تعریف مرطوب کننده و انتخاب صحیح آن

عملکرد اصلی مرطوب کننده نگه داشتن آب در لایه بالایی پوست شما است، همچنین به عنوان یک مانع برای محافظت از آن لایه در برابر آسیب نیز عمل می‌کند. پوست شما به لطف مرطوب کننده، رطوبت هوا را جذب می‌کند. مرطوب کننده پوست را تازه می‌کند و پوست ضخیم و پوسته پوسته را نرم و صاف می‌کند. مرطوب کننده به ویژه برای پوست خشک بسیار مفید هستند؛ اگرچه در محیط مرطوب بهترین عملکرد را دارند. اوره، گلیسیرین، آلفا هیدروکسی اسیدها و دایمتیکون چند مرطوب کننده متداول هستند. چه پوست خشک یا چرب داشته باشید، استفاده از مرطوب کننده است برای شما مفید است.

کیفیت یک مرطوب کننده به اجزای آن بستگی دارد. در حالی که برخی از مواد به طور باورنکردنی برای صورت مفید هستند، رطوبت را حفظ می‌کنند و از عملکرد پوست دفاع می‌کنند، برخی دیگر ممکن است باعث تحریک، خشک شدن یا تسریع شروع آکنه شوند. بازار امروز مملو از مرطوب کننده‌ها است که بسیاری از آنها وعده‌هایی می‌دهند که ممکن است کاملاً درست باشد یا نباشد. بنابراین ممکن است پیدا کردن مرطوب کننده ایده آل برای شما دشوار باشد. شما می‌توانید با دانستن اینکه هر یک از مواد شیمیایی چیست و چگونه کار می‌کنند، مصرف کننده آگاه‌تری شوید. اجزای اصلی مرطوب‌کننده‌ها، از جمله مرطوب‌کننده‌ها، مسدود کننده ها، نرم‌کننده‌ها و آنتی‌اکسیدان‌های موضعی هستند که در ادامه به معرفی و توضیح آنها می‌پردازیم.

مرطوب کننده‌ موجود در محصولات مراقبتی پوست

مرطوب کننده ترکیباتی هستند که در مرطوب کننده‌ها وجود دارند و رطوبت لایه بیرونی پوست جذب می‌کنند. این کار باعث حفظ رطوبت و لطافت پوست می‌شود. مرطوب کننده آنالوگ مصنوعی فاکتور مرطوب کننده طبیعی (NMF) هستند، یک ماده شیمیایی که پوست به طور طبیعی برای حفظ رطوبت در لایه شاخی، خارجی‌ترین لایه سلول‌ها تولید می‌کند.

مرطوب کننده‌های زیر، اغلب در مرطوب کننده‌های تجاری یافت می‌شوند:

• گلیسیرین

گلیسیرین، که اغلب به عنوان گلیکول شناخته می‌شود، اغلب از روغن‌های گیاهی به دست می‌آید. گلیسیرین علاوه بر خاصیت مرطوب کنندگی به تجزیه پیوندهای مولکولی، سلول‌های لایه شاخی کمک می‌کند؛ در نتیجه پوست صاف‌تر و یکنواخت‌تر به نظر می‌رسد. گرما و رطوبت علیرغم موثر بودن، ممکن است به سرعت گلیسیرین را خراب کنند.

• اسید هیالورونیک

اسید هیالورونیک، که گاهی به آن هیالورونان نیز گفته می‌شود، ماده‌ای است که توسط بدن تولید می‌شود و انواع پوست‌ را بدون ایجاد چربی، مرطوب می‌کند. این حال، با افزایش سن، پوست شما شروع به از دست دادن اسید هیالورونیک می‌کند، و احتمال خشک شدن پوست را افزایش می‌دهد. در نتیجه، افراد مسن باید مرطوب کننده‌هایی را انتخاب کنند که حاوی اسید هیالورونیک به عنوان یک جزء اصلی هستند.

هنگامی که پوست شما برای مدت طولانی در معرض اشعه ماوراء بنفش نور خورشید قرار می‌گیرد، اسید هیالورونیک نیز کاهش می‌یابد. استفاده از مرطوب کننده‌های مبتنی بر اسید هیالورونیک، در صورتی که زمان زیادی را در خارج از منزل سپری می‌کنید، بسیار مهم است.

• سوربیتول

سوربیتول علاوه بر اینکه به عنوان یک شیرین کننده مصنوعی به کار می‌رود، یک الکل قندی با ویژگی‌های مرطوب کننده و ضد‌باکتری قوی است.

