ویتامین سی

ویتامین سی یا آسکوربیک اسید یکی از شناخته شده ترین ویتامین های محلول در آب است. این ویتامین در بسیاری از اعمال بدن مشارکت دارد. آسکوربات درواقع یک ترکیب واسطه برای انجام بسیاری از عملکرد های آنزیمی در بدن است. به طوری که کمبود یا فقدان آسکوربیک اسید باعث توقف واکنش های کلیدی در بدن می شود. این واکنش ها کنترل کننده اعمال اندام ها و دستگاه های مختلفی در بدن انسان می باشند.

ویتامین سی نیز همانند سایر ریزمغذی ها در بدن انسان تولید نمی شود. محرومیت از منابع آسکوربات به مدت 40-80 روز می تواند منجر به بروز علائم شدید کمبود ویتامین سی در بدن شود. در بزرگسالان به طور معمول ذخیره قابل توجهی از آسکوربات وجود ندارد، اما در نوزادان و شیرخوارانی که از شیر مادر تغذیه می شوند، تخلیه ذخایر ویتامین سی در اثر کمبود تا 6 ماه طول می کشد.

منابع غذایی حاوی ویتامین سی

آسکوربیک اسید با عنوان ویتامین مرکبات نیز شناخته می شود. عمده ترین منابع آن شامل پرتقال، لیمو، نارنگی، انبه، هندوانه و برخی از سبزیجات هستند. مصرف ویتامین سی به شکل قرص های جوشان یا جویدنی نیز می تواند در جلوگیری از کمبود و تقویت سیستم ایمنی کمک کننده باشد.

اعمال ویتامین سی در بدن

همانطور که گفته شد ویتامین سی به عنوان یک ترکیب احیاء کننده در بسیاری از واکنش های بدن مشارکت دارد. آسکوربات قادر است با تغییر شکل آهن موجود در منابع غذایی گیاهی، مقدار جذب آهن را به طور قابل توجهی افزایش دهد.

آسکوربیک اسید در روند متابولیسم اسید های آمینه و ساخت پروتئین ها نیز دخالت دارد. پروتئین های موثر در سلامت پوست و مو به ویژه کلاژن و الاستین برای ساخت به آسکوربیک اسید وابسته هستند. در روند ساخت ال کارنتین نیز که یک ترکیب پپتیدی موثر در متابولیسم انرژی و سلول های چربی در بدن است، آسکوربیک اسید نقش کلیدی دارد. یکی دیگر از نقش های ساختاری مهم ویتامین سی در بدن، مشارکت در ساخت وفعال سازی انتقال دهنده های عصبی و در مغز و سیستم عصبی می باشد.

یکی از معروف ترین نقش های ویتامین سی، نقش ویژه آن در تقویت عملکرد سیستم ایمنی در بدن است. آسکوربات عملکرد گلوبول های سفید و سایر اجزای ایمنی که نقش ضد میکروبی و به ویژه ضد ویروسی دارند را تسهیل می کند. به همین دلیل مصرف مکمل ویتامین سی به ویژه در درمان بیماری های ویروسی کمک کننده است. از طرفی آسکوربیک اسید یکی از قوی ترین آنتی اکسیدان های طبیعی است که مانع از تخریب سلول های بدن در اثر عوامل اکسیداتیو داخلی و خارجی می شود.

دریافت مقادیر کافی آسکوربیک اسید

مصرف روزانه 50-60 میلی گرم اسید آسکوربیک از منابع غذایی و یا مکمل ها برای جلوگیری از کمبود آن توصیه می شود. دریافت مقادیر بیشتر تا 1 گرم در روز در مواقع مواجهه با استرس، بیماری های عفونی، عوامل اکسیداتیو، کمبود آهن و … بلامانع است.

کمبود ویتامین سی

کمبود ویتامین سی به دلیل نقش ویژه ای که در واکنش های اکسیداسیون و احیا عوارض جدی ای به دنبال دارد. مهم ترین عوارض ناشی از کمبود اسید آسکوربیک عبارتند از:

• خون ریزی های نقطه ای و زیرپوستی
• خون ریزی از لثه ها
• احساس خستگی و ضعف
• اختلالات پوستی
• درد های عضلانی و مفاصل
• و اختلالات عصبی

به طور معمول مصرف روزانه مکمل های ویتامین سی برای پیشگیری از کمبود توصیه می شود. در مقادیر برزو کمبود لازم است برای درمان، دوز های بالاتر با نظر پزشک یا متخصص تغذیه مصرف شود.