بهترین مکمل‌های دوران بارداری برای خانم‌ها ترکیبات خوراکی هستند که برای سلامتی مادر و جنین، تجویز می‌شوند. بارداری یکی از جالب‌ترین و شادترین تجربیات در زندگی یک زن است. با این حال، این دوران می‌تواند برای برخی از مادران یک اتفاق گیج کننده و پرتلاطم باشد. به همین دلیل است که تأمین سلامتی برای جسم و روان مادر از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است و به نوعی به سلامت جنین او نیز ارتباط دارد. به همین خاطر، مادران در دوران بارداری خود باید هر ماه تحت نظر پزشک متخصص خود باشند.

در حالی که بیشتر خانم‌ها می دانند که برخی از غذاها و خوراکی‌ها و حتی داروها در دوران بارداری ممنوع است و باید مواد مغذی را از بهترین خوراکی‌ها به دست آورند، بسیاری از آنها از این نکته غافل هستند که برخی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و مکمل‌های گیاهی نیز برای جنین، خطرناک است. بهترین مکمل‌های دوران بارداری، آنهایی هستند که سلامت مادر و جنین را به خظر نمی‌اندازد. این مواد باید با دستور پزشک زنان و زایمان مصرف شوند. در ادامه شما را مهم‌ترین مکمل‌های دوران بارداری آشنا می‌کنیم.

چرا خانم‌ها باید در بارداری، مکمل‌های دوران بارداری مصرف کنند؟

در دوران بارداری، نیازهای بدن زن به مواد مغذی، به میزان قابل توجهی افزایش پیدا می‌کند. ریز مغذی‌ها شامل کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها و چربی‌ها هستند. همچنین نیاز به انواع ویتامین، مواد معدنی و عناصر کمیاب، حتی بیشتر از نیاز ریز مغذی‌های دیگر افزایش می‌یابد. این موارد با انتخاب صحیح بهترین مکمل‌های دوران بارداری می تواند برآورده شود.

ویتامین‌ها و مواد معدنی، از مراحل رشد مادر و جنین در هر مرحله از بارداری حمایت می‌کنند و موجب حمایت از عملکردهای مهم در بدن مانند رشد سلول و ارسال سیگنال‌های سلولی می‌شوند. در حالی که برخی از خانم‌ها می توانند از طریق یک رژیم غذایی صحیح و برنامه‌ریزی شده و سرشار از مواد مغذی، این نیاز مهم و اساسی دوران بارداری را برآورده کنند، برخی دیگر از افراد، متأسفانه اینگونه نیستند و نیاز به مصرف مکمل‌های غذایی دارند.

مصرف مکمل در دوران بارداری

چرا خانم‌های باردار به مکمل‌های دوران بارداری نیاز دارند؟

برخی از زنان باردار به دلایل مختلف ممکن است نیاز به مصرف مکمل‌های ویتامین و مواد معدنی (مکمل‌های دوران بارداری) داشته باشند. دلایلی که نیاز به مصرف مکمل‌ها را نشان می‌دهند، شامل موارد زیر هستند:

1. کمبود مواد مغذی

برخی از خانم‌ها ممکن است بعد از آزمایش خون، متوجه شوند که دچار کمبود ویتامین یا مواد معدنی شده‌اند و نیازمند مصرف مکمل‌های دوران بارداری هستند. اصلاح کمبود مواد معدنی و مغذی بسیار مهم است، زیرا کمبود مواد مغذی مانند فولات با نقص هنگام تولد، مرتبط است.

2- Hyperemesis gravidarum 

این عارضه بارداری با تهوع و استفراغ شدید مشخص می‌شود. این حالت می تواند به کاهش وزن و کمبود مواد مغذی منجر شود.

3- محدودیت‌های رژیم غذایی

زنانی که رژیم‌های غذایی خاصی از جمله گیاه‌خواری دارند و کسانی که دچار حساسیت و آلرژی به برخی مواد غذایی هستند، ممکن است به مکمل ویتامین‌ها و مواد معدنی نیاز بیشتری داشته باشند تا از کمبود ریز مغذی‌ها در بدنشان جلوگیری کنند.

4- استعمال دخانیات

اگر چه جلوگیری از مصرف سیگار در دوران بارداری برای مادران بسیار مهم است، اما افرادی که به مصرف سیگار ادامه می‌دهند، نیاز به مصرف مکمل‌های خاص مانند ویتامین C و فولات دارند.

5- حاملگی‌های چند قلویی

زنانی که بیش از یک جنین را حمل می کنند (چند قلویی) نسبت به زنانی که دارای یک جنین هستند نیاز به ریز مغذی‌های بیشتری دارند. بهترین مکمل‌های دوران بارداری، اغلب برای اطمینان از تغذیه مطلوب هم برای مادر و هم برای جنین‌ها لازم است.

۶- جهش ژنتیکی مانند MTHFR

MTHFR  ژنی است که فولات را به شکلی تبدیل می‌کند که بدن بتواند از آن استفاده کند. برای جلوگیری از عوارض این جهش ژنتیکی، زنان باردار مبتلا به این جهش ژنی ممکن است نیاز به مکمل فرم خاصی از فولات داشته باشند.

7- رژیم غذایی ضعیف

خانم‌هایی که غذاهایی را مصرف می‌کنند که کم مواد مغذی یا کم آب هستند، ممکن است برای جلوگیری از کمبود مواد مغذی، نیاز به مکمل‌های دوران بارداری حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی داشته باشند.

نیازهای تغذیه‌ای در دروان بارداری

دوران بارداری با افزایش وزن همراه است. با این وجود افزایش وزن به معنای تضمین سلامت جنین و تامین تمام و کمال نیازهای تغذیه‌ای آن نیست. افزایش نیاز به مواد مغذی در دوران بارداری، شامل انرژی و انواع درشت مغذی‌ها و ریز مغذی ها می‌باشد. مهمترین نیازهای زنان باردار عبارتند از:

رژیم غذایی در دوران بارداری

انرژی

افزایش نیاز به انرژی در دوران بارداری به دلیل نیازهای متابولیک و رشد جنین است. متابولیسم بدن در دوران بارداری، ۱۵% افزایش می‌یابد. این افزایش متابولیسم در میان افراد مختلف متفاوت است. نیاز به انرژی در طی ۳ ماهه دوم و سوم بارداری به ترتیب، ۳۴۰ و ۴۵۰ کالری افزایش می‌یابد. تامین این مقدار انرژی از یک رژیم غذایی متعادل و حاوی غذاهایی پر کالری با سطوح قند و چربی پایین‌تر، امکان‌پذیر است.

پروتئین

نیاز زنان باردار به پروتئین به دلیل تامین پروتئین برای ساخت جفت و رشد جنین ضروری است. نیاز به پروتئین در سراسر دوران بارداری بالا می‌رود و در سه ماهه سوم به اوج خود می‌رسد. در مادران مبتلا به کمبود پروتئین، روند رشد جنینی دچار اختلال می‌گردد. در این افراد تامین نیاز افزایش یافته به پروتئین می‌تواند از طریق مکمل‌های پروتئینی مناسب همانند وی پروتئین تامین گردد.

کربوهیدرات

حفظ تعادل قند خون و جلوگیری از افت آن در دوران بارداری ضروری است. چرا که در صورت کاهش قند خون، کتوزیس رخ می‌دهد. کتوزیس یا ورود اجسام کتونی به مغز جنین، آسیب جبران‌ناپذیری به سیستم عصبی او وارد می‌کند. بین ۵۰ تا ۷۰ درصد از نیاز جنین برای رشد، از کربوهیدرات و به ویژه گلوکز تامین می‌شود. بنابراین مصرف روزانه ۱۳۵-۱۷۵ گرم کربوهیدرات در دوران بارداری توصیه می‌گردد.

چربی‌ها

میزان دریافت چربی در دوران بارداری با توجه به وزن مادر و BMI وی تعیین می‌شود. به طور کلی لازم است عمده منابع چربی، از اسیدهای چرب ضروری و چربی‌های غیر اشباع تامین شود. درصورت کمبود اسیدهای چرب در رژیم غذایی، مصرف مکمل بارداری حاوی امگا3 و امگا6 توصیه می‌گردد. میزان نیاز به این اسید های چرب، به ترتیب روزانه ۱۳ گرم و ۱٫۴ گرم امگا۶ و امگا۳ است.

معرفی مکمل‌های دوران بارداری

درست مانند داروها، پزشک شما باید تمام مکمل‌های ریز مغذی و گیاهی را تأیید کند و بر روند مصرف آنها نظارت داشته باشد؛ تا از ضروری بودن و مصرف آنها در مقادیر بی خطر اطمینان حاصل نماید. مهم‌ترین مکمل‌هایی که لازم است خانم‌ها در دوران بارداری مصرف کنند را در ادامه معرفی می کنیم:

۱- مولتی ویتامین‌ها

ویتامین‌های قبل از تولد نوزاد، مولتی ویتامین‌هایی هستند که به طور ویژه برای رفع نیاز به ریز مغذی‌ها در دوران بارداری تهیه شده‌اند. این مکمل‌ها، قبل از شروع بارداری و در دوران بارداری و شیردهی برای مادران تجویز می‌شوند. در حالی که مکمل‌های دوران بارداری، حاوی مولتی ویتامین‌ها، هرگز به معنای جایگزینی یک رژیم غذایی سالم نیستند، آنها با تأمین ریزمغذی های مهم که در دوران بارداری بسیار مورد نیاز بدن قرار دارند، می‌توانند از بروز شکاف تغذیه‌ای مادر و جنین، جلوگیری کنند.

۲- مکمل‌های حاوی فولات

فولات، ویتامین B9 است که نقش اساسی در سنتز DNA، تولید گلبول‌های قرمز و رشد و نمو جنین دارد. اسید فولیک، فرم مصنوعی فولات است که در بسیاری از مکمل‌ها یافت می شود. پس از دریافت، به شکل فعال فولات – L-methylfolate – در بدن تبدیل می‌شود. توصیه می شود که زنان باردار روزانه ۶۰۰ گرم فولات یا اسید فولیک مصرف کنند تا خطر نقص لوله عصبی و ناهنجاری‌های مادرزادی مانند شکاف کام و نقص قلب را کاهش دهند. همچنین کمبود اسید فولیک با ناباروری خانم‌ها مرتبط است و توصیه می‌شود که همه خانم‌ها در سن باروری، حداقل ۴۰۰ میکروگرم فولات یا اسید فولیک در روز مصرف کنند. اگرچه از طریق رژیم غذایی می‌توان فولات کافی دریافت کرد، بسیاری از خانم‌ها به اندازه کافی غذاهای غنی از فولات نمی‌خورند، بنابراین مصرف مکمل‌های فولات لازم است.

مکمل حاوی آهن و فولات در بارداری

۳- مکمل‌های حاوی آهن

نیاز به مکمل آهن در دوران بارداری به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد، زیرا حجم خون مادران تقریباً ۵۰٪ افزایش می‌یابد. آهن برای انتقال اکسیژن و رشد سالم و رشد جنین و جفت بسیار مهم است. کم خونی در دوران بارداری با زایمان زودرس، افسردگی مادر و کم خونی نوزاد همراه خواهد بود. مقدار توصیه شده ۲۷ میلی‌گرم آهن در روز، می‌تواند از طریق بیشتر ویتامین‌ها یا مکمل‌های دوران بارداری تامین شود. با این حال، زنان باردار مبتلا به کمبود آهن یا کم خونی، به دوزهای بالاتر آهن نیاز دارند که توسط پزشک آنها تجویز می‌شود. احساس ضعف، سرگیجه، تنگی نفس، ضعف سیستم ایمنی و … از عوارض جدی کمبود آهن در دوران بارادری است. به دلیل اینکه اکثر زنان با ذخایر کافی آهن وارد پروسه بارداری نمی‌شوند، وجود آهن در فرم فروس سولفات، در ترکیب مکمل‌های دوران بارداری رایج است.

۴- ویتامین D

این ویتامین محلول در چربی برای عملکرد سیستم ایمنی، سلامت استخوان و تقسیم سلولی مهم است. کمبود ویتامین D در دوران بارداری با افزایش خطر سزارین، پره اکلامپسی، زایمان زودرس و دیابت بارداری مرتبط است. تمام زنان باردار باید در مورد غربالگری در مورد کمبود ویتامین D و مکمل مناسب با پزشک خود صحبت کنند. مصرف مکمل ویتامین D در دوران پیش از بارداری نیز برای تنظیم سطوح هورمونی اهمیت دارد.

۵- مکمل‌های دوران بارداری حاوی منیزیم

منیزیم ماده معدنی است که در صدها واکنش شیمیایی در بدن شما نقش دارد. این ماده در عملکرد سیستم ایمنی، عضلانی و عصبی نقش اساسی ایفا می‌کند. کمبود این ماده معدنی در دوران بارداری ممکن است خطر فشار خون مزمن و زایمان زودرس را افزایش دهد. برخی مطالعات حاکی از آن است که مصرف مکمل‌های دوران بارداری حاوی منیزیم ممکن است خطر عوارضی مانند محدودیت رشد جنین و تولد زودرس را کاهش دهد.

۶-مکمل‌های حاوی زنجبیل

ریشه زنجبیل معمولاً به عنوان ادویه و مکمل گیاهی در دوران بارداری استفاده می‌شود. این گیاه به صورت مکمل، معمولاً برای درمان حالت تهوع ناشی از بیماری، بارداری یا شیمی درمانی استفاده می‌شود. نتایج مطالعات متعدد نشان می‌دهد که زنجبیل برای درمان حالت تهوع و استفراغ ناشی از حاملگی، بی‌خطر و مؤثر است.

مکمل زنجبیل و بارداری

7- مکمل‌های حاوی پروبیوتیک‌ها

پروبیوتیک‌ها میکروارگانیسم‌های زنده ای هستند که برای سلامت روده و سیستم هضم غذا در بدن، سودمند هستند. بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که پروبیوتیک‌ها در دوران بارداری بی‌خطر هستند و هیچ عوارض جانبی مضر مشخص نشده است. علاوه بر این، مطالعات متعددی نشان داده‌اند که مصرف مکمل‌های پروبیوتیک در دوران بارداری، می‌تواند خطر ابتلا به دیابت حاملگی، افسردگی پس از زایمان و … را کاهش دهد.

8- مکمل پتاسیم یدید

همان طور که میدانید وجود مقادیر کافی ید برای عملکرد طبیعی غده تیروئید ضروری است. میزان تولید و ترشح هورمون‌های تیروئیدی در دوران بارداری افزایش می‌یابد. بنابراین تامین نیاز افزایش یافته به ید، جهت جلوگیری از کمبود ید ضروری است. کمبود ید در دوران بارداری با خطر ناهنجاری‌های مادرزادی، گواتر جنین، مرده‌زایی، عقب‌ماندگی رشد ذهنی و جسمی و کریتینیسم همراه است. مصرف مکمل پتاسیم یدید به میزان ۱۵۰ میکروگرم در روز جهت جلوگیری از بروز این عوارض توصیه می‌شود.

9- مکمل روغن ماهی

روغن ماهی حاوی دكوزا هگزا اِنوئیک اسید (DHA) و اسید اكوزا پنتا اِنوئیک (EPA)، دو اسید چرب ضروری است كه برای رشد مغز جنین مهم هستند. مصرف مکمل‌های DHA و EPA در دوران بارداری می‌تواند رشد مغز نوزادان را بهبود ببخشد و افسردگی مادران را کاهش دهد. سطح مکمل‌های دوران بارداری حاوی DHA مادر برای رشد مناسب جنین از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و مصرف آن ایمن تلقی می‌شود.

مکمل روغن ماهی

10- مکمل‌های حاوی روی

عنصر روی برای رشد و تکامل جنین حیاتی است و نیاز به آن در دوران بارداری افزایش می‌یابد. روی موجود در بدن مادر جهت رشد جنین از طریق جفت به آن منتقل می‌شود. بنابراین درصورت کمبود روی، اثرات منفی آن بر عضلات و استخوان‌های مادر نمود می‌یابد. کمبود روی در موارد خفیف علاوه بر اثرات سوء بر مادر، روند رشد جنین را نیز تا حدودی دچار اختلال می‌کند. اما در موارد کمبود شدید روی، ناهنجاری‌های مادرزادی، رشد غیرطبیعی مغز، شکاف کام و عقب‌ماندگی ذهن نوزاد را به دنبال دارد. مکمل یاری با روی تنها در قالب مکمل بارداری توصیه می‌شود. مکمل یاری جداگانه به ویژه در مادران مبتلا به اختلالات گوارشی ممکن است، کمبود سایر مواد معدنی را باعث شود.

11- مکمل حاوی ویتامین B6

این ویتامین در ساخت DNA و تنظیم متابولیسم پروتئین‌ها نقش دارد. بنابراین تامین ویتامین B6 در دوران بارداری برای مادر و جنین اهمیت دارد. یکی از مهم‌ترین اثرات ویتامین B6 در دوران بارداری، کاهش تهوع و استفراغ بارداری است. بنابراین مصرف مکمل ویتامین B6 در دوران بارداری به میزان ۳ دوز ۲۵ میلی گرمی در روز توصیه می‌شود. ویتامین B6 به دلیل خاصیت کنترل تهوع یکی از اجزای اصلی بسیاری از مکمل‌های بارداری به شمار می‌رود.

12- مکمل ویتامین B12

زنان باردار به دلیل افزایش حجم خون، مشکلات گوارشی و کاهش تمایل به مصرف فراورده‌های گوشتی در معرض کمبود ویتامین B12 قرار می‌گیرند. کمبود ویتامین B12 تکامل شناختی و حرکتی نوزاد را تحت تاثیر قرار می‌دهد و منجر به افزایش خطر مرگ جنین می‌شود. علاوه بر این کمبود این ویتامین در بروز افسردگی در دوران بارداری و پس از آن نیز نقش دارد. مصرف مکمل‌های دوران بارداری حاوی ویتامین B12، جهت پیشگیری از آنمی مگالوبلاستیک، تخریب اعصاب و نقص لوله عصبی جنین اهمیت دارد.

سخن پایانی

مصرف صحیح مکمل‌های دوران بارداری در حفظ سلامت مادر و جنین نقش مهمی دارد. ما در داروخانه آنلاین نسخه اول در تلاشیم با معرفی و مقایسه انواع مکمل‌های بارداری و ارائه اطلاعات کافی، شما را برای انتخاب آگاهانه بهترین محصول راهنمایی کنیم.

منبع:

https://www.healthline.com/nutrition/supplements-during-pregnancy