پوست انسان هم ممکن است دچار کچلی شود. این بیماری که به عنوان درماتوفیتوز نیز شناخته می­‌شود، نوعی عفونت قارچی پوست است. کچلی پوست انگشتان و کشاله ران، یکی از رایج‌ترین موارد این ناخوشی در میان افراد است و عامل ایجاد آن انواعی از قارچ‌های میکروسکوپی مانند میکروسپوروم‌ها، تریکوفیتون‌ها و اپیدرموفیتون‌ها هستند. در این مطلب با ما همراه باشید تا با نحوه درمان کچلی پوست با استفاده از فرآورده‌های طبیعی و ترکیبات گیاهی موجود در آنها آشنا شوید.

آنچه در این مطلب خواهید خواند:

• کچلی پوست (کشاله ران و انگشتان) چیست؟
• گیاهان موثر بر درمان کچلی پوست کدامند؟
• محصولات و داروهای گیاهی برای درمان کچلی پوست چیست؟

کچلی پوست (کشاله ران و انگشتان) چیست؟

کچلی کشاله ران

از رایج‌ترین عفونت‌های قارچی پوست در بدن انسان، کچلی کشاله ران و انگشتان است که به نوع کشاله ران آن خارش سوارکاران هم می‌گویند. این بیماری معمولاً در ماه‌های تابستان و یا با عرق کردن و پوشیدن لباس‌های مرطوب به وجود می‌آید. همانند سایر عفونت‌هایی که در سطح پوست ایجاد می‌شود، حضور گرما و رطوبت محیطی باعث می‌شود که این عفونت ایجاد گردد.

مطابق آمار مردان بیشتر از زنان به این مشکل دچار می‌شوند و کودکان از نادرترین گزینه‌هایی هستند که دچار این مشکل شده‌اند. رطوبتی که در  ناحیه ران و انگشتان وجود دارد، باعث چین‌دار شدن، خیسی و ایجاد خارش بر سطح پوست می‌شود. معمولا این خارش‌ها منجر به بدتر شدن عفونت می‌گردند. این ضایعه کاملا مشخص و پوسته‌دار از محیط پیشرفت می‌کند و در داخل محدوده ضایعه، پوست قرمز و ملتهب می‌شود.

در مواقعی که این مشکل بسیار حاد باشد، عفونت ممکن است رفته رفته به کفل‌ها و کشاله ران نیز سرایت کند اما قسمت بیضه‌ها در مردان در این بیماری چندان درگیر نمی‌شود. گفتنی است متخصصان پوست به راحتی می‌توانند این مشکل را شناسایی و برطرف کنند اما در برخی موارد با تغییر شکل این عارضه بر سطح پوست، ممکن است که این بیماری با دیگر بیماری‌ها پوست، مو و ناخن اشتباه گرفته شود.

کچلی انگشتان

یک نوع کچلی قارچی دیگر نیز وجود دارد که در میان انگشتان رخ می‌دهد. این ضایعه نیز در ورزشکاران بیشتر از دیگران خودش مشاهده می‌شود که به آن بیماری انگشتان ورزشکاران هم می‌گویند. به دلیل آنکه انگشتان پا معمولا به یکدیگر کیپ شده‌اند، این بیماری ممکن است در انگشتان پا بیشتر خودش را نشان دهد. زیرا گرما، رطوبت و تهویه نامناسب در این ناحیه بیشتر است و عفونت به راحتی در آن سرایت می‌کند.

اغلب برای درمان کچلی پوست انگشتان، بیماری در تشخیص با اگزما اشتباه گرفته می‌شود که لازم است آن را با بررسی‌های آزمایشگاهی از دیگر عارضه‌های عفونی سطحی شناسایی و درمان کرد. به یاد داشته باشید که برای برطرف کردن این عارضه‌ها حتما به پزشک به منظور تشخیص صحیح مراجعه کنید. درمان‌های سرخود ممکن است ماهیت بیماری را به کلی تغییر دهد و مشکلات بیشتری را بوجود آورد.

این مشکلات باعث سخت‌تر شدن تشخیص بیماری از جانب پزشک می‌شود. درصورتی که بیماری شما تشخیص داده شد، در صورت خفیف بودن، معمولاً با کرم، پمادهای ضد قارچ، گیاهان دارویی و فرآورده‌های طبیعی درمان می‌شود اما برای موارد شدیدتر و عفونی این بیماری، فرد مبتلا باید چندین هفته از قرص‌های ضد قارچ استفاده کند.