• اوره

اوره یک مرطوب کننده و لایه بردار قوی است، اوره جزء NMF است. اوره با وجود کارآمد بودن می‌تواند سبب تحریک انواع پوست شود.

• آلفا هیدروکسی اسیدها

آلفا هیدروکسی اسیدها دسته ای از مواد هستند که در مواد غذایی از جمله مرکبات، سیب و نیشکر یافت می‌شوند. آلفاهیدروکسی اسیدها این پتانسیل را دارند که در برخی افراد خاص، به ویژه آنهایی که پوست روشن دارند، پوست را در برابر نور خورشید مستعدتر کنند.

عوامل انسداد کننده در مرطوب کننده 

انسداد کننده‌ها دسته‌ای از مواد هستند که با کاهش تبخیر، محتوای آب پوست را افزایش می‌دهند. این مواد شیمیایی که اغلب چرب هستند، زمانی که روی پوست مرطوب استفاده می‌شوند، بهترین اثر را دارند. انسدادهای مختلفی در مرطوب کننده استفاده می‌شود و هر کدام مزایا و معایبی دارند که در ادامه آنها را توضیح می‌دهیم.

• ژل پترولیوم

ژل پترولیوم که گاهی به آن پارافین نرم نیز گفته می‌شود، با جلوگیری از قرار گرفتن پوست در معرض هوا، پوست را مرطوب نگه می‌دارد.

• روغن معدنی

روغن معدنی از نفت خالص و تصفیه شده ساخته می‌شود. روغن معدنی اغلب به دلیل حس دلپذیری که دارد استفاده می‌شود؛ اما نسبت به سایر انسدادها در جلوگیری از تبخیر کارایی کمتری دارد.

• مشتقات سیلیکون

مشتقات سیلیکوناین مواد مصنوعی مانند سیکلومتیکون و دایمتیکون روغنی نیستند، بلکه تا حدودی آبرسان هستند.

نرم کننده‌های موجود در مرطوب کننده پوست

نرم کننده‌ها موادی هستند که در لایه شاخی می‌مانند و به عنوان روان کننده عمل می‌کنند و ظاهر پوست را صاف و لطیف نگه می‌دارند. لیپیدها و روغن‌ها، اجزای اصلی نرم کننده‌ها هستند.  نرم‌کننده‌ها همچنین شکاف‌های بین سلول‌های لایه شاخی که تا حدی ریزش کرده‌اند را پر می‌کنند؛ در نتیجه پوست بافتی صاف‌تر و یکنواخت‌تر به خود می‌گیرد.

نرم کننده‌هایی که اغلب در مرطوب کننده گنجانده می‌شوند عبارتند از:

• ایزوپروپیل پالمیتات

ایزوپروپیل پالمیتات مایعی است که از روغن نخل ویا چربی حیوانی تولید می‌شود، این ماده بی‌رنگ و تقریباً بی‌بو است. ایزوپروپیل پالمیتات یک درمان موثر آکنه است. اما ممکن است منافذ پوست را نیز مسدود کند؛ زیرا نسبتاً ضخیم است.

• اسید استئاریک

کره شی و کره کاکائو هر دو حاوی مقدار قابل توجهی اسید استئاریک هستند، ماده‌ای که از انواع چربی‌های حیوانی و گیاهی به دست می‌آید. همچنین اسید استئاریک ممکن است پوست برخی افراد را تحریک کند یا سبب آلرژی آنها شود.

• اسید اولئیک

اسید اولئیک ماده‌ای است که در روغن زیتون و سایر روغن‌های گیاهی، یافت می‌شود.  همچنین اسید اولئیک ممکن است به سد پوستی آسیب برساند و پوست را تحریک کند، علیرغم اینکه موثر است.

• اسید لینولئیک

اسید لینولئیک جزء موجود در روغن‌های گیاهی است که به عنوان یک بلوک ساختمانی مهم برای سرامیدها، یکی از اجزای اصلی که پوست را مرطوب نگه می‌دارد، عمل می‌کند. برای پوست‌هایی که مستعد آکنه هستند، کمتر از اسید اولئیک موثر است.

برخی از مواد شیمیایی موجود در مرطوب کننده‌ها مانند ترکیبات لانولین و سیلیکون دارای خاصیت انسدادی و نرم کنندگی دوگانه هستند.

