سرفه یک عمل انعکاسی متداول است که گلو را از مخاط یا مواد تحریک کننده خارجی پاک می‌کند. افراد معمولاً برای برای پاک شدن گلوی خود گاه‌به‌گاه سرفه می‌کنند ولی برخی شرایط و بیماری‌ها باعث سرفه مکرر می‌شود. در بیشتر مواقع سرفه در طی دو هفته برطرف می‌شود و یا حداقل به طور قابل توجهی بهبود می‌یابد. در صورتی که سرفه به طور مداوم و بیش از هشت هفته طول بکشد، سرفه مزمن است و ضروری است تا به پزشک مراجعه شود، زیرا می‌تواند نشان‌دهنده بیماری جدی‌تری باشد. از این‌رو با توجه به اهمیت این بیماری، در این مقاله به بررسی علائم و علل سرفه پرداخته و در ادامه با کیفیت‌ترین محصولات طبیعی درمان سرفه موجود در داروخانه نسخه اول را معرفی کرده‌ایم.
آنچه در این مطلب خواهید خواند:
- علل سرفه
- علائم هشدار دهنده سرفه
- تشخیص سرفه و مراقبت‌های پزشکی
- راهکارهای درمان سرفه
- درمان سرفه با گیاهان دارویی
- معرفی بهترین فرآورده‌های طبیعی درمان سرفه
علل سرفه
علل مختلفی باعث بروز سرفه چه موقتی و چه مزمن می‌شوند. این عوامل عبارتند از:
- پاک‌سازی گلو: سرفه یک روش استاندارد برای پاک‌سازی گلو است. وقتی مجاری هوایی با مخاط یا ذرات خارجی مانند دود یا گردوغبار مسدود شود، سرفه یک واکنش انعکاسی است که سعی در پاک کردن ذرات و مجاری تنفسی دارد.
- ویروس‌ها و باکتری‌ها: یکی از شایع‌ترین علل سرفه، عفونت دستگاه تنفسی در اثر سرماخوردگی و احتقان بینی، آنفولانزا، برونشیت یا کرونا است. عفونت‌های دستگاه تنفسی معمولاً توسط ویروس‌ها ایجاد می‌شوند و ممکن است از چند روز تا یک هفته ادامه داشته باشند. رفع عفونت‌های ناشی از آنفولانزا بیشتر طول می‌کشد و گاهی ممکن است به آنتی‌بیوتیک نیاز داشته باشد.
- سیگار کشیدن: یکی دیگر از دلایل اصلی سرفه، سیگار کشیدن است. سرفه ناشی از سیگار کشیدن تقریباً یک سرفه مزمن با صدای مشخص است.
- آسم: بیماری آسم از دیگر علل بروز سرفه به ویژه در کودکان است. به طور معمول، سرفه آسم به شکل خس‌خس است که شناسایی آن را آسان می‌کند.
- داروها: مصرف بعضی از داروها می‌تواند باعث سرفه شود، Zestril (Lisinopril) و Vasotec (enalapril) دو مورد رایج از این داروها است که معمولا با قطع دارو سرفه متوقف می‌شود.
سایر عللی که ممکن است باعث سرفه شود، عبارتند از:
- آسیب تارهای صوتی
- عفونت‌های باکتریایی مانند ذات‌الریه و سرفه سیاه
- شرایط جدی مانند آمبولی ریوی و نارسایی قلبی
بیماری شایع دیگری که می‌تواند باعث سرفه مزمن شود بیماری ریفلاکس معده است. در این شرایط، محتوای معده دوباره به مری جریان می‌یابد. این جریان برگشتی با تحریک رفلکس در نای باعث سرفه فرد می‌شود.
علل و علائم سرفه
علائم هشدار دهنده سرفه
به طور کلی بیشتر سرفه‌ها طی دو هفته برطرف می‌شوند یا حداقل به طور قابل توجهی بهبود می‌یابند. درمان سرفه را جدی بگیرید اگر سرفه‌ای دارید که مدتی است بهبود نیافته و حتما به پزشک مراجعه کنید. علائمی که باید مراقب آنها باشید عبارتند از:
- تب بیش از ۳۸ درجه سلسیوس
- خس‌خس و درد قفسه سینه
- سردرد
- خواب‌آلودگی
- گیجی
- تنگی نفس
- خلط زرد رنگ مایل به سبز
تشخیص سرفه و مراقبت‌های پزشکی
به طور معمول، تشخیص سرفه و مراقبت‌های پزشکی شامل این است که پزشک گلو را معاینه می‌کند، به صدای سرفه گوش می‌دهد و از علائم دیگر سوال می‌کند. اگر پزشک نتواند دلیلی برای سرفه بیمار پیدا کند، ممکن است آزمایش‌های اضافی را تجویز کند که شامل موارد زیر می‌شود:
۱) اشعه ایکس قفسه سینه برای ارزیابی اینکه ریه‌ها سالم است یا خیر
۲) آزمایش خون
۳) سی تی اسکن: سی تی اسکن نمای عمیق‌تری از مجاری تنفسی و قفسه سینه را ارائه می‌دهد.
تشخیص سرفه و مراقبت‌های پزشکی
راهکارهای درمان سرفه
با توجه به علت بیماری، سرفه‌ها به روشهای مختلفی قابل درمان هستند. به طور معمول، مراقبت‌های پزشکی شامل معاینه گلو، تشخیص نوع سرفه و بررسی سایر علائم می‌شود. چنانچه ویروس باعث بروز سرفه شده باشد، باید دوره آن طی شود. گاهی این مدت تا دو هفته به طول می‌‌انجامد و پزشکان معمولا آنتی‌بیوتیک تجویز نمی‌کنند، زیرا آنتی‌بیوتیک تنها درمورد باکتری کاربرد دارد.
