علت میگرن چیست
محققان علت قطعی میگرن را شناسایی نکرده‌اند. با این حال، آنها برخی از عواملی را یافته‌اند که می‌توانند باعث تحریک این بیماری شوند. این موارد شامل تغییر در مواد شیمیایی مغز، مانند کاهش سطح سروتونین شیمیایی مغز است. سایر عواملی که می‌توانند سردردهای میگرنی را تحریک کنند، عبارتند از:
- چراغ های روشن
- گرمای شدید
- کمبود آب بدن
- تغییرات هورمونی در زنان مانند نوسانات استروژن و پروژسترون در دوران قاعدگی، بارداری یا یائسگی
- استرس بیش از حد
- صداهای بلند
- فعالیت بدنی شدید
- سیگار کشیدن
- مصرف الکل
در صورت بروز میگرن، پزشک ممکن است از شما بخواهد یک دفترچه سردرد تهیه کنید. نوشتن اینکه چه کاری انجام می‌دهید، چه غذاهایی می‌خورید و چه داروهایی قبل از شروع میگرن مصرف می‌کنید می تواند باعث شناسایی عوامل و علل محرک میگرن شما شود.
علائم میگرن چیست
علائم میگرن ممکن است یک تا دو روز قبل از خود سردرد شروع شود. این مرحله به نام prodrome شناخته می‌شود. علائم در این مرحله شامل موارد زیر است:
۱) افسردگی
۲) خستگی یا انرژی کم
۳) خمیازه مکرر
۴) بیش فعالی
۵) سفتی گردن
پس از مرحله ابتدایی، مرحله بعدی به عنوان مرحله حمله شناخته می‌شود. این مرحله حاد یا شدیدترین مرحله است که درد واقعی میگرن ایجاد می‌شود. علائم فاز حمله می‌تواند از چند ساعت تا چند روز ادامه داشته باشد. علائم میگرن در افراد مختلف متفاوت است. برخی از علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
۱) افزایش حساسیت به نور و صدا
۲) حالت تهوع
۳) سرگیجه یا احساس ضعف
۴) درد در یک طرف سر، یا در سمت چپ، سمت راست، جلو یا عقب و یا در شقیقه‌ها
۵) استفراغ
درد میگرن کجای سر است
سردردهای میگرن حالت کوبنده و ضربان‌دار است و باعث ناتوانی فرد مبتلا می‌شود. همچنین می‌تواند مانند یک درد شدید، کسل کننده و مداوم احساس شود. درد میگرن معمولاً در ناحیه پیشانی و در یک طرف سر است، اما می‌تواند در هر دو طرف رخ دهد. بیشتر دردهای میگرنی حدود ۴ ساعت طول می‌کشند و اگر تحت درمان قرار نگیرند یا به درمان پاسخ ندهند، می‌توانند تا ۷۲ ساعت تا یک هفته طول بکشند.
حالت تهوع میگرن
بیش از نیمی از افراد مبتلا به میگرن حالت تهوع را به عنوان یک علامت دارند و بیشتر آنها نیز استفراغ می‌کنند. این علائم ممکن است همزمان با شروع سردرد شروع شوند. اگرچه معمولاً حدود یک ساعت پس از شروع سردرد شروع می‌شوند. حالت تهوع و استفراغ می‌تواند به اندازه خود سردرد نگران کننده باشد. اگر فقط حالت تهوع دارید، ممکن است بتوانید داروهای معمول میگرن خود را مصرف کنید.
تشخیص میگرن
پزشکان میگرن را با گوش دادن به علائم شما، گرفتن شرح حال پزشکی و خانوادگی و انجام معاینه فیزیکی تشخیص می‌دهند تا سایر علل احتمالی را رد کنند. اسکن‌های تصویربرداری، مانند سی تی اسکن یا MRI، می‌تواند سایر دلایل را رد کند، از جمله:
۱) تومورها
۲) ساختارهای غیر طبیعی مغز
۳) سکته
درمان میگرن
به طور کلی می‌توان گفت میگرن قابل درمان نیست، اما پزشک می‌تواند به شما کمک کند تا آن را کنترل کنید تا دفعات کمتری مبتلا شوید و علائم را در هنگام بروز درمان کنید. برنامه درمانی شما به موارد زیر بستگی دارد:
۱) سن
۲) دفعات میگرن
۳) نوع میگرن
۴) شدت آن، بر اساس مدت دوام و درد آن
۵) سایر شرایط سلامتی که ممکن است داشته باشید و سایر داروهایی که ممکن است مصرف کنید
برنامه درمانی شما ممکن است ترکیبی از این موارد را شامل شود:
۱) تغییر سبک زندگی، از جمله مدیریت استرس و جلوگیری از عوامل میگرنی
۲) داروهای OTC مانند NSAID یا استامینوفن
۳) داروهای تجویزی میگرن که هر روز برای کمک به جلوگیری از میگرن و کاهش دفعات سردرد استفاده می‌کنید
۴) داروهای تجویزی برای کمک به حالت تهوع یا استفراغ
۵) اگر به نظر می‌رسد میگرن در رابطه با چرخه قاعدگی شما رخ می‌دهد، انجام هورمون درمانی پیشنهاد می‌شود
درمان خانگی میگرن
راهکارهای زیر به عنوان درمان خانگی میگرن پیشنهاد می‌شود:
۱) در اتاقی آرام و تاریک دراز بکشید.
۲) پوست سر یا شقیقه‌های خود را ماساژ دهید.
۳) یک پارچه سرد را روی پیشانی یا پشت گردن خود قرار دهید.
4) طب فشاری: طب فشاری عملی است که با فشار انگشتان و دست‌ها به نقاط خاصی از بدن برای تسکین درد و سایر علائم فشار می‌آورد. طبق یک بررسی سیستماتیک در سال ۲۰۱۴، طب فشاری یک درمان جایگزین معتبر برای افرادی است که از سردردهای مزمن رنج می‌برند. همچنین نتایج یک مطالعه جداگانه نشان داد که طب فشاری می‌تواند به رفع حالت تهوع مرتبط با میگرن کمک کند.
5) انجام یوگا: تمرینات یوگا از تنفس، مراقبه (meditation) و حالت‌های بدن برای ارتقا سلامتی مفید است و می‌تواند مدت زمان و شدت درد میگرن را کاهش درد.
6) به رژیم غذایی خود منیزیم اضافه کنید: کمبود منیزیم با سردرد و میگرن ارتباط دارد. مطالعات نشان می‌دهد که مکمل اکسید منیزیم به جلوگیری از میگرن کمک می‌کند. همچنین ممکن است از میگرن مربوط به قاعدگی جلوگیری کند. منیزیم را می‌توان از غذاهایی مانند کنجد، دانه آفتابگردان، بادام، کره بادام زمینی، تخم مرغ و شیر دریافت کرد.
برای درمان میگرن چه بخوریم: (درمان میگرن با گیاهان دارویی)
اسطوخودوس
استنشاق اسانس اسطوخودوس می‌تواند درد میگرن را تسکین دهد. طبق تحقیقات سال ۲۰۱۲، افرادی که در طی حمله میگرن به مدت ۱۵ دقیقه از روغن اسطوخودوس استنشاق کردند، نسبت به افرادی که داروهای دیگر استنشاق می‌کردند، تسکین سریع‌تری داشتند.
نعناع
طبق یک مطالعه در سال ۲۰۱۰، منتول موجود در روغن نعناع در پیشگیری و درمان سردردهای میگرنی موثر است.
زنجبیل
زنجبیل حالت تهوع ناشی از بسیاری از بیماری‌ها، از جمله میگرن را کاهش می‌دهد. طبق نظر محققان، پودر زنجبیل شدت و مدت زمان میگرن و همچنین داروی تجویز شده سوماتریپتان (sumatriptan) را کاهش داده و عوارض جانبی آن را کمتر می‌کند.
بابونه
گیاه بابونه نیز از گیاهان با ویژگی ضد استرس است. مصرف این گیاه در افرادی که سابقه میگرن عصبی دارند باعث آرامش و خواب بهتر می‌شود. همچنین بابونه می‌تواند استرس‌هایی که به سیستم عصبی وارد شده و سیستم عصبی را مشوش کرده است رفع کند و باعث آرامش شود.
فلفل قرمز
فلفل قرمز یکی از گیاهانی است که برای رفع سردردهای میگرنی کاربرد دارد و مصرف آن در بین بیماران میگرنی رایج است. این گیاه ترکیب فعالی به نام کپسایسین دارد که می‌تواند مسیر پیام‌های عصبی که به گیرنده‌های درد در مغز منتقل می‌شوند را تغییر دهد و از این طریق به تسکین درد بپردازد.
گل ساعتی
از اصلی‌ترین خواص گل ساعتی کمک به درمان میگرن‌های عصبی است. از این گیاه در طب سنتی برای درمان بی خوابی، اضطراب و دلشوره استفاده می‌شود و خواص آرامبخشی بالایی دارد.
بیشتر بخوانید: علت بی خوابی چیست و راه درمان آن با داروهای گیاهی
گل مینا
این گیاه به عنوان یک داروی جدید در کاهش درد مورد استفاده قرار می‌گیرد و با توجه به خاصیت‌های ضد التهابی که دارذ باعث از بین رفتن اسپاسم عضلات می‌شود و به کاهش دردهای میگرنی کمک می‌کند.
جراحی میگرن
چند روش جراحی وجود دارد که برای درمان میگرن استفاده می‌شود. با این حال، انجام جراحی توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) تأیید نشده است.
غذاهایی که میگرن را تحریک می‌کنند
برخی از غذاها یا مواد غذایی خاص ممکن است بیش از سایرین باعث ایجاد میگرن شوند و شامل موارد زیر است:
۱) الکل یا نوشیدنی‌های کافئین‌دار
۲) مواد افزودنی غذایی مانند نیترات (ماده نگهدارنده در گوشت‌های پخته شده)، آسپارتام (یک نوع قند مصنوعی) یا گلوتامات مونو سدیم (MSG)
۳) تیرامین که به طور طبیعی در برخی از غذاها وجود دارد. تیرامین همچنین هنگام تخمیر یا پیر شدن مواد غذایی افزایش می‌یابد. این شامل غذاهایی مانند برخی از پنیرهای پیر، ترشی کلم و سس سویا است. با این حال، تحقیقات بیشتر به دنبال بررسی نقش تیرامین در میگرن است.
۴) غذاهایی که بسیار سرد هستند مانند یخ
۵) غذاهایی که حاوی مونوسدیم هستند
۶) شکلات
انواع میگرن
میگرن انواع مختلفی دارد. دو نوع متداول میگرن بدون هاله و میگرن همراه با هاله (aura) است. بعضی از افراد هر دو نوع را دارند.
۱) میگرن بدون هاله:
این نوع میگرن قبلاً میگرن معمولی نامیده می‌شد. اکثر افراد مبتلا به میگرن، هاله‌ای را تجربه نمی‌کنند. طبق انجمن بین المللی سردرد، افرادی که میگرن بدون هاله دارند حداقل پنج حمله داشته‌اند که این خصوصیات را دارند:
در صورت عدم درمان، سردرد معمولاً ۴ تا ۷۲ ساعت طول می کشد و سردرد حداقل دو مورد از این ویژگی‌ها را دارد:
۱) فقط در یک طرف سر اتفاق می‌افتد (یک طرفه)
۲) سطح درد متوسط یا شدید است
۳) درد هنگام حرکت بدتر می‌شود، مانند راه رفتن یا بالا رفتن از پله‌ها
۴) درد ضربان‌دار است
۵) باعث می‌شود به نور حساس باشید (فتو فوبیا)
۶) باعث می‌شود نسبت به صدا حساسیت پیدا کنید
۲) میگرن با هاله:
این نوع میگرن قبلاً میگرن کلاسیک، میگرن پیچیده و میگرن همی پلژیک نامیده می‌شد. میگرن همراه با هاله در ۲۵ درصد افرادی که میگرن دارند اتفاق می‌افتد. طبق انجمن بین المللی سردرد، حداقل باید دو حمله داشته باشید که دارای این ویژگی ها باشد:
۱) مشکلات بینایی
۲) مشکلات حسی بدن، صورت یا زبان مانند بی حسی ، گزگز یا سرگیجه
۳) مشکلات گفتاری یا زبانی
۴) مشکلات حرکتی یا ضعف، که ممکن است تا ۷۲ ساعت طول بکشد
۳) میگرن مزمن:
میگرن مزمن قبلاً سردرد مختلط خوانده می‌شد زیرا می‌تواند از ویژگی‌های سردردهای میگرنی و تنشی برخوردار باشد. همچنین گاهی اوقات میگرن شدید نامیده می‌شود و می‌تواند در اثر استفاده بیش از حد از دارو ایجاد شود. افرادی که میگرن مزمن دارند، بیش از ۱۵ روز در ماه دچار تنش شدید یا سردرد میگرنی می‌شوند.
۴) میگرن حاد:
نام دیگر این نوع میگرن اپیزودیک است. افرادی که میگرن اپیزودیک دارند تا ۱۴ روز در ماه سردرد دارند. بنابراین، مبتلایان به میگرن اپیزودیک ماهانه سردرد کمتری نسبت به افراد مزمن دارند.
میگرن در کودکان
کودکان می‌توانند بسیاری از انواع میگرن مشابه بزرگسالان را داشته باشند. کودکان و نوجوانان نیز مانند بزرگسالان ممکن است افسردگی و اختلالات اضطرابی را به همراه میگرن تجربه کنند. تا سن بزرگسالی، کودکان ممکن است علائمی در دو طرف سر داشته باشند. به ندرت اتفاق می‌افتد که کودکان دچار سردرد در پشت سر شوند. میگرن آنها ۲ تا ۷۲ ساعت طول می‌کشد.
میگرن و بارداری
برای بسیاری از زنان، میگرن آنها در دوران بارداری بهبود می‌یابد. با این حال، ممکن است به دلیل تغییر ناگهانی هورمون، پس از زایمان بدتر شوند. سردردها در دوران بارداری برای اطمینان از درک علت سردرد نیاز به توجه ویژه‌ای دارند. نتایج یک مطالعه نشان داد که زنان مبتلا به میگرن در دوران بارداری میزان بالاتری از موارد زیر را تجربه کرده‌اند:
۱) زایمان زودرس یا زودرس
۲) preeclampsia
۳) نوزادی که با وزن کم به دنیا آمده است
برخی از داروهای میگرن ممکن است در دوران بارداری بی‌خطر تلقی نشوند. این می‌تواند شامل آسپرین باشد. اگر در دوران بارداری میگرن دارید، با پزشک خود کار کنید تا روش‌هایی برای درمان میگرن پیدا کنید که به کودک در حال رشد آسیب نرساند.
پیشگیری از میگرن
۱) یاد بگیرید که چه چیزی میگرن شما را تحریک می‌کند و از این موارد اجتناب کنید.
۲) هیدراته بمانید. در روز، مردان باید حدود ۱۳ فنجان مایعات و زنان ۹ فنجان مایعات بنوشند.
۳) از کنار گذاشتن وعده‌های غذایی خودداری کنید.
۴) خواب با کیفیت داشته باشید.
۵) سیگار را ترک کنید.
۶) کاهش استرس در زندگی خود را در اولویت قرار دهید و یاد بگیرید که از راه‌های مفید با آن کنار بیایید.
۷) مهارت‌های آرام‌سازی را بیاموزید.
۸) به طور منظم ورزش کنید. ورزش به شما کمک می‌کند تا علاوه بر کاهش استرس، کاهش وزن نیز داشته باشید. کارشناسان معتقدند چاقی با میگرن ارتباط دارد. حتماً ورزش را آرام شروع کنید تا کم کم گرم شود.
تفاوت میگرن و سردرد تنشی
میگرن و سردرد تنشی، متداول‌ترین نوع سردرد هستند و در بعضی علائم مشترک هستند. با این حال، میگرن همچنین با علائم بسیاری همراه است که در سردردهای تنشی مشترک نیست. میگرن و سردردهای تنشی به روش های درمانی متفاوت پاسخ می‌دهند. هم سردردهای تنشی و هم میگرنی می‌توانند موارد زیر را داشته باشند:
۱) درد خفیف تا متوسط
۲) یک درد ثابت
۳) درد در دو طرف سر
فقط میگرن می‌تواند این علائم را داشته باشد:
۱) درد متوسط تا شدید
۲) کوبیدن یا ضربان
۳) ناتوانی در انجام فعالیت های معمول خود
۴) درد در یک طرف سر
۵) حساسیت به نور، صدا یا هر دو
بیشتر بدانید: علائم سردرد تنشی یا سردرد عصبی چیست و چه درمانی دارد
سخن پایانی
میگرن یکی از بیماری‌هایی است که موجب سردردهای طولانی و ناتوان کننده در فرد می‌گردد. تغییر سبک زندگی، انجام ورزش و مصرف برخی گیاهان دارویی به صورت منظم می‌تواند به درمان میگرن و بهبود آن کمک کند. البته توجه داشته باشید بیمارانی که سابقه بیماری‌های قبلی دارند و یا از داروهای خاصی استفاده می‌کنند، قبل از مصرف گیاهان دارویی بایستی با پزشک متخصص مشورت کنند.