آنتی اکسیدان برای پوست موجود در مرطوب کننده پوست

گاهی اوقات مرطوب کننده‌ها دارای موادی هستند که برای کاهش آسیب سلولی ناشی از اکسیداسیون به آنها اضافه می‌شود. این اجزا شامل اسید اسکوربیک یا همان ویتامین C  که دارای خواص آنتی اکسیدانی است و توکوفرول‌های ساخته شده از ویتامین E است. آنها با جلوگیری از فعالیت رادیکال‌های به عنوان ترکیبات ضدپیری عمل می‌کنند. اسید سیتریک، اسید تارتاریک و اسید اتیلن دی آمین تتراستیک (EDTA) ممکن است مزایای آنتی اکسیدانی سایر مواد را افزایش دهند. اگرچه برخی از آنتی اکسیدان‌های موضعی ممکن است انواع خاصی از پوست را تحریک کنند.

ترکیبات سدیم PCA در مرطوب کننده پوست

سدیمPCA، یک ماده طبیعی است که 12 درصد از فاکتور مرطوب کننده طبیعی پوست (NMF) را تشکیل می‌دهد. سدیم PCA مورد استفاده در محصولات آرایشی و بهداشتی از روغن‌ها، گیاهان، میوه‌ها یا از آزمایشگاه تهیه می‌شود. به طور دقیق‌تر، سدیم PCA نمک حاصل از پیرولیدون کربوکسیلیک اسید (PCA)، رایج‌ترین عامل مرطوب کننده طبیعی پوست است و این یک اسید آمینه است.

فواید سدیم PCA در مرطوب کننده برای پوست

• خاصیت مرطوب کنندگی

مانند هیالورونیک اسید و گلیسیرین، PCA سدیم نیز دارای خواص مرطوب کننده فوق العاده‌ای است. این مواد با کشیدن مولکول‌های آب از هوای اطراف و به دام انداختن آنها در لایه شاخی پوست، آبرسانی پوست را بهبود می‌بخشند.  سدیم PCA می‌تواند 250 برابر وزن خود را نگه دارد.

• سد پوستی را حفظ می‌کند

یکپارچگی عوامل مرطوب کننده طبیعی پوست برای حفظ پوست اسیدی سالم و مانع پوستی بسیار مهم است. داشتن سطوح مناسب PCA به بازیابی تعادل لیپیدها و سایر اجزای ضروری پوست کمک می‌کند، که این سپر نامرئی در بالای سد پوستی است که پوست را روان نگه می‌دارد و از ورود باکتری‌ها جلوگیری می‌کند. عملکرد خوب سد پوستی باعث حفظ PH مناسب و سطوح هیدراتاسیون پوست می‌شود و از پوست شما در برابر عوامل استرس‌زای خارجی محافظت می‌کند.

• خواص ضدپیری

مانند بسیاری از اجزای دیگر پوست، سطح سدیم PCA با افزایش سن، کاهش می‌یابد؛ بنابراین توصیه می‌شود وقتی به 30 سالگی نزدیک می‌شوید، این ماده را به روتین مراقبت از پوست خود اضافه کنید. پوستی که به خوبی مرطوب شده باشد خاصیت ارتجاعی و محکم‌تری دارد که از ایجاد چین و چروک جلوگیری می‌کند. اگرچه چین و چروک‌ها در نهایت ظاهر می‌شوند، اما پوست خشک همیشه بیشتر مستعد پیری زودرس است.

• خواص ضد التهابی

التهاب پوست توسط میکرو فلور پوست کنترل می‌شود. یعنی جامعه ای از باکتری‌ها از پوست شما، در برابر عوامل بیماری‌زا و التهاب محافظت می‌کند. بنابراین برای درمان و پیشگیری از اگزما، سوزش و خارش موثر تلقی می‌شود. برای بهره مندی از این مزیت، نیازی به استفاده از مقادیر بالای سدیم PCA ندارید. عموماً در لوازم آرایشی و بهداشتی با سایر مرطوب کننده‌ها و مواد تشکیل دهنده مخلوط می‌شود.

برای انتخاب مرطوب کننده لازم است به متخصص پوست مراجعه شود؟

برای همه افراد، یک مرطوب کننده کامل وجود ندارد. برخی مرطوب کننده‌ها ممکن است برای برخی افراد موفق باشند، در حالی که برای برخی دیگر شکست می‌خورند. یافتن مرطوب‌کننده ایده‌آل ممکن است زمان‌بر باشد و در نهایت به ترجیحات شخصی بستگی دارد. اگر مشکل پوستی مانند آکنه، پسوریازیس یا اگزما دارید، برخی از مرطوب کننده‌ها برای شما دارای ضرر بیشتری هستند در مقایسه با فواید مرطوب کننده. اگر می‌خواهید تصمیمی آگاهانه بگیرید. باید با یک متخصص در مراقبت از پوست صحبت کنید، که می‌تواند پوست شما را معاینه کند و بسته به نوع پوست و وضعیت شما توصیه کند.