فهرست مطالب
دیابت، علل، علائم و راه‌های درمان آن
دیابت (Diabetes mellitus) بیماری است که باعث افزایش قند خون می‌شود. در بیماران دیابتی، توانایی تولید انسولین (هورمون پایین آوردنده قند خون) در بدن از بین می‌رود یا اینکه با مقاوم شدن بدن در برابر این هورمون، انسولین نمی‌تواند عملکرد طبیعی خود را انجام دهد؛ لذا در هر دو حالت قند خون بالا می رود. قند خون درمان نشده ناشی از دیابت می‌تواند به اعصاب، چشم‌ها، کلیه‌ها و سایر اندام‌ها آسیب برساند. در این مطلب قصد داریم شما را با انواع بیماری دیابت، علت، علائم، نحوه تشخیص، روش‌های پیشگیری و درمان این بیماری آشنا کنیم.
انواع دیابت
۱) دیابت نوع ۱ یک بیماری خود ایمنی است. سیستم ایمنی به سلول‌های پانکراس، جایی که انسولین ساخته می‌شود، حمله کرده و آنها را از بین می‌برد. مشخص نیست که چه عواملی باعث این حمله شده است. حدود ۱۰ درصد افراد دیابتی به دیابت نوع 1 مبتلا هستند.
۲) دیابت نوع ۲ زمانی اتفاق می‌افتد که بدن در برابر انسولین مقاوم و قند در خون شما جمع شود.
۳) پیش دیابت زمانی اتفاق می‌افتد که قند خون بالاتر از حد طبیعی باشد، اما به اندازه‌ای نیست که بتوان آن را در گروه دیابت‌ها طبقه‌بندی کرد.
۴) دیابت بارداری قند خون بالا در دوران بارداری است. هورمون‌های انسداد انسولین تولید شده توسط جفت باعث این نوع دیابت می‌شوند.
5) دیابت بی مزه، نوعی بیماری مادرزادی است که به دلیل اختلال در غدد درون‌ریز ایجاد می‌شود. این بیماری با تشنگی زیاد و تولید بیش از حد ادرار رقیق همراه است و برای آن درمانی وجود ندارد. این اختلال در اثر فقدان هورمون ادراری (وازوپرسین) یا مسدودسازی عملکرد آن ایجاد می‌گردد.
علائم دیابت
علامت بیماری دیابت در اثر افزایش قند خون ایجاد می‌شوند. مشخص‌های عمومی این بیماری عبارتند از:
۱) افزایش گرسنگی
۲) تشنگی بیشتر
۳) کاهش وزن
۴) تکرر ادرار
۵) تاری دید
۶) خستگی مفرط
۷) زخم‌هایی که خوب نمی‌شوند
علاوه بر علائم عمومی دیابت، مردان مبتلا به دیابت ممکن است میل جنسی، اختلال نعوظ (ED) و قدرت عضلانی ضعیفی داشته باشند. زنان مبتلا به دیابت ممکن است علائمی مانند عفونت ادراری، خشکی و خارش پوست داشته باشند.
علائم دیابت نوع ۱
۱) گرسنگی شدید
۲) تشنگی بیشتر
۳) تکرر ادرار
۴) لاغری
۵) تاری دید
۶) خستگی
علائم دیابت نوع ۲
۱) افزایش گرسنگی
۲) افزایش ادرار
۳) تشنگی بیشتر
۴) خستگی
علائم دیابت بارداری
اغلب زنان مبتلا به دیابت بارداری هیچ علائمی ندارند. این بیماری اغلب در طی یک آزمایش معمول قند خون یا آزمایش تحمل گلوکز خوراکی که معمولاً بین هفته های ۲۴ و ۲۸ بارداری انجام می‌شود، تشخیص داده می‌شود.
علل دیابت
دلایل مختلفی با هر نوع دیابت مرتبط است.
دیابت نوع ۱
پزشکان دقیقاً نمی‌دانند چه چیزی باعث دیابت نوع ۱ می‌شود. ممکن است به دلیلی، سیستم ایمنی بدن به اشتباه سلول‌های بتا تولید کننده انسولین در پانکراس را مورد حمله قرار داده و از بین می‌برد. ژن‌ها نیز ممکن است در برخی افراد نقش داشته باشند به طوری که اگر یکی از والدین یا خواهر و برادر شما دارای دیابت نوع ۱ باشد خطر ابتلا در شما نیز افزایش می‌یابد. همچنین شرایطی مانند قرار گرفتن در معرض بیماری ویروسی ممکن است در بروز دیابت نوع ۱ نقش داشته باشند.
دیابت نوع ۲
دیابت نوع ۲ از ترکیبی از عوامل ژنتیکی و سبک زندگی ناشی می‌شود. اضافه وزن یا چاقی نیز خطر ابتلا را افزایش می‌دهد. اعضای خانواده ژن‌های مشترکی دارند که احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ و اضافه وزن در آنها را بیشتر می‌کند. علاوه بر این با افزایش سن، خطر ابتلا به دیابت افزایش می‌یابد. این ممکن است به این دلیل باشد که شما تمایل کمتری به ورزش دارید بنابراین توده عضلانی خود را از دست می‌دهید و وزنتان به همراه سن، افزایش می‌یابد.
دیابت بارداری
دیابت بارداری نتیجه تغییرات هورمونی در دوران بارداری است. جفت هورمون‌هایی تولید می‌کند که سلول‌های زن باردار را نسبت به اثرات انسولین کمتر حساس می‌کند و می‌تواند باعث افزایش قند خون در دوران بارداری شود. زنانی که هنگام بارداری دچار اضافه وزن هستند و یا در طی بارداری بیش از حد وزن می‌گیرند، بیشتر در معرض دیابت حاملگی قرار دارند.
عوامل خطر دیابت
دیابت نوع ۱: اگر کودک یا نوجوان باشید، پدر یا مادری یا خواهر یا برادر مبتلا به این بیماری داشته باشید یا ژن‌های خاصی را که با این بیماری در ارتباط هستند حمل کنید، به احتمال زیاد به دیابت نوع ۱ مبتلا می‌شوید.
دیابت نوع ۲: خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ در صورت افزایش موارد زیر افزایش می یابد:
۱) اضافه وزن
۲) فعالیت بدنی کم
۳) فشار خون بالا ، کلسترول بالا یا تری گلیسیرید بالا داشته باشید
دیابت بارداری
خطر ابتلا به دیابت بارداری در صورت افزایش موارد زیر افزایش می‌یابد:
۱) اضافه وزن
۲) سن بالای ۲۵
۳) سابقه خانوادگی دیابت نوع ۲ دارند
۴) مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
5) فشار خون بالا
عوارض دیابت
قند خون بالا به اندام‌ها و بافت‌های بدن آسیب می‌رساند. هرچه قند خون شما بالاتر باشد و هر چه بیشتر با آن زندگی کنید، خطر ابتلا به این عوارض بیشتر است. عوارض مرتبط با دیابت عبارتند از:
۱) اختلالات قلبی عروقی قلبی، حمله قلبی و سکته مغزی
۲) رتینوپاتی و از دست دادن بینایی
۳) از دست دادن شنوایی
۴) آسیب پا مانند عفونت‌ها و زخم‌هایی که بهبود نمی‌یابند
۵) بیماری‌های پوستی مانند عفونت‌های باکتریایی و قارچی
۶) زوال عقل
7) آسیب به کلیه‌ها
8) افسردگی
دیابت بارداری
دیابت حاملگی کنترل نشده می‌تواند منجر به مشکلاتی شود که هم مادر و هم کودک را تحت تأثیر قرار دهد.
راهکارهای درمان دیابت
پزشکان دیابت را با چند داروی مختلف درمان می‌کنند. برخی از این داروها از طریق خوردن مصرف می‌شوند، در حالی که برخی دیگر به صورت تزریق در دسترس هستند.
درمان دیابت نوع ۱
انسولین اصلی‌ترین راه درمان دیابت نوع ۱ است. این جایگزین هورمونی می‌شود که بدن شما قادر به تولید آن نیست. چهار نوع انسولین وجود دارد که بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. آنها با توجه به سرعت شروع به کار و مدت زمان تأثیر آنها متفاوت هستند:
۱) انسولین سریع اثر در عرض ۱۵ دقیقه شروع به کار می‌کند و اثرات آن ۳ تا ۴ ساعت طول می‌کشد.
۲) انسولین کوتاه اثر در عرض ۳۰ دقیقه شروع به کار می‌کند و ۶ تا ۸ ساعت طول می‌کشد.
۳) انسولین با اثر متوسط در عرض ۱ تا ۲ ساعت شروع به کار می‌کند و ۱۲ تا ۱۸ ساعت طول می‌کشد.
۴) انسولین طولانی مدت چند ساعت پس از تزریق شروع به کار می‌کند و ۲۴ ساعت یا بیشتر طول می‌کشد.
درمان دیابت نوع ۲
رژیم و ورزش می‌تواند به برخی از افراد در کنترل دیابت نوع ۲ کمک کند. توجه داشته باشید اگر تغییر سبک زندگی برای کاهش قند خون شما کافی نیست، باید دارو مصرف کنید.
درمان دیابت بارداری
در طول بارداری باید چندین بار در روز سطح قند خون خود را کنترل کنید. اگر زیاد باشد، تغییرات رژیم غذایی و ورزش برای پایین آوردن آن کافی است یا ممکن است نباشد. طبق کلینیک مایو، حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد از زنان مبتلا به دیابت بارداری برای کاهش قند خون خود به انسولین نیاز دارند.
دیابت و رژیم غذایی
تغذیه سالم قسمت اصلی مدیریت دیابت است. در برخی موارد تغییر رژیم غذایی برای کنترل بیماری کافی است.
دیابت نوع ۱
سطح قند خون شما بر اساس انواع غذاهایی که می‌خورید افزایش یا کاهش می‌یابد. مصرف غذاهای نشاسته‌ای یا شیرین باعث می‌شود که سطح قند خون به سرعت افزایش یابد. پروتئین و چربی باعث افزایش تدریجی بیشتری می‌شوند. تیم پزشکی شما ممکن است توصیه کند که مقدار کربوهیدرات‌هایی که روزانه می‌خورید را محدود کنید. همچنین باید میزان مصرف کربوهیدرات را با دوز انسولین متعادل کنید.
لازم است با یک متخصص تغذیه که می‌تواند به شما در طراحی برنامه غذایی دیابت کمک کند، همکاری کنید. دریافت تعادل مناسب پروتئین، چربی و کربوهیدرات می‌تواند به شما در کنترل قند خون کمک کند.
دیابت نوع ۲
خوردن انواع مناسب غذاها هم می‌تواند قند خون شما را کنترل کند و هم به کاهش وزن اضافی کمک کند. شمارش کربوهیدرات بخشی مهم در غذا خوردن برای دیابت نوع ۲ است. یک متخصص تغذیه می‌تواند به شما کمک کند دریابید که چند گرم کربوهیدرات در هر وعده غذایی مصرف کنید. به منظور ثابت نگه داشتن سطح قند خون، سعی کنید وعده‌های غذایی کم در طول روز بخورید. میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، پروتئین بدون چربی مانند مرغ و ماهی، چربی های سالم مانند روغن زیتون و آجیل مصرف کنید.
دیابت بارداری
داشتن یک رژیم غذایی متعادل هم برای شما و هم برای کودک در طول این 9 ماه مهم است. انجام انتخاب‌های مناسب غذایی نیز می‌تواند به شما کمک کند از مصرف داروهای دیابت جلوگیری کنید. اندازه‌های وعده های غذایی خود را رعایت کنید و غذاهای شیرین یا شور را محدود کنید.
نحوه تشخیص دیابت
هر کسی که نشانه دیابت دارد یا در معرض خطر بیماری است باید آزمایش شود. زنان در سه ماهه دوم یا سوم بارداری خود به طور معمول از نظر دیابت حاملگی مورد آزمایش قرار می‌گیرند. پزشکان از این آزمایشات خون برای تشخیص دیابت پیش دیابت و دیابت استفاده می‌کنند:
آزمایش گلوکز پلاسما ناشتا (FPG) بعد از ۸ ساعت روزه گرفتن، قند خون شما را اندازه گیری می‌کند.
آزمایش A1C تصویری از سطح قند خون شما را در ۳ ماه گذشته ارائه می‌دهد.
برای تشخیص دیابت بارداری، پزشک بین هفته‌های ۲۴ و ۲۸ بارداری سطح قند خون شما را آزمایش می‌کند. در طول آزمایش چالش گلوکز، قند خون شما یک ساعت پس از نوشیدن مایعات شیرین بررسی می‌شود. در طول ۳ ساعت تست تحمل گلوکز، قند خون شما بعد از اینکه یک شب ناشتا هستید بررسی می‌شود و سپس یک مایع شیرین می‌نوشید.
درمان گیاهی دیابت با فرآورده‌های طبیعی
برخی مطالعات بیان می‌کنند که درمان‌های جایگزین یا طبیعی می‌توانند به کنترل سطح گلوکز خون در افراد مبتلا به دیبات کمک کنند و یا از ابتلا و عوارض آن پیشگیری نمایند. این موارد می‌توانند شامل گیاهان دارویی مانند شیرین بیان، توت سیاه، شنبلیله، زیتون، گالگا، خرفه، پونه یا مکمل‌های غذایی باشند.
امروزه این گیاهان دارویی با روش‌های علمی شناسایی، جمع آوری و عصاره گیری شده و به منظور سهولت مصرف ما، توسط شرکت‌های داروسازی به شکل‌های دارویی رایج ساخته شده‌اند. البته به یاد داشته باشید استفاده از داروهای گیاهی نمی‌تواند جایگزین داروهای متعارفی باشد که توسط پزشک تجویز می‌شود.
معرفی فرآورده‌های طبیعی درمان دیابت
کپسول دیابت نیاک
حاوی عصاره گیاهان دارویی مانند طباشیر، شیرین بیان، تخم کاهو، خرفه (تخم)، گل سرخ، گشنیز، صمغ عربی صندل سفید، گل ارمنی، گلنار، کافور، شنبلیله و حنظل (هندوانه ابوجهل) است. این فرآورده با بهره‌گیری از خواص این گیاهان دارویی تاثیر بسیار خوبی بر روی کاهش قند خون و درمان دیابت نوع 2 دارد.
کپسول گیاهی لیورسیل
از عصاره گیاه خار مریم تهیه می‌شود و حاوی مقدار قابل توجهی سیلیمارین است. مصرف این فرآورده سبب کنترل و کاهش قند خون و چربی خون شده و به درمان دیابت و کبد چرب کمک می‌کند.
کپسول ویابت گیاه اسانس
از عصاره گیاهان دارویی شنبلیله، گزنه، دارچین، استویا و اکونیت بین تهیه می‌شود. مصرف این کپسول گیاهی تأثیر زیادی درکنترل قند خون در بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2 دارد. وانادیم موجود در گزنه این کپسول با شبیه سازی فعالیت انسولین، موجب افزایش نقل و انتقال گلوکز می‌شود و این موضوع در بهبود دیابت، بسیار مفید است.
قرص گالگا دینه
یکی دیگر از فرآورده‌های طبیعی درمان دیابت و پایین آورنده قند خون در مراحل اولیه ابتلا به این بیماری است. این قرص از گیاه گانگا تهیه می‌شود. خاصيت کاهنده قند خون اين گياه به دليل حضور گوانيديـن‌های موجود در برگ‌های آن است که به عنـوان الگویـی برای سنتـز بی گوانيـدهای پایین آورنده قند مانند متفورميـن استفاده می‌شود.
قرص گلیکوگل گل دارو
پایین آوردنده قند خون است. این قرص حاوی عصاره خشک سرشاخه‌های جوان گیاه مریم گلی، جین سینگ، شنبلیله و دارچین است.
قرص ساتیوا سینا فرآور
حاوی گیاه جو دو سر است و مصرف آن سبب کاهش قند خون، کاهش فشار خون و افزایش میل و توان جنسی می‌شود. مصرف این قرص به هضم بهتر غذا در بیماران مبتلا به التهاب معده و ورده، کمک زیادی می‌کند.
قرص گلوکوهرب باریج اسانس
از دیگر فرآورده‌های طبیعی کاهنده قند خون است و به درمان دیابت کمک می‌کند. این داروی کاملاً گیاهی و حاوی برگ گردو، علف شور، گزنه و زیتون است.
کپسول سینابتیک ساج پاد دارو
یک محصول گیاهی برای کنترل دیابت و تنظیم قند خون است. این فرآورده حاوی گیاه دارچین و عنصر کرومیوم است. مصرف این قرص به تنظیم قند خون و افزایش متابولیسم چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها در بدن کمک می‌کند.
منبع:
