خانوادهٔ متادون
از داروهای هم خانواده متادون (از نظر ساختار شیمیایی)، فقط داروی متادون در فهرست دارویی ایران قرار دارد.
متادون علاوه بر اینکه یک آگونیست قوی رسپتورهای اپیوئیدی است؛ رسپتور های پیام رسان عصبی-تحریکی- گلوتامات را نیز مهار می کند.
علاوه بر این، متادون با جلوگیری از بازجذب آمين های مغزی (مانند: نوراپی نفرین) باعثِ افزايش آنها در مغز می شود.
سایر مكانيسم های عمل متادون جدا از تأثير آن روی رسپتورهای اپیوئیدی، موجب می شود تا این دارو روی دردهایی مؤثر باشد که با داروهایی نظير مورفین به سختی تسکین می یابند (مانند: دردهای نوروپاتیک و دردهای سرطانی).
با توجه به اینکه وابستگى فیزیکی و تحمل نسبت به اثرات این دارو، خیلی آهسته تر از مورفین بروز می نماید؛ یکی از موارد کاربرد اصلی متادون، برای ترک داروهای اپیوئیدی است.
زمانی که با افزايش دوز، نسبت به اثرات ضد دردی داروهای خانوادهٔ مورفین تحمل ايجاد می شود؛ یا زمانى که عوارض جانبی این داروها غیر قابل تحمل می گردد؛ تغییر نوع دارو به متادون، می تواند اثر ضد دردی بهتری را برای بیمار به همراه داشته باشد.