برخی داروهای شیمیایی رایج درمان سرفه شامل شربت شربت دیفن هیدرامین، گایافنزین، اکسپکتورانت، برم هگزین و شربت کتوتیفن است. همچنین استفاده ازداروهای گیاهی و بدون نسخه یکی از بهترین و ساده‌ترین راهکارهای درمان سرفه، در کنار داشتن استراحت کافی و نوشیدن مایعات زیاد است.
درمان سرفه با گیاهان دارویی
مهم‌ترین گیاهان دارویی که در طب سنتی برای درمان سرفه کاربرد دارند شامل آویشن، پیچک، اکالیپتوس، ختمی، شیرین‌بیان، عناب، زوفا، پنیرک، انجیر، گل بنفشه و پرسیاوشان هستند. امروزه این گیاهان با روشهای علمی شناسایی، جمع‌آوری و عصاره‌گیری شده‌اند و به منظور سهولت مصرف ما شرکت‌های داروسازی، داروهای گیاهی سودمندی را به شکل‌های رایج مانند قرص و شربت از این گیاهان تهیه و در اختیار ما قرار داده‌اند.
درمان سرفه با گیاهان دارویی
شما هم اکنون می‌توانید برای تهیه و خرید هر یک از این داروهای گیاهی، از طریق لینک زیر اقدام کنید:
معرفی بهترین فرآورده‌های طبیعی درمان سرفه
شربت زوفا عسلی از عسل در ترکیب با عصاره گیاهان دارویی ختمی، آویشن، زوفا، آویشن شیرازی (حاشا)، گل بنفشه، عناب، انجیر خشک، شیرین‌بیان، پرسیاوشان و پنیرک تهيه شده است. این فرآورده برای درمان سرفه كهنه، نزله، تنگی نفس و ربو (تنگی نفس ناشی از حساسیت) موثر است. همچنین به درمان سرماخوردگی و رفع التهابات گلو کمک می‌کند و خاصیت خلط‌آور دارد.
شربت ضد سرفه گیاهی پروسپیتان رازک و شربت پروسپان انگلهارد حاوی عصاره خشک برگ پیچک هستند و برای درمان التهاب‌های دستگاه تنفسی و رفع سرفه‌های خشک، گلو درد و تنگی نفس به کار می‌روند.
قرص مکیدنی آلتادین دینه نیز از داروهای گیاهی خلط‌آور است که برای درمان سرفه‌های تحریکی، التهاب و خشکی مخاط دهان و گلو، رفع سرماخوردگی، گرفتگی صدا و درمان گلودردهای غیرعفونی استفاده می‌شود. ترکیبات این دارو شامل پودر گل ختمی، عصاره شیرین‌بیان و اسانس نعنا است.
قرص لیکوفار گل دارو، یک داروی خلط آور و ضد سرفه بوده که برای درمان سرماخوردگی و سرفه‌های خشک بسیار مؤثر است. در این داروی گیاهی از عصاره شیرین بیان و اکالیپتوس استفاده شده است. همچنین مصرف آن در برطرف کردن التهاب مخاط دهان و گلو و همچنین برطرف نمودن خشونت و گرفتگی صدا موثر است.
شربت برونکو باریج از عصاره آویشن شیرازی و ختمی تهیه شده است و برای رفع سرفه‌های خشک و درمان سرماخوردگی استفاده می‌شود.
شربت سینه توسیان گل دارو از عصاره گیاه آویشن تهیه شده است و در دو نوع شربت اطفال و بزرگسالان برای درمان سرفه استفاده می‌شود.
شربت گیاهی اطفال پدی کاف دینه نیز حاوی عصاره آویشن، عشقه و ختمی است و به درمان سرفه و کاهش علائم سرماخوردگی به ویژه در اطفال کمک زیادی می‌کند. این شربت خاصیت ضد باکتری و ضد ویروس دارد و ضد اسپاسم برونش‌ها است.
شربت کالیک نوتک فار از دیگر فرآورده‌های طبیعی برای درمان سرفه است. این محصول حاوی عصاره شیرین‌بیان، آویشن و عسل است و خاصیت خلط‌آور، ضد باکتری، ضد ویروس، ضد قارچ و ضد اسپاسم دارد. این شربت همچنین به درمان گلودرد، سرماخوردگی، لارنژیت، برونشیت، تب و آنفولانزا کمک می‌کند.
شربت اوپیوکاف سپیداج برطرف کننده سرفه، رقیق کننده و افزایش دهنده خلط است و برای درمان سرفه‌های خشک و خلط‌دار ناشی از بیماری‌های سرماخوردگی، آنفلوآنزا و … به کار می‌رود. این فرآورده از عصاره گیاهان دروزرا، شیرین‌بیان، اکالیپتوس و نعنا فلفلی به همراه نوسکاپین هیدروکلراید که از شیره گیاه تریاک استخراج می‌شود، تشکیل شده است.
سخن پایانی
در پایان گفتنی است اگر بعد از گذشت یک هفته استفاده از این شربت‌ها، علائم سرفه کاهش پیدا نکرد یا همزمان علائم هشدار دهنده سرفه مثل تب، درد قفسه سینه، سردرد و گیجی را داشتید، حتما به پزشک مراجعه کنید. زیرا سرفه‌ای که چند هفته ادامه دارد نیاز به مراقبت پزشکی دارد، همچنین از مصرف خودسرانه شربت‌های ضد سرفه گیاهی برای کودکان زیر ۶ سال خودداری کنید. شما چه تجربه‌ای در این زمینه دارید؟ خوشحال می‌شویم تجربیات خود را با ما و خوانندگان در میان بگذارید.