گیاهان موثر بر درمان کچلی پوست کدامند؟

یکی از راه‌های درمان کچلی پوست استفاده از محصولات حاوی گیاهان دارویی است. در طب سنتی از گیاهانی مانند نعناع، درمنه، آویشن باغی، عصاره برگ زیتون، عصاره روغنی بابونه، روغن جوانه گندم، زردچوبه، روغن درخت چای، روغن نارگیل، آلوئه ورا، عصاره اکیناسه، بید کانادایی و گزنه برای بهبود این عارضه استفاده می‌شود. این گیاهان هر کدام به نوعی در بهبود عفونت‌های سطحی پوست و کچلی‌های ناشی از این عفونت‌ها موثر هستند که در ادامه به تاثیر آنها می‌پردازیم.

گزنه

گزنه خاصیت ضد التهابی، ضدعفونی کننده و ضدمیکروب دارد. حاوی سیلیکا و گوگرد است و از این رو در درمان عفونت‌های قارچی پوست تاثیر دارد. گزنه به‌ دلیل خاصیت آنتی ‌هیستامینی، ضدالتهابی، ضدمیکروبی و توانایی تسکین دردی که دارد، به خوبی می تواند به روند بهبود بیماری پوستی سرعت ببخشد.

زردچوبه

زردچوبه دارای خواص ضدالتهابی است و همچنین دارای مقدار زیادی کورکومین است که خواص ضدمیکروبی و ضدقارچی بسیار زیادی دارد. این خواص باعث می‌شود که مصرف موضعی آن، عفونت‌های قارچی سطح پوست که منجر به بروز کچلی پوستی در کشاله ران و انگشتان پا می‌شود را برطرف کند.

روغن درخت چای

روغن درخت چای یکی از دیگر فرآورده‌های طبیعی است که خواص ضد باکتری آن می‌تواند از پیشرفت قارچ بر سطح پوست جلوگیری کند و عفونت‌های قارچی را برطرف کند. این روغن بر روی طیف وسیعی از باکتری‌ها و قارچ‌ها اثر گذار است.

آلوئه ورا

آلوئه ورا، گیاهی است که برای درمان بسیاری از مشکلات پوستی موثر است. این گیاه می‌تواند درمان مناسبی برای قارچ‌ها و باکتری‌های سطح پوست باشد و همچنین در رفع التهاب و خارش پوست تاثیر دارد.

درمنه

درمنه خاصیت ضدعفونی کنندگی زیادی دارد و از آن‎ ‎برای درمان عفونت‌های قارچی سطحی پوست و ضدعفونی کردن محل ‏زخم‌ها استفاده می‌شود. از این گیاه ‏در صنعت داروسازی برای ساخت لوسیون‌های ضدعفونی کننده قارچ‌های پوستی استفاده می‌شود، همچنین استفاده از فرآورده‌های طبیعی حاوی درمنه باعث درمان کچلی ناخن می‌شود. ‏دارای اثرات ضد التهاب بوده و در روند ترمیم زخم و بهبود سریع‌تر آن مؤثر است.‏

نعناع

روغن‌های فرار موجود در گیاه نعناع دارای اثرات ضدعفونی کننده، ضد قارچ و ضد باكتريایی هستند. همچنین منتول در غلظت‌های كم به طور انتخابی انتهای اعصاب حسی مربوط به سرما را تحريک می‌کند و باعث گشاد شدن عروق و ايجاد احساس سرما می‌شود و به دنبال آن اثر ضد درد نيز ظاهر می‌گردد.

سدر

گیاه سدر خواص زیادی برای سلامت پوست دارد. این خواص به خاطر حضور ترکیباتی از جمله تانن‌ها، استرول‌های گیاهی، ساپونین‌ها و کوئرستین‌ها است. این ترکیبات در واقع همان ضد التهاب‌ها و آنتی اکسیدان‌های مؤثر و قوی گیاه سدر هستند. عصاره این گیاه بر بهبود انواع اگزما، درماتیت ‏تماسی تحریکی و درماتیت آتوپیک موثر است. فرآورده‌های طبیعی به دست آمده از سدر، در کمک به بهبود بثورات، قارچ‌های پوستی، ضایعات پوستی پسوریازیس و ناخن بسیار نتیجه‌بخش بوده‌اند.

محصولات و داروهای گیاهی درمان کچلی پوست

امروزه از این گیاهان دارویی با روش‌های علمی شناسایی، جمع‌آوری و عصاره‌گیری می‌شود و به منظور سهولت مصرف، توسط شرکت‌های داروسازی به شکل‌های دارویی رایج عرضه می‌گردد. از محصولات موثر در درمان قارچ‌های پوستی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

اسپری موضعی مایکودرم باریج

این فرآورده طبیعی حاوی اسانس درمنه است. اسانس درمنه دارای اثرات ضد قارچ است و مواد شیمیایی موجود در آن به نام توجون (thujone) به عنوان یک آنتی‌اکسیدان بسیار قوی تاثیر خوبی در مبارزه با اثرات مخرب رادیکال‌های آزاد بر روی پوست داشته و به حفظ سلامت پوست کمک می‌کند. این فرآورده به رفع عفونت‌های قارچی سطحی پوست کمک می‌کند.

کرم گیاهی درماتین باریج

این فرآورده طبیعی حاوی عصاره گیاه سدر است و یکی از درمان‌های مناسب برای عفونت‌های سطحی پوست به شمار می‌رود. گیاه سدر خاصیت ضدالتهابی، نرم کننده و ضدقارچ دارد و سرشار از ترکیبات آنتی اکسیدان است. این عصاره گیاهی به محض تماس با پوست التهاب را از بین برده و تحریکات پوستی را کاهش می‌دهد. همچنین سدر خاصیت آنتی سپتیک و ضدقارچ نیز داشته و فعالیت این عوامل مخرب روی پوست را متوقف می‌کند.

ژل مینتاژل (داروسازی فارماشیمی)

این فرآورده طبیعی حاوی عصاره گیاه نعناع است و برای درمان كچلی انگشتان پا و كشاله ران به كار می‌رود. اين فرآورده همچنين برای از بين بردن خارش و سوزش محل گزيدگی حشرات و سوختگی‌های سطحی مناسب است.

صابون آنتی باکتریال (تری کلوزان) 0.3 گل سیتو (گل پخش آوند)

این فرآورده حاوی روغن بادام، روغن کرچک و 0.3 درصد تری کلوزان (ایرگازان)، تالو، روغن پالم، لانولین، گلیسیرین، سیلیکات سدیم و هیدروکسد سدیم است و برای درمان بیماری‌های موضعی پوست، عفونت‌های قارچی و عفونت‌های میکروبی مصرف می‌شود. همچنین به علت وجود تری کلوزان در آن که ماده‌ای با خاصیت ضد باکتری و ضد میکروب است، پوست را در برابر آلودگی‌ها، عوامل بیماری‌زا و همچنین حساسیت‌ها محافظت می‌کند و در برطرف کردن بوی نامطبوع عرق و جلوگیری از فعالیت باکتری‌های مولد بو موثر است.

شامپو بدن ضد قارچ اکتو پیروکس 1 درصد ایروکس

شامپو بدن ضد قارچ اکتو پیروکس 1 درصد ایروکس حاوی عصاره‌های گیاهی مختلف مانند عصاره آویشن باغی، عصاره برگ زیتون، عصاره روغنی بابونه، روغن جوانه گندم، عصاره اکیناسه، عصاره بید کانادایی، عصاره گزنه و دیگر ترکیبات شیمیایی مانند گلیسیرین، آب دیونیز، آمونیوم لوریل اتر سولفات، تری اتانول آمین اوریل اتر سولفات و …  است. این فرآورده دارای خاصیت ضدقارچ و ضدباکتری است و در پیشگیری و درمان موضعی بیماری‌های قارچی پوست بسیار موثر عمل می‌کند. این محصول همچنین دارای خواص ضد التهاب، التیام بخش، مرطوب کننده و نرم کننده است که موجب بهبود خارش، سوزش و خشکی پوست می‌شود.

سخن پایانی

داروخانه آنلاین نسخه اول با در نظر گرفتن نیازهای مختلف مخاطبین خود، انواع فرآورده‌های مناسب برای درمان بیماری‌های پوستی را موجود نموده و با بررسی تمامی مواد و ترکیبات سازنده هر محصول، به شما در انتخاب محصول مناسب کمک می‌نماید.

مشخصات افسنطین

افسنطین یا افسنتین با نام علمی (Artemisia absinthium) گیاهی از خانواده کاسنی با ساقه‌های مخملی سفید یا نقره‌ای متمایل به سبز، برگ‌های زرد مایل به سبز و گل‌های پیازی به رنگ زرد روشن یا کم رنگ است. ارتفاع آن به 50 تا 100 سانتیمتر می‌رسد. این گیاه بومی اروپا است ولی به راحتی در آب و هوای مختلف از جمله بخش‌هایی از آسیا، آفریقا، آمریکای جنوبی و ایالات متحده نیز رشد می‌کند. افسنطین در کشور ما به طور وحشی و خودرو در استان‌های مازندران، گیلان، اردبیل، آذربایجان و … یافت می‌شود و گیاهی حساس به سرما، مقاوم به خشکی و کم آبی است.  این گیاه در کتب طب سنتی با نام‌های مروه، کشوتامی، خاراگوش، رومی و خترق نیز شناخته می‌شود.

اندام دارویی

قسمت‌های مورد استفاده دارویی این گیاه، انشعابات گل‌دار خشک شده، بخش‌های هوایی گل‌دار تازه و گیاه کامل است. امروزه این گیاه به صورت عصاره و تنتور در داروخانه‌ها وجود دارد.

خواص افسنطین (طبیعت و خواص درمانی)

طبیعت این گیاه گرم و خشک است. برگ‌ها و سرشاخه‌های این گیاه دارای ترکیباتی چون اسانس، مواد تلخ (آبسینتین و آستابسین)، ویتامین های ب و ث و … می باشند. اسانس آن نیز از تقطیر برگ‌ها و اندام‌های خشک گیاه با بخار آب بدست می‌آید. از اسانس این گیاه در صنایع داروسازی، نوشابه‌سازی و کنسروسازی استفاده می شود. این اسانس دافع حشرات نیز است. برخی از مهم‌ترین خواص افسنطین عبارتند از:

تسکین درد و کاهش التهاب

افسنطین خاصیت ضد درد و التهاب دارد و به بهبود درد استخوان و مفاصل و آرتروز کمک می‌کند. در یک مطالعه چهار هفته‌ای بر روی 90 بزرگسال مبتلا به آرتروز زانو، استفاده از پماد 3 درصدی گیاه افسنطین به مقدار سه بار در روز به بهبود سطح درد و عملکرد فیزیکی کمک زیادی کرد.

خاصیت ضد سرطان

گیاه افسنطین حاوی ترکیبی به نام آرتمیسینین است که به از بین بردن سلول‌های سرطانی کمک می‌کند، بدون اینکه آسیبی به سلول‌های سالم وارد کند. همچنین به دلیل دارا بودن کامازولن، خاصیت آنتی اکسیدان دارد که در پیشگیری و کمک به درمان انواع سرطان و آلزایمر موثر است.

مبارزه با انگل‌ها

افسنطین خاصیت ضد انگل و ضد کرم دارد و در نابود کردن انگل، باکتری و قارچ موثر است. در مصر باستان از آن برای درمان کرم‌های روده استفاده می‌شده است.

کمک به درمان کم خونی

استفاده از این گیاه در رفع کم خونی موثر است. موجب تصفیه خون و رفع تصلب شرایین نیز می‌شود.

تقویت معده، بهبود عملکرد دستگاه گوارش و افزایش اشتها

افسنطین برای تقویت دستگاه گوارش مفید است و مصرف آن به رفع اختلالات گوارشی و افزایش اشتها کمک می‌کند. همچنین در تقویت کبد و طحال موثر است و درمان مناسبی برای نارسایی‌های کبد و یرقان می‌باشد. ابوعلی‌ سینا افسنطین را از بهترین گیاهان اشتها ‌آور توصیف کرده است. امروزه نیز در صنعت داروسازی در تولید فرآورده‌های طبیعی اشتهاآور از آن استفاده می‌گردد.

کمک به درمان مالاریا

یکی از شناخته شده‌‌ترین خواص افسنطین استفاده از آن برای درمان بیماری مالاریا است و در سراسر جهان آن‌ را به عنوان درمانی برای از بین بردن انگل مالاریا معرفی می‌کنند.

بهبود بیماری‌های عصبی

بهبود اعصاب و درمان بیماری‌های عصبی، رفع سرگیجه و درمان مشکلات خواب از دیگر خواص درمانی این گیاه در طب سنتی است.

خواص حشره‌کشی و فیتوتوکسیک

اسانس افسنتین باعث مهار تغذیه حشرات می‌شود و می‌تواند به صورت موضعی به عنوان یک ترکیب دافع حشرات استفاده گردد.

عوارض جانبی

• توجون موجود در روغن افسنطین سیستم عصبی مرکزی را تحریک می‌کند و می تواند باعث تشنج و سایر عوارض جانبی آن شود.
• لازم به ذکر است که خود گیاه هرگز نباید مستقیماً روی پوست مالیده شود، زیرا ترکیبات آن بیش از حد غلیظ است و می تواند منجر به سوختگی دردناک شود.
• استفاده از گیاه افسنطین در دوران بارداری، شیردهی و برای کودکان زیر پنج سال ممنوع است.
• افراد مبتلا به بیماری‌های عصبی، افراد دارای افسردگی و کسانی که دچار مشکلات کیسه صفرا و خونریزی هستند، بایستی از مصرف این گیاه خودداری کنند.

• مصرف زیاد و یا طولانی مدت آن سبب نوعی اعتیاد (به دلیل وجود ترکیب تویون) و باعث بروز بیماری‌های عصبی و مسمومیت در انسان می‌گردد.

ریزش مو علت‌های گوناگونی دارد. هر انسان به طور میانگین ۱۰۰ هزار تا ۱۵۰ هزار تار مو روی سرش دارد که به شکل طبیعی روزانه ۵۰ تا ۱۰۰ تار از آنها در مرحله‌ استراحت مو می‌ریزند. البته این ریزش مو طبیعی بوده و نگران کننده نیست، ولی اگر تعداد موهای ریخته شده، بیشتر از موهای رویش یافته باشد، فرد کاهش حجم موهایش را حس می‌کند و هر چند بدون درد است! اما تجربه‌ای استرس‌زا خواهد بود.از این رو با توجه به شیوع این مشکل و اثرات روحی آن بر افراد، ما در این مقاله ابتدا به بررسی علل و عوامل موثر بر این مشکل پرداخته‌ایم و در انتها با معرفی فرآورده‌های طبیعی درمان ریزش مو، تولید شده در شرکت‌های داروسازی، به شما در رفع آن یاری ‏می‌رسانیم.

آنچه در این مطلب خواهید خواند:

• علل ریزش مو
• راهکارهای درمان ریزش مو
• فرآورده‌های طبیعی درمان ریزش مو

علل ریزش مو

علت ریزش مو در افراد مختلف، متفاوت است؛ عواملی مانند ژنتیک، فشارهای فیزیکی و عاطفی، افزایش سن، تغییرات هورمونی، عوارض جانبی برخی داروها و … می‌توانند باعث ریزش مو در مردان و زنان شوند. مهم‌ترین این دلایل عبارتند از:

• استرس و فشارهای روحی: استرس و فشار روانی شدید چرخه مو را تحت تأثیر قرار می‌دهد و معمولا سه تا شش ماه پس از شوک وارد شده، ریزش مقطعی موها احساس خواهد شد.
• تغذیه ناکافی: نوع تغذیه در سلامت موها بسیار موثر است. به عنوان مثال افرادی که از کمبود ویتامین B6 رنج می‌برند دچار ریزش مو و افرادی که دارای کمبود اسید فولیک هستند، معمولا طاس می‌شوند. همچنین اگر پروتئین کافی در رژیم غذایی وجود نداشته باشد، بدن با کاهش رشد مو، پروتئین ذخیره خواهد کرد.
• ژنتیک: ریختن موها در اثر وراثت در بین مردان و زنان وجود دارد ولی این الگو در مردان شایع‌تر است. بطوری که از هر سه نفر، دو نفر تا سن ۶۰ سالگی، به علت الگوی طاسی، دچار ریزش مو می‌شوند. این نوع از ریزش مو که ناشی از ترکیب برخی ژن‌ها و هورمون‌های جنسی مردانه است، معمولا الگوی خاصی داشته و در آن، مو‌ها در شقیقه‌ها کاهش پیدا می‌کند.
• کم خونی: فقر آهن و کم خونی ناشی از آن نیز یکی دیگر از دلایل اصلی این مشکل در افراد به ویژه در زنان است.
• مشکلات غده تیروئید: غده تیروئید با تولید هورمون، نقش مهمی در سوخت و ساز بدن و همچنین رشد دارد. زمانی که این هورمون به اندازه کافی تولید نشود (کم کاری تیروئید)، می‌تواند باعث ریزش مو شود.
• برخی بیماری‌ها و داروها: ابتلا به برخی بیماری‌ها به همراه ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن یکی دیگر از دلایل ریرش مو است. همچنین عوارض جانبی برخی داروها مانند داروهای ضد افسردگی، دارو‌های رقیق کننده خون و دارو‌های فشار خون می‌توانند علت ریزش مو باشند.
• بیماری‌های خودایمنی: به این نوع ریزش، آلوپسی آره آتا می‌گویند که بر اثر فعالیت بیش از حد سیستم ایمنی بدن اتفاق می‌افتد.

راهکارهای درمان ریزش مو

در بسیاری از موارد، بسته به علت، راه‌هایی برای درمان ریزش مو در مردان و زنان وجود دارد.

اولین راهکار برای برطرف کردن ریزش مو استفاده از شامپوها و تونیک‌های ضد ریزش است که در صورت انتخاب صحیح تا حد زیادی تاثیرگذار خواهد بود.

راه حل دیگر استفاده از مکمل‌های غذایی ضد ریزش مانند هیر ویت، پرفکتیل و مکمل اکوفن و یا فرآورده‌های موضعی ضد ریزش مو مانند محلول موضعی ماینوکسیدیل، داروی خوراکی فیناستراید، داروی هورمونی اسپیرونولاکتون با نام تجاری محبوب آلداکتون ‏است. البته توصیه می‌شود برای انتخاب مکمل یا داروی مناسب حتما با پزشک متخصص مشورت گردد.

راهکار دیگری که این روزها علاوه بر اصول مراقبت از مو با استقبال بیشتری روبه‌رو است، استفاده از فرآورده‌های طبیعی و داروهای گیاهی می‌باشد. امروزه این گیاهان با روش‌های علمی شناسایی، جمع‌آوری و عصاره‌گیری می‌شوند و به منظور سهولت ‏مصرف ما، توسط شرکت‌های ‏داروسازی به شکل‌های دارویی رایج عرضه می‌گردند.‏‎

فرآورده‌های طبیعی درمان ریزش مو

امروزه فرآورده‌های طبیعی متعددی برای درمان ریزش مو در بازار دارویی کشور وجود دارد. این محصولات به دلیل اینکه کاملا از طبیعت به دست می‌آیند، اثربخشی بیشتر و عوارض جانبی کمتر دارند، مورد استقبال فراوان قرار گرفته‌اند. با این حال انتخاب یک محصول مناسب از میان محصولات مختلفی که وجود دارد، موضوعی است که موجب سردرگمی افراد می‌شود. ما در ادامه با مقایسه تعدادی از فرآورده‌های طبیعی درمان ریزش مو، به شما در انتخاب آگاهانه مناسب‌ترین محصول کمک می‌کنیم و اطلاعات مفیدی در مورد این فرآورده‌ها در اختیار شما قرار می‌دهیم.

سدر خالص دینه

این فرآورده حاوی پودر برگ گیاه سدر است. این محصول به تقویت پوست بدن و موی سر کمک می‌کند و خاصیت ضدعفونی کننده نیز دارد. گیاه سدر خاصیت ضد التهاب، خنک کننده پوست، تقویت‌ کننده پوست، تقویت ‌کننده و حالت‌ دهنده مو دارد و از ریزش موی سر جلوگیری می‌کند. از برگ سدر امروزه به شکل گسترده در ترکیبات شامپوها و مواد آرایشی استفاده می‌شود.

تونیک آرتیمیس گل دارو

تونیک آرتیمیس حاوی رزماری، افسنطین، هاماملیس یا فندق افسونگر و برگ بو است و به منظور تقویت موها و رفع شوره سر به کار می‌رود. رزماری و افسنطين موجب تحريک پياز مو می‌شوند و از طاسی زودرس پيشگيری می‌کنند. هاماملیس نیز باعث افزایش جریان خون در پوست سر می‌شود و در نتیجه، ریزش مو را کاهش ‏می‌دهد، همچنین در درمان شوره و رفع خارش پوست سر موثر است. برگ بو نیز خواص ضد باکتریایی دارد و حاوی مواد شیمیایی و فرار بوده که شوره سر را درمان می‌کند.

محلول تقویت مو باریج اسانس

این محلول از دیگر داروهای گیاهی موثر برای درمان ریزش مو است. این فرآورده از گیاه رزماری تهیه می‌شود و به تحریک رشد موی سر و ابرو کمک کرده، برای درمان شوره سر نیز مفید است. ترکیبات موجود در این گیاه باعث بهبود گردش خون در موی سر و تغذیه‌ بهتر فولیکول‌های مو می‌شوند و از ریزش مو جلوگیری می‌کنند.

لوسیون گیاهی رمارن گیاه اسانس

لوسیون رمارن از دیگر فرآورده‌های طبیعی برای درمان ریزش مو است. این محصول حاوی اسانس رزماری یا اکلیل کوهی بوده که با بهبود گردش خون در سطح پوست، از ریزش مو جلوگیری می‌کند.

لوسیون رزماری الیس

لوسیون رزماری الیس در مقایسه با سایر محلول های رزماری مشابه در بازار علاوه بر 3 ماده موثره مشترک (آویشن شیرازی، مورد و رزماری) سه ماده موثره دیگر دارد که شامل اسانس سیر (با دارا بودن لسیتین فولیکول که مو را حجیم و پرپشت می‌کند) اسانس رازیانه (برای جلوگیری از ریزش موی الگوی آندروژنیک و همینطور به علت سنگین بودن باعث کنترل بوی محصول می‌شود) و عصاره گزنه (برای تحریک رویش مو و کنترل چربی اسکالپ) است. همچنین با توجه به اینکه سطح پوست بدن چربی دوست می‌باشد، این لوسیون با خاصیت چرب بودن به نسبت سایر محلول‌ها ماندگاری و نفوذ بهتری در سطح پوست دارد که تاثیر آن را بیشتر می کند.

اسپری موی سر ترنه ساران رویش گیاه اسانس

این اسپری حاوی رزماری، گزنه، بابونه و مورد است و قابلیت بالایی در کمک به بهبود جریان خون مویرگی پوست سر و جلوگیری از ریزش مو دارد. استفاده از این فرآورده در تحریک و تقویت ریشه مو و همچنین رفع چربی، خارش و شوره سر هم موثر است.

محلول رزماری رزاسکالپ ایران داروک

محلول رزماری رزاسکالپ از اسانس گیاه اکلیل کوهی تهیه می‌شود. از این محلول جهت جلوگیری از ریزش مو و ابرو، شوره سر و خارش سر نیز استفاده می‌گردد.

سخن پایانی

داروخانه آنلاین نسخه اول با در نظر گرفتن نیازهای مختلف مخاطبین خود، انواع شامپوهای ضد ریزش استاندارد، مکمل‌های غذایی تقویت مو و فرآورده‌های طبیعی درمان ریزش مو را موجود نموده و با بررسی تمامی مواد و ترکیبات سازنده هر محصول، به شما در انتخاب محصول مناسب کمک می‌نماید.

بسیاری از افراد همیشه به دنبال موهایی با ظاهر زیبا و پرپشت هستند‌. این یک نیاز طبیعی است که افراد موهای خود را شستشو داده، شانه می‌زنند و حتی ساعت‌ها زمان را به حالت دادن موها اختصاص می‌دهند. نگرانی از زمانی شروع می‌شود که فرد متوجه کم حجم شدن مو‌ها و ریزش بیش ازحد آن‎ها می‌شود. این مشکل دلایل مختلفی دارد که ما در این مقاله سعی کردیم ابتدا علت‎ و سپس راهکارهای جلوگیری از ریزش موها و محصولات مناسب برای درمان آن را بیان کنیم.

آنچه در این مطلب خواهید خواند:

• میزان ریزش طبیعی موها چقدر است؟
• علت ریزش مو چیست؟
• آیا خارش پوست سر باعث ریزش مو می‌شود؟
• چه مواد مغذی برای جلوگیری از ریزش مو ضروری است؟
• راهکار‌های درمان ریزش مو کدامند؟
• چه محصولاتی برای ریزش مو موثرند‍؟
• چند توصیه برای مراقبت و جلوگیری از ریزش مو‏ها

میزان ریزش طبیعی مو ‏چقدر است

ریزش موی روزانه یک امر طبیعی است و هر چرخه سالم رشد مو روزانه، ریزش ۵۰ تا ۱۰۰ تار مو را دارد به طوری که وقتی دسته‎‎ای از موهای خود را بگیرید و به آرامی بکشید، چند تار مو در دست خود مشاهده می‎‌کنید. چرخه رشد مو شامل سه مرحله آناژن، کاتاژن و تلوژن است. آناژن مرحله فعال رشد مو، کاتاژن مرحله میانی و تلوژن فار استراحت یا ریزش مو می‌باشد. به طور معمول موهای جدید جایگزین موهای از دست رفته می‌شوند اما همیشه این اتفاق نمی‌افتد! بنابراین چنانچه متوجه ریزش غیر طبیعی و بیش از این مقدار شدید، باید برای کاهش و درمان آن به دنبال راه حل باشید.

علت‎ ریزش مو چیست

ریزش مو در افراد مختلف از نظر میزان و نوع آن متفاوت است و به عوامل مختلفی بستگی دارد که در زیر به 10 مورد از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

ژنتیک

شایع‌ترین علت ریزش مو، طاسی ارثی الگوی زنانه و مردانه است. اگر سابقه طاسی خانوادگی دارید، ممکن است در اوایل دوران بلوغ به علت شدت تغییرات هورمونی، شروع و با افزایش سن شدید‎تر شود.

تغییرات هورمونی

تغییرات هورمونی در مردان که با افزایش سن رخ می‌دهد، یکی دیگر از علل کم شدن موها است. واکنش فولیکول‌های موی سر به هورمون دی هیدروتستوسترون (DHT) علت آن می‌باشد. دی هیدروتستوسترون توسط آنزیمی از هورمون تستوسترون ساخته می‌شود. دی هیدروتستوسترون پنج برابر قوی‎تر از تستوسترون است که در درجه اول بر پروستات، پوست و فولیکول مو تاثیر می‌گذارد. خانم‌ها نیز ممکن است در دوران بارداری، بعد از زایمان یا در دوران یائسگی به علت عدم تعادل هورمونی دچار ریزش مقطعی موها شوند.

اختلالات تیروئید

پرکاری و کم‌کاری تیروئید می‌تواند باعث ریزش بیش از حد موهای سر شده و در صورت درمان نشدن این مشکل، فرد دچار طاسی و نازک شدن موها می‎‌شود.

استرس و فشار روانی

فشار روانی و استرس ناشی از کارهای روزمره باعث تأثیر در روند رشد مو می‌شود. عامل استرس اغلب موقتی است و با بهبود اوضاع، این مشکل کاهش پیدا می‌کند و موهای ریخته شده جبران می‌شوند. این روند کاهش استرس می‌تواند با انجام ورزش و تغذیه مناسب و … تسریع شود.

کمبود مواد مغذی و ویتامین‌ها

هر فردی بهتر است برای داشتن پوست و موی سالم و شاداب یک رژیم غذایی متعادل داشته باشد. مواد مغذی مورد نیاز عملکرد صحیح بدن را بهبود می‌بخشند. رژیم غذایی فاقد پروتئین، آهن و ویتامین‌ها به ویژه ویتامین های گروه ب منجر به نازک شدن موها و در نتیجه افزایش ریزش مو می‌شود.

بیماری‌ها

ریزش مو مرتبط با مشکلات خود ایمنی که اساساً ناشی از اختلالات سیستم ایمنی است و به آن آلوپسی آره آتا گفته می‌شود، عفونت‎‌های پوست سر و یا بیماری‌هایی که باعث ایجاد زخم می‌شوند مثل لوپوس و لیکن پلان از دیگر علل این مشکل هستند و عموما باعث ریزش دائمی موها می‌شوند.

مصرف برخی از داروها

گاهی مصرف برخی از داروها از قبیل آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضد انعقاد خون، داروهای شیمی درمانی، داروهای ضد حساسیت، داروهای درمان آکنه و … می‌توانند باعث تغییر در عملکرد بدن و در نتیجه ریزش موها شوند.

مراقبت نادرست از موها

گاهی فرد از هیچ یک از شرایط بالا برخوردار نیست اما همچنان ریزش موی غیر طبیعی را تجربه می‌کند. در حقیقت مراقبت نادرست از ساقه موها و یا پوست سر باعث آسیب رسیدن به مو و در نتیجه ریزش آن می‌شود. عواملی مانند انتخاب نادرست محصولات مراقبت از مو، رنگ مو، فر کردن یا صاف کردن مو با مواد شیمیایی، آسیب‎‌های حرارتی و … باعث نازک شدن و آسیب به ساقه مو و تسریع در روند ریزش مو می‌شوند.

کاهش شدید وزن

در برخی از افراد، علت ریزش مو می‌تواند کاهش وزن شدید و ناگهانی باشد. کاهش وزن ناگهانی، نوعی فشار جسمانی است که می‌تواند موجب نازک شدن و ریزش موها شود.

افزایش سن

برخی زنان با ورود به دهه ۵۰ تا ۶۰ سالگی، ممکن است دچار ریزش یا نازکی مو شوند.

آیا خارش پوست سر باعث ریزش مو می‌شود؟

گاهی اوقات ممکن است پیوندی بین ریزش مو و خارش پوست سر وجود داشته باشد. فونت‌های قارچی، واکنش‌های آلرژیک به محصولات مو و فولیکول‌های ملتهب مو می‌توانند موجب خارش پوست سر و همچنین آسیب‌دیدگی فولیکول مو شوند که ریزش مو را در پی دارد. استفاده از محصولات نادرست که با پوست و موهای شما سازگاری نداشته باشد، باعث ایجاد حساسیت و در نتیجه خارش می‌شود. بنابراین خاراندن زیاد و تهاجمی، به پوست و فولیکول