علت حالت تهوع چیست؟
حالت تهوع می‌تواند از دلایل مختلفی ناشی شود. برخی از افراد به حرکت یا بعضی غذاها، داروها یا اثر برخی شرایط پزشکی بسیار حساس هستند. همه این موارد می توانند حالت تهوع ایجاد کنند. مهمترین علل شایع حالت تهوع عبارتند از:
۱) سوزش معده یا رفلاکس معده (GERD)
رفلاکس اسید، یکی از علائم بیماری ریفلاکس معده به مری، می تواند باعث تهوع شود. شناخت علائم GERD و درمان آنها تحت نظارت پزشک می تواند به شما در جلوگیری از حالت تهوع ناشی از رفلاکس اسید کمک کند..
۲) عفونت یا ویروس
باکتری‌ها یا ویروس‌ها می‌توانند روی معده تأثیر بگذارند و منجر به حالت تهوع شوند. باکتری‌هایی که از راه غذا منتقل می‌شوند، ممکن است باعث بیماری معروف مسمومیت غذایی شوند. عفونت‌های ویروسی همچنین می‌توانند حالت تهوع ایجاد کنند.
۳) داروها
مصرف برخی از داروها به عنوان مثال درمان‌های سرطانی مانند شیمی درمانی می‌تواند معده را ناراحت و ایجاد حالت تهوع کمک کند.
۴) بیماری حرکتی و دریا
این مشکل می‌تواند در نتیجه سوار شدن بر روی یک وسیله نقلیه ایجاد شود. حرکت‌های طولانی و مداوم، م‌تواند پیام‌های منتقل شده به مغز را با حواس همگام نکند و منجر به حالت تهوع، سرگیجه یا استفراغ شود.
5) رژیم غذایی
پرخوری یا خوردن برخی از غذاها مانند غذاهای پرادویه یا خیلی چرب می‌تواند معده را ناراحت و حالت تهوع ایجاد کند. خوردن غذاهایی که به آنها حساسیت دارید نیز ممکن است باعث ایجاد حالت تهوع شود.
6) درد
احساس درد شدید به علائم حالت تهوع کمک می‌کند. این در مورد شرایط دردناکی مانند پانکراتیت، سنگ کیسه صفرا و یا سنگ کلیه صدق می‌کند.
7) بارداری
تقریباً سه چهارم زنان حامله در سه ماهه اول حاملگی خود از تهوع (و بعضی اوقات استفراغ) رنج می‌برند. علت تهوع در دوران حاملگی دقیقاً مشخص نیست ولی احتمالاً ناشی از تغییرات هورمونی زیادی است که در بدن زن باردار رخ می‌دهد.
8) زخم معده
ابتلا به زخم معده نیز در بروز حالت تهوع نقش دارد و هنگام غذا خوردن، زخم می‌تواند احساس سوزش و حالت تهوع ناگهانی ایجاد کند.
بیشتر بخوانید: علائم زخم معده؛ بررسی علت و درمان گیاهی زخم معده
تهوع همچنین علامت چندین بیماری پزشکی دیگر است، از جمله:
۱) سرگیجه موضعی paroxysmal (BPPV)
۲) عفونت گوش
۳) حمله قلبی
۴) انسداد روده
۵) نارسایی کبد یا سرطان کبد
۶) مننژیت
۷) میگرن
درمان حالت تهوع با گیاهان دارویی
بسته به علت تهوع، درمان‌های متعددی برای آن پیشنهاد می‌گردد. یکی از راه‌های درمان سریع حالت تهوع استفاه از گیاهان دارویی و فرآورده‌های طبیعی است. در ادامه به تعدادی از این گیاهان اشاره شده است.
زنجبیل
زنجبیل یک داروی طبیعی برای درمان حالت تهوع است. کارشناسان معتقدند که ترکیبات موجود در زنجبیل بسیار شبیه به داروهای ضد تهوع است. نتایج چندین مطالعه نشان داد که زنجبیل به کاهش حالت تهوع در موقعیت‌های مختلف به ویژه تهوع ناشی از بارداری کمک می‌کند. زنجبیل همچنین در کاهش حالت تهوعی که بعد از شیمی درمانی به وجود می آید، موثر است. زنجبیل عوارض جانبی کمتری نسبت به بسیاری از داروهای نسخه‌ای دارد. در مورد میزان دقیق مصرف این گیاه دارویی مطلبی ذکر نشده است. اما بیشتر مطالعات روزانه ۵/۰ تا ۱٫۵ گرم ریشه زنجبیل خشک را برای درمان تهوع پیشنهاد می‌کنند. مصرف زنجبیل برای بیشتر افراد بی‌خطر است. با این وجود، اگر مستعد فشار خون یا قند خون پایین هستید، یا اگر داروهای رقیق کننده خون مصرف می‌کنید، باید میزان مصرف زنجبیل را محدود کنید.
نعناع
نعناع از دیگر گیاهان دارویی مفید برای درمان تهوع است که به کاهش و بهبود تهوع کمک می‌کند. طبق نتایج تحقیقات، افرادی که در معرض بوی نعناع قرار می‌گرفتند، میزان تهوع بسیار پایین‌تری داشتند نسبت به کسانی که از داروهای ضد تهوع یا دارونماها استفاده می‌کردند. در یک مطالعه دیگر، آروماتراپی یا همان رایحه درمانی نعناع تا ۵۷ درصد به کاهش علائم تهوع کمک کرد. همچنین استنشاق روغن نعناع در شروع تهوع باعث کاهش ۴۴ درصدی علائم در عرض دو دقیقه شد. یک فنجان چای نعناع اثرات تهوع را بهبود می‌بخشد. البته اطلاعات کمی در مورد ایمنی مصرف روغن نعناع و چای نعناع برای همه گروه‌های سنتی وجود دارد. به همین دلیل، مطالعات بیشتری در مورد مصرف آن لازم است. با این حال، بو کردن روغن نعناع کاملاً بی خطر است.
لیمو
لیمو یکی از محبوب‌ترین گیاهان برای درمان تهوع است. به خصوص بوی لیمو تازه، به کاهش حالت تهوع در زنان باردار کمک زیادی می‌کند. در یک مطالعه، از ۱۰۰ زن باردار خواسته شد كه به محض احساس تهوع، اسانس لیمو را استنشاق كنند. پس از پایان مطالعه ۴ روزه، در افرادی که بوی لیمو را استنشاق کردند، ۹ درصد بیشتر کاهش علائم تهوع گزارش شد. استفاده از قطره اسانس لیمو نیز، یک گزینه عملی برای درمان و بهبود تهوع در مسافرت است.
میخک
میخک به عنوان ماده‌ای ضدعفونی‌کننده و بسیار موثر بر سیستم گوارشی شناخته می‌شود. برای استفاده از میخک به منظور درمان تهوع، چند قطعه از این گیاه را در دهان خود نگه دارید و آنها را به مدت طولانی بجوید. عطر و طعم میخک می‌تواند فوراً حالت تهوع را متوقف کند. همچنین برای جلوگیری از حالت تهوع، چای میخک بنوشید. یک فنجان آب جوش بردارید و یک قاشق چایخوری میخک اضافه کنید. ده دقیقه صبر کنید تا دم شود. سپس آن را میل کنید.
بابونه
از دیگر فرآورده‌های طبیعی درمان تهوع می‌توان به گیاه دارویی بابونه اشاره کرد. در طب سنتی از بابونه برای آرامش عضلات دستگاه گوارش و درمان اختلالات گوارشی مختلف مانند حالت تهوع، استفراغ، گاز معده و سوء هاضمه استفاده می‌شود.
زیره
مصرف زیره کمک خوبی برای دستگاه گوارش است و از ایجاد سوءهاضمه، نفخ، اسهال و حالت تهوع پیشگیری می‌کند. همچنین مصرف این گیاه همراه با غذا در بهبود علائمی مانند درد شکم، حالت تهوع، یبوست و اسهال در مبتلایان به سندروم روده تحریک پذیر (IBS) موثر است.
دارچین
دارچین به علت داشتن اسانس و تانن، محرک و قابض است و به‌عنوان تقویت کننده عمل هضم غذا و جریان گردش خون به کار می‌رود و از آن برای درمان حالت تهوع و رفع سوءهاضمه استفاده می‌شود و خاصیت بادشکن نیز دارد.
رازیانه
رازیانه به هضم غذا و درمان نفخ، گاز معده و دل پیچه کمک می‌کند. این گیاه اثرات درمانی فوق العاده‌ای برای خانم‌ها دارد و علائم قاعدگی از جمله حالت تهوع را کاهش می‌دهد و به زنان کمک می‌کند، تا بهتر بتوانند بر مشکلات دوران قاعدگی غلبه کنند.
آب نارگیل
آب نارگیل از دیگر محصولات طبیعی درمان تهوع است که سرشار از ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبر است. اگر دچار حالت تهوع هستید، کافیست یک قاشق چایخوری آب لیمو را به یک فنجان آب نارگیل اضافه کنید و هر پانزده دقیقه یک جرعه بنوشید تا جذب معده‌تان شود. آب نارگیل مزایای سلامتی دیگری مانند تسکین سوزش سر دل، درمان یبوست و بهبود تهوع بارداری را نیز دارد.
سرکه سیب
یک قاشق چایخوری سرکه سیب مخلوط در یک لیوان آب به از بین بردن حالت تهوع کمک زیادی می‌کند. به اندازه یک قاشق چایخوری سرکه سیب را با آب رقیق کنید و با این محلول دهان خود را شستشو دهید. این کار از ادامه حالت تهوع جلوگیری کرده و مزه دهان شما را عوض می‌کند. البته در صورت بارداری بهتر است با پزشک مشورت کنید.
معرفی فرآورده‌های طبیعی درمان حالت تهوع
قرص ومیگان دینه
حاوی گیاه زنجبیل است. این فراورده یک قرص ضد تهوع گیاهی و ضد درد است که برای تهوع ناشی از بارداری، ماشین زدگی و شیمی درمانی و کاهش درد و التهاب مفاصل بسیار مؤثر است.
قرص گیاهی زین تیگو ایران داروک
حاوی گیاه دارویی زنجبیل است. این محصول به درمان حالت تهوع و استفراغ‌های دوران بارداری و رفع مشکلات گوارشی ناشی از بیماری مسافرت (حرکتی) کمک می‌کند. همچنین برای بهبود علائم آرتروز، تسکین درد مفاصل و تقویت سیستم ایمنی موثر است.
کپسول خوراکی نازوفار نوتک فار
به دلیل دارا بودن زنجبیل یک فرآورده طبیعی ضد تهوع گیاهی بسیار قوی است. این گیاه می‌تواند از تهوع دوران بارداری و همچنین حالت تهوع ناشی از شیمی درمانی جلوگیری کند.
کپسول گیاهی زینتوما گل دارو
حاوی ریزوم گیاه زنجبیل است. این فراورده طبیعی اثر ضد تهوع و استفراغ فوق العاده‌ای دارد. مصرف این کپسول در بهبود عوارض گوارشی بیماری حرکت و حالت تهوع بارداری اثرگذار است.
شربت اشتها آور بزرگسالان باریج
حاوی آب انار، عسل و افشرده نعنا است. این فرآورده در درمان بی اشتهایی، حالت تهوع و استفراغ موثر است. همچنین مصرف این شربت به تصفیه و پاک سازی خون و دفع سموم بدن و تمیز کردن صفرا کمک می‌کند.
سایر توصیه‌ها برای درمان حالت تهوع
نوشیدن مایعات
گاهی بهترین درمان برای حالت تهوع، نوشیدن مایعات بیشتر است. با ریختن آب درون تنگ و اضافه کردن برش‌های مختلف میوه و سبزیجات به آن، می‌توانید یک نوشیدنی مفید ضد تهوع برای خود تهیه کنید. برای این منظور چند برش پرتقال، لیمو، خیار، توت فرنگی و نعنا به آب نوشیدنی خود اضافه کنید. این نوشیدنی دلپذیر به کاهش و تسکین حالت تهوع بسیار کمک خواهد کرد.
پرهیز از خوردن غذاهای چرب
از خوردن غذاهای تند یا چرب بپرهیزید، به جای آنها از مواد غذایی مفید برای درمان تهوع مانند موز، برنج، سیب زمینی پخته شده استفاده کنید. همچنین توصیه می‌کنیم از خوردن وعده‌های غذایی بزرگ خودداری کنید و در صورت احساس حالت تهوع، وعده‌های غذایی خود را کوچکتر و بیشتر کنید. علاوه بر این نوشیدن مایعات با وعده‌های غذایی احساس پر بودن را افزایش می‌دهد و این حالت تهوع را بدتر می‌کند.
مصرف غذاها و مکمل‌های حاوی ویتامین B6
ویتامین ب 6 در مقادیر مناسب، در درمان و رفع حالت تهوع بسیار موثر است. دوز معمول بین ۳۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم در روز، در ۱ تا ۳ دوز در ۳ هفته است. مصرف ویتامین B6 بیش از حد ممکن است حالت تهوع را بدتر کند. همچنین ممکن است عوارض جانبی جدی مانند ریتم غیر طبیعی قلب ایجاد کند. این ویتامین در مواد غذایی مختلفی مانند گردو، بادام زمینی، لوبیا سفید، نخودفرنگی، سویا، اسفناج، گوجه فرنگی، ذرت، گندم کامل، سبوس گندم، جگر، قلوه، گوشت گاو، میگو، بوقلمون، تخم مرغ ، شیر، انگور، طالبی، آناناس، سیب، پرتقال، گلابی و هلو وجود دارد.
سخن پایانی
همانطور که گفتیم گیاهان دارویی متنوعی برای درمان حالت تهوع وجود دارد. امروزه این گیاهان دارویی با روشهای علمی شناسایی، جمع آوری و عصاره‌گیری شده‌اند و به منظور سهولت مصرف ما، توسط شرکت‌های داروسازی به شکل‌های دارویی رایج عرضه می‌شوند. سامانه “نسخه اول” به شما کمک می‌کند که ضمن به دست آوردن اطلاعات درباره درمان تهوع با کمک گیاهان دارویی، با مقایسه فرآورده‌های طبیعی موجود در بازار، انتخاب آگاهانه‌ای برای خرید مناسب‌ترین محصول و بهبود این ناخوشی داشته باشید.
منابع:
https://www.healthline.com/health/how-to-get-rid-of-nausea
