کودکی، از دوسالگی آغاز می‌شود و دوره پیش از بلوغ را در بر می‌گیرد. به این دوره، دوره پنهان یا سکون رشدی گفته می‌شود. چرا که رشد فیزیکی نسبت به دوران نوزادی و دوران بلوغ، افزایش کمتری دارد. اما دوره پیش از بلوغ از نظر رشد اجتماعی، شناختی و احساسی کودک اهمیت فراوانی دارد. میانگین افزایش وزن در دوران کودکی بین ۱٫۵-۳٫۵ کیلوگرم در سال می‌باشد. روند افزایش وزن در دوران بلوغ افزایش می‌یابد. افزایش قد در دوران پیش از بلوغ به طور متوسط، سالیانه ۵-۹ سانتی‌متر است. محتوای چربی بدن در ابتدای کودکی شروع به کاهش می‌کند و در سن ۴-۶ سالگی به پایین‌ترین میزان خود می‌رسد. سپس توده چربی در دوران پیش از بلوغ (۶-۹) سالگی، جهت آمادگی برای بلوغ، مجددا افزایش می‌یابد. هرچقدر روند بازگشت توده چربی در سنین پایین‌تری رخ دهد، احتمال افزایش وزن در دوران بزگسالی بیشتر می‌شود. در این مطلب شما را با نیازهای تغذیه‌ای کودک در دوران پیش از بلوغ آشنا می‌کنیم.
ارزیابی رشد کودک در دوران پیش از بلوغ
به طور کلی منحنی‌های رشدی شامل سنین ۰-۲۴ ماه و سپس ۲ تا ۲۰ سال است. اندازه‌گیری قد، وزن و شاخص وزن برای قد یا BMI برای ارزیابی جوانب مختلف رشد در دوران پیش از بلوغ به کار می‌رود. قد کودک به صورت قد ایستاده و وزن آن با اندازه‌گیری وزن با یک لباس سبک و بدون کفش انجام می‌شود.
در صورت بروز کندی یا توقف رشد در کودک، به دلایلی مانند سوء تغذیه، کمبود مواد مغذی یا بیماری، جبران رشد در دوران پیش از بلوغ اهمیت دارد. تامین مواد مغذی به ویژه انرژی و پروتئین به میزان و درجه جبران رشدی بستگی دارد. علاوه بر پروتئین و انرژی مواد مغذی دیگر از قبیل ویتامین A، آهن و روی نیز برای جبران رشد در دوران پیش از بلوغ ضروری به نظر می‌رسد. جبران رشد قدی ۱-۳ ماه پس از شروع تغذیه درمانی به اوج می‌رسد. اما افزایش وزن بلافاصله آغاز می‌گردد.
رشد قدی کودکان
نیازهای تغذیه‌ای کودک در دوران پیش از بلوغ
همانطور که گفته شد، رشد مغزی و عصبی در دوران کودکی و پیش از بلوغ اهمیت فراوانی دارد. بنابراین تغذیه مناسب در این دوران، بر پیشگیری از کمبودهای تغذیه‌ای موثر است. علاوه بر این، کمبود مواد مغذی در دوران پیش از بلوغ، به سرعت به صورت کندی رشد وزنی و توقف رشد قدی نمود می‌یابد. برای جلوگیری از اختلالات رشدی، توجه به وضعیت تغذیه‌ای و دریافت مواد مغذی در کودکان، ضروری است. نیازهای تغذیه‌ای در دوران پیش از بلوغ شامل موارد زیر است:
انرژی (کالری)
نیاز کودکان به انرژی در کودکان، به سطوح متابولیسم پایه، میزان رشد و میزان انرژی مصرفی کودک وابسته است. جهت تخمین انرژی مصرفی (EER)، لازم است به سن و جنس کودک توجه شود. سهم درشت مغذی‌ها در تامین انرژی در سنین مختلف متفاوت است. از ۱-۳ سالگی عمده انرژی از کربوهیدارت و چربی تامین می‌شود و سهم پروتئین کمتر است. اما از ۴ تا ۱۸ سالگی، سهم چربی‌ها کاهش می‌یابد و اهمیت پروتئین در تامین انرژی بیشتر می‌شود.
کربوهیدرات
کودکان نیاز به مقدار مناسبی کربوهیدرات دارند که به عنوان منبع اصلی انرژی برای فعالیت‌های روزانه خود استفاده کنند. نیازمندی‌های کربوهیدرات می‌توانند از طریق مصرف غلات، نان، برنج، سیب‌زمینی و سایر منابع غنی در این ترکیبات تأمین شوند.
چربی
چربی‌ها نقش مهمی در تأمین انرژی و جذب ویتامین‌ها دارند. انتخاب چربی‌های سالم مانند روغن‌های نباتی، ماهی، آجیل و آووکادو می‌تواند منبع مناسبی از چربی‌های سالم برای کودکان باشد.
پروتئین
به طور کلی نیاز به پروتئین در دوران پیش از بلوغ، بر اساس وزن کودک تعیین می‌شود. تامین روزانه ۳۴ گرم پروتئین در سنین پیش از بلوغ (۹-۱۳ سالگی) اهمیت فراوانی دارد. علاوه بر این توجه به سطوح دریافتی پروتئین در کودکانی که در معرض خطر کمبود پروتئین هستند، ضروری است. این موارد، شامل کودکان زیر است:
- کودکانی که رژیم گیاهخواری مطلق دارند
- کودکانی که آلرژی‌های غذایی متعدد دارند
- کودکانی که رژیم‌های غذایی غیر معمول یا مشکلات رفتاری دارند
- کودکانی که دسترسی کافی به منابع پروتئینی ندارند
بیشتر بدانید: روزی چه مقدار پروتئین مصرف کنیم؟
آهن
کودکان به ویژه در دوران ۱-۳ سالگی در معرض کمبود آهن هستند. بنابراین مکمل یاری با قطره‌های آهن خوراکی، در همه کودکان، ضروری است. پس از خاتمه دریافت قطره آهن، توجه به سطوح رژیمی آهن اهمیت فراوانی دارد. به طور کلی در دوران پیش از بلوغ، مکمل یاری با آهن رایج نیست. اما در کودکانی که مبتلا به کمبودهای حاشیه‌ای آهن هستند، مکمل یاری ضرورت دارد. چراکه مصرف قرص آهن در دوران پیش از بلوغ منجر به جلوگیری از ابتلا به آنمی فقر آهن در دوران بلوغ می‌شود.
مصرف مکمل آهن در کودکان
کلسیم
نیاز واقعی به کلسیم به میزان جذب و سایر فاکتورهای رژیمی از قبیل، پروتئین، ویتامین D و فسفر بستگی دارد. کلسیم مورد نیاز در دوران کودکی روزانه ۱۰۰۰ میلی‌گرم است. اما به دلیل کاهش سرانه مصرف شیر و لبنیات در دوران پیش از بلوغ، ممکن است، این مقدار تامین نشود. چنانچه تامین کلسیم از منابع غذایی غنی شده؛ مانند غلات صبحانه یا آبمیوه‌های غنی شده امکانپذیر نباشد، مکمل یاری برای جلوگیری از اختلالات رشد استخوانی ضروری است.
روی
مهم‌ترین منابع تامین روی در رژیم غذایی کودکان، گوشت و غذاهای دریایی است. یکی از عدم تمایلات رایج در سنین پیش از بلوغ، بی‌میلی به غذا های حاوی گوشت است. بنابراین کمبود روی در کودکان در سنین پیش از مدرسه و پیش از بلوغ، شایع است. تشخیص کمبود روی، به دلیل پیچیدگی شاخص‌های خونی و پلاسمایی آن، کار دشواری است. علائم بالینی کمبود روی در کودکان، نارسایی رشد، بی اشتهایی، کاهش قدرت چشایی و عدم ترمیم زخم‌ها است. چنانچه دریافت منابع غذایی روی در کودکان پایین باشد، مصرف مکمل روی در سنین پیش از بلوغ توصیه می‌گردد.
ویتامین D
به دلیل منابع غذایی محدود، کمبود ویتامین D در دوران پیش از بلوغ و بلوغ رایج است. از این رو تامین مقادیر کافی این ویتامین یکی از اصلی‌ترین نیازهای تغذیه‌ای کودک در دوران پیش از بلوغ است. نیاز به ویتامین D در کودکی و نوجوانی معادل ۶۰۰ واحد است. درصورت تماس مناسب با نور خورشید و دریافت لبنیات غنی شده با ویتامین D، این مقدار تامین می‌شود. در کودکان با BMI بالا، افرادی که در عرض‌های جغرافیایی بالا زندگی می‌کنند و آنهایی که پوست تیره دارند، کمبود ویتامین D رایج است. بنابراین شروع مکمل یاری با ویتامین D در دوران پیش از بلوغ، در این کودکان توصیه می‌شود.
انواع مکمل‌های غذایی برای کودکان
مصرف مکمل‌های غذایی در کودکان
مکمل یاری در سنین پیش از بلوغ، در کودکانی که در خانواده‌هایی با سطح سواد و درآمد بالاتر زندگی می‌کنند، رایج‌تر است. مصرف مکمل‌های آهن، ویتامین A-D و مولتی ویتامین، معمولا در پایان ۳ سالگی خاتمه می‌یابد. ادامه روند مکمل یاری به وضعیت تغذیه‌ای کودک بستگی دارد. مکمل یاری در سنین پیش از بلوغ، در کودکانی که در معرض کمبود تغذیه‌ای هستند، توصیه می‌شود. به طور کلی مصرف مکمل‌های غذایی در کودکان زیر توصیه می‌شود:
- آنهایی که بی اشتهایی، کم اشتهایی و یا رژیم‌های غذایی نامناسب دارند.
- کودکان مبتلا به بیماری‌های مزمن از قبیل، بیماری‌های کبدی، کلیوی، التهابی و سوء جذب مواد مغذی
- کودکان مبتلا به اضافه وزن که درحال رژیم غذایی برای کنترل وزن هستند.
- کودکانی که رژیم گیاهخواری دارند و یا به دلیل عدم تحمل یا اختلالات غذایی، لبنیات و گوشت مصرف نمی‌کنند.
- کودکانی که عقب ماندگی رشدی دارند.
- آنهایی که معلولیت‌های پیشرفته جسمی یا ذهنی دارند.
سخن پایانی
ما در داروخانه آنلاین نسخه اول ضمن افزایش اطلاعات شما درباره مکمل‌های غذایی برای کودکان، انواع مکمل‌های مفید برای مصرف در دوران کودکی و یا پیش از بلوغ را همراه با اطلاعات کافی معرفی کرده‌ایم تا بتوانید محصول مورد نظر خود را با آگاهی کامل خریداری نماید.
