زمان بیشترین میزان باروری خواهد بود و داشتن رابطه جنسی در این روزها می تواند شانس بارداری موفقیت آمیز را بالا ببرد.

تفسیر نتیجۀ کیت تخمک‌گذاری

تفسیر نتیجه تست

بیشتر کیت‌های تخمک‌گذاری دارای یک خط کنترل است که میزان پایه‌ای را نشان می‌دهد که می‌توان از طریق آن مثبت یا منفی بودن آزمایش را مشخص کرد؛ خط آزمایش نشانگری است که رنگ آن نشان‌دهندۀ نتیجۀ آزمایش است؛ با مقایسۀ خط کنترل و خط آزمایش می‌توان پی به مثبت یا منفی‌ بودن آزمایش برد؛ به عنوان مثال:

نتیجۀ مثبت: در واقع مثبت بودن آزمایش به معنای افزایش میزان LH موجود در ادرار است؛ اگر خط آزمایش هم‌رنگ یا تیره‌تر از خط کنترل شود به معنای مثبت ‌بودن آزمایش است.

نتیجۀ منفی: اگر میزان LH موجود افزایش نیافته باشد، ممکن است خط آزمایش خیلی کم‌رنگ‌تر از خط کنترل باشد یا اصلاً مشاهده نشود؛ توجه کنید که همیشه مقداری هورمون LH در ادرار وجود دارد اما این میزان قبل از تخمک‌گذاری تا چند برابر افزایش می‌یابد، پس یک خط آزمایش کم‌رنگ نشان‌دهندۀ جواب مثبت نیست؛ خط آزمایش در یک نتیجۀ منفی ممکن است پس از مدتی محو شود.

نتیجه

سخن پایانی

کیت‌های تخمک‌گذاری موجود در بازار معمولاً نتایج قابل اطمینانی را در اختیار می گذارند؛  تفاوت آن ها ممکن است در امکانات جانبی موجود همراه محصول باشد مثلاً بعضی از آن ها دارای قطره‌چکان هستند؛ پس لازم نیست حتماً یک برند گران‌قیمت خریداری شود؛ بهتر است برندی که بیشترین تعداد تست (کارت) را در یک دوره تحویل می دهد، خریداری شود.

بعضی از انواع این کیت ها قابلیت انتصال و انتقال اطلاعات به سیستم های رایانه ای و موبایل هستند که امکان ایجاد بانک اطلاعاتی در این خصوص را فراهم می سازد.

نسل جدید کیت تخمک گذاری مدرن

تزریق انسولین

انسولین و روش های تزریق آن

انسولین

آنچه در این مقاله خواهیم خواند

  • عملکرد بدن در قبال افزایش قند خون

  • دیابت و انواع آن

  • انواع انسولین

  • انواع روش تزریق انسولین

  • قلم های پرمصرف تزریق انسولین

  • پمپ تزریق انسولین(پمپ اکسترنال)

  • تزریق کننده‌های جت انسولین

  • اسپری‌های استنشاقی انسولین

عملکرد بدن در قبال افزایش قند خون

انسولین

قند خون بیش از حد نیاز بدن به واسطه انسولین در کبد ذخیره می شود و زمانی که قند خون پایین است یا بسته به شرایطی مثل روزه، ورزش یا فاصله بین دو وعده غذایی و در طول فعالیت‌های فیزیکی شدید، به قند بیشتری نیاز است، قند ذخیره شده آزاد می شود؛  بنابراین، انسولین سطح قند خون را متعادل و تنظیم می کند و آن را در محدوده طبیعی نگه می‌ دارد. هر چه قند خون بالاتر رود، لوزالمعده انسولین بیشتری تولید می‌کند؛

دیابت و انواع آن

بیماری دیابت (مرض قند) در دو نوع اتفاق می افتد که به نوع یک و دو شناخته می شوند و مبتلایان در هردو حالت به تزریق انسولین نیاز پیدا خواهند کرد؛

پانکراس(لوزوالمعده) مبتلایان به دیابت نوع 1 نمی‌تواند انسولین تولید کند زیرا سلول‌های بتای آن آسیب دیده یا نابود شده است. بنابراین، این افراد به تزریق انسولین نیاز دارند تا بدن‌ آن‌ها بتواند گلوکز را فرآوری کرده و از عوارض ناشی از هیپرگلیسمی (افزایش بیش از حد قند خون) مصون بماند.

پانکراس مبتلایان به دیابت نوع 2 به خوبی به انسولین جواب نداده یا در مقابل آن مقاومت می‌کند. آن‌ها برای فرآوری بهتر قند و مصون ماندن از عوارض بلند مدت این بیماری به تزریق انسولین نیاز دارند. مبتلایان به دیابت نوع 2 ابتدا با داروهای‌ خوراکی، به همراه رژیم غذایی و ورزش درمان می‌شوند ولی از آنجا که دیابت نوع 2 یک بیماری پیشرونده است، هر چه عمر بیماری بیشتر باشد، احتمال نیاز بیمار به انسولین  برای حفظ سطح قند خون، بیشتر خواهد بود.

انواع انسولین

 

انسولین از نظر سرعت اثر گذاری به چهار نوع تقسیم می شود:

سریع الاثر: تأثیرگذاری آن تقریباً 15 دقیقه بعد از تزریق شروع می شود، تقریباً بعد از 1 ساعت به اوج رسیده و دو تا چهار ساعت ادامه دارد. انسولین با تاثیر سریع، معمولاً پیش از غذا و در کنار انسولین طولانی اثر تزریق می‌شود.

 کوتاه اثر: اثرگذاری آن تقریباً 30 دقیقه پس از تزریق شروع شده، تقریباً بعد از 2 تا 3 سه ساعت به اوج رسیده و 3 تا 6 ساعت ادامه دارد. انسولین کوتاه اثر، معمولاً پیش از غذا و در کنار انسولین طولانی اثر تزریق می‌شود.

 متوسط اثر: اثرگذاری آن تقریباً 2 تا 4 ساعت پس از تزریق شروع شده، تقریباً 4 تا 12 ساعت بعد به اوج رسیده و 12 تا 18 ساعت ادامه دارد. این انسولین، معمولاً روزی دو بار و در کنار انسولین‌های سریع و کوتاه اثر استفاده می‌شود.

 طولانی اثر: اثرگذاری آن چند ساعت بعد از تزریق شروع شده و تقریباً 24 ساعت ادامه دارد. در صورت نیاز، اغلب در ترکیب با انسولین سریع یا کوتاه اثر استفاده می‌شود.

امروزه روش های مختلفی برای انتقال انسولین به بدن بیمار وجود دارد که عبارتند از استفاده از سرنگ، قلم، تزریق کننده‌های جت، انسولین خوراکی و پمپ.

انواع روش تزریق انسولین

1)تزریق با سرنگ

سرنگ انسولین

اولین روش و شناخته ترین آن استفاده از سرنگ تزریق انسولین است:

در این روش تزریق به طور مستقیم در بافت چربی به وسیله سرنگ مخصوص تزریق انسولین انجام می گیرد. ظرفیت سرنگ بسته به دوز انسولین انتخاب می‌شود. قطر و طول سوزن، که هر دو می‌بایست با توجه به راحتی بیمار تنظیم و انتخاب شوند، نیز در انتخاب ظرفیت سرنگ نقش دارند.

2)قلم تزریق:

قلم انسولین

قلم انسولین نیز وسیله‌ای است که برای تزریق انسولین و مدیریت دیابت استفاده می‌شود؛ این وسیله از یک کارتریج (یکپارچه یا قابل تعویض) و یک درجه تنظیم دوز دارو تشکیل شده‌است؛ استفاده از قلم نیازمند سرسوزن یکبار مصرف است و قلم‌ها بدون سوزن تولید می‌شوند و باید سر سوزن ها جداگانه تهیه گردد.

اجزای قلم سرنگ و قلم انسولین

البته این قلم ها به دوصورت طراحی شده اند، نوع اول دارای شاسی ثابتی است که کارتریج حاوی انسولین آن قابل تعویض است و بعد از اتمام مایع درونش فقط کارتریج عوض می شود؛ نوع دوم دارای ساختار یکپارچه است و بعد از اتمام انسولین درون مخزن به کلی دور انداخته می شود.

قلم های پرمصرف تزریق انسولین

سه قلم  نوومیکس، نوراپید و گلارژین ( با اسم تجاری لانتوس) است بیشترین مصرف را در بین افراد مبتلا به دیابت دارند.

انواع قلم انسولین

استفاده از این قلم مزایایی را نسبت به راهکارهای سنتی نظیر تزریق با سرنگ دارد از جمله سهولت در نگهداری و حمل و نقل نسبت به ویال انسولین و سرنگ، دقت بالاتر در تنظیم دوز به هنگام تزریق، استفاده آسان‌تر برای افراد دچار لرزش دست و درد کمتر به هنگام تزریق.

پمپ تزریق انسولین(پمپ اکسترنال):

پمپ انسولین

پمپ انسولین تقریبا به اندازه یک تلفن هوشمند و یا کارت اعتباری است که از بیرون به بدن متصل می شود و انسولین داخل مخزن آن از طریق یک لوله باریک (catheter) و با یک سوزن نازک (cannula) متصل به لایه چربی زیر پوست، تزریق می‌شود.

انسولین مورد استفاده در پمپ، نوع سریع‌اثر است و می‌تواند شرایطی مشابه با پانکراس را در بدن تقلید ‌کند، به این معنی که تزریق مداوم ۲۴ ساعته انسولین با دوز کمتر به عنوان انسولین پایه (انسولین Basal) و تزریق دوزهای بالاتری از انسولین در هر وعده غذایی به منظور کنترل افزایش قند خون ناشی از مصرف کربوهیدرات (انسولین Bolus) که فرد را از تزریق مکرر انسولین معاف می‌کند.

پمپ تزریق انسولین

در پمپ انسولین، میزان انسولین پایه معمولاً توسط پزشک تعیین می‌شود و این قابلیت وجود دارد که در پمپ چندین برنامه برای تزریق میزان انسولین پایه تنظیم شود، درنتیجه بسته به زمان‌های مختلف شبانه روز که میزان حساسیت بدن به انسولین، مصرف غذا و فعالیت بدنی متفاوت است، می‌توان با کمک پمپ، مقادیر مختلفی از این ماده را تزریق نمود. به عنوان مثال، در موارد فعالیت بدنی برنامه ریزی نشده به راحتی با قطع موقت انسولین پایه می‌توان از افت قند ناگهانی جلوگیری کرد یا در هنگام بیماری می‌توان با تغییر میزان انسولین پایه از نوسان قند خون جلوگیری کرد.

تاکنون دو نوع پمپ تزریق انسولین تولید و روانه بازار شده است:

پمپ‌ معمولی انسولین (Traditional Insulin pumps)

پمپ‌ پچ انسولین (Insulin patch pumps)

 

مکانیزم پمپ های تزریق انسولین

اجزای پمپ انسولین

همه پمپ های انسولین دارای سیستم مکانیکی پمپاژ هستند؛ در نوع معمولی آن ها  مخزن انسولین توسط یک لوله باریک و سِت تزریق به بدن متصل می‌شود. بدنه پمپ حاوی دکمه‌هایی است که می‌توان با آن ها برنامه تزریق انسولین‌های غذایی و برنامه‌های میزان انسولین پایه را تنظیم کرد و یا تزریق آن را به طور موقت قطع نمود و در نوع دوم (پمپ پچ)، پمپ به طور مستقیم روی بدن قرار می‌گیرد و مخزن، مکانیسم پمپاژ و سِت تزریق آن درون یک بسته کوچک قرار دارد. کنترل این پمپ‌ها به صورت بی‌سیم و توسط یک دستگاه جداگانه انجام می‌شود که می‌توان مقدار تزریق انسولین غذایی را با آن تنظیم نمود.

ویژگی های جدید این پمپ ها

محل قرارگیری پمپ

پمپ های تزریق انسولین امروزه دارای سیستم های هوشمندی هستند که علاوه بر عمل تزریق ، قادر هستند میزان انسولین دریافتی از غذای مورد نیاز برای هر وعده را بر اساس میزان مصرف کربوهیدرات، حساسیت به انسولین و میزان قند قبل از خوردن غذا محاسبه و به بیمار اعلام نمایند. به این ترتیب بیمار با دقت و صحت بیشتری می‌تواند دوز انسولین مورد نیاز در هر وعده را تنظیم نماید.

برخی پمپ‌ها دارای سنسور چک قند خون نیز هستند (پمپ real time) که میزان قند مایع میان بافتی را هر ۵ دقیقه یکبار چک و ثبت می‌نمایند و در صورت کاهش و یا افزایش قند (نسبت به میزان قابل قبول تعریف شده) با زنگ هشدار مخصوص به بیمار اخطار می‌دهند.

بعضی از پمپ‌ها این قابلیت را دارند که در صورت کاهش قند، بدون اینکه به بیمار اعلام نمایند، خودبه‌خود تزریق انسولین پایه را به طور موقت قطع ‌نمایند و با افزایش مجدد قند خون، تزریق انسولین پایه را دوباره شروع کنند. این قابلیت به ویژه برای والدین کودکان کوچک‌تر که خطر افت قند خون هنگام خواب در آن ها بیشتر است، بسیار کاربرد دارد.

حتی پزشک معالج می‌تواند به کمک نرم افزار کامپیوتری داده‌های حاصل از پمپ را به صورت جدول و نمودار مشاهده نماید و تغییرات لازم را در میزان انسولین مصرفی برای بیمار اعمال نماید.

همچنین پمپ‌های تزریقی در دست ساخت است که قادر به تجویز دو گانه هورمون انسولین و گلوکاگون (هورمون افزاینده قند خون) در موارد افزایش و کاهش قند خون به صورت خودکار است که به Bionic Pancreas معروف است.

پمپ تزریق

تزریق کننده‌های جت انسولین:

جت تزریق

تزریق کننده‌های جت انسولین از ابزارهای پیچیده و نسبتاً جدید در زمینه مدیریت دیابت هستند. این نوع ابزارها با استفاده از یک جریان هوای پرفشار (به جای سوزن) انسولین را اسپری کرده و به صورت ذرات بسیاری ریزی از طریق پوست به بدن وارد می‌کنند. تزریق کننده‌های جت انسولین برای افرادی که دچار سوزن هراسی (ترس از سرنگ و سوزن) هستند گزینه بی‌نظیری است. البته این نوع وسایل گران بوده و نیازمند استریل‌سازی مکرر هستند.

اسپری‌های استنشاقی انسولین:

انسولین استنشاقی

نسل جدیدی از وسایل کنترل دیابت، اسپری‌های استنشاقی انسولین هستند که هنوز درحال اصلاح و توسعه قرار دارند اما می‌توانند نقش بزرگی در آینده‌ی مدیریت دیابت ایفا کنند. برخی از این اسپری‌ها مدتی است که به بازار آمده‌اند و برخی دیگر هنوز نیاز به اصلاح و تحقیق دارند. اسپری‌های استنشاقی انسولین با استفاده از هوای فشرده دوزی از انسولین خشک یا انسولین سریع اثر حل شده قابل استنشاق را برای بیمار فراهم می‌کنند. دوز انسولین از طریق دهان استنشاق شده و مستقیماً وارد ریه‌ها می‌شود، و در آنجا نیز جذب شده و وارد خون می گردد.

انسولین

البته، در مورد استفاده طولانی مدت از اسپری‌های استنشاق انسولین و اثرات بر ریه‌ها دغدغه‌هایی وجود دارد. همچنین، این پرسش مطرح است که در صورت ابتلا به سرماخوردگی یا سایر بیماری های ریوی آیا باز هم تنظیم انسولین با استنشاق عملی خواهد بود یا خیر؛ به علاوه، در مورد یکنواختی و تنظیم دوز آن‌ها نیز نگرانی‌هایی وجود دارد.

تصویر مقایسه ای روش های تزریق انسولین:

مقایسه روش های تزریق انسولین

سخن پایانی

دیابت از جمله شایع ترین بیماری ها در عصر حاضر است. اختلال در تولید هورمون انسولین در بدن که بر اثر دیابت رخ می دهد کنترل قند و در پی آن عملکرد بدن را مختل می سازد. تزریق انسولین به بدن فرد مبتلا به دیابت به روش های مختلفی قابل انجام است. ابتدایی ترین روش تزریق این ماده استفاده از سرنگ مخصوص آن است. اینر روش ارزان و در دسترس است ولی فرد باید مهارت لازم و دقت کافی برای دریافت و تزریق انسولین را داشته باشد. از دیگر روش های تزریق انسولین که بعد از استفاده از سرنگ  با بیشترین استقبال روبه رو بوده است تزریق با قلم انسولین است. این روش آسان تر و دقیق تر است ولی از قیمت بالاتری نسبت به سرنگ  دارد. از روش های دیگر دریافت این هومون می توان به پمپ انسولین، جت انسولین و انسولین استنشاقی اشاره کرد که مدرن تر وگران تر هستند و کمتر از سمت افراد دیابتی در سطح جامعه مورد استفاده قرار می گیرند.

سرنگ انسولین را می توانید به راحتی از داروخانه آنلاین نسخه اول تهیه بفرمایید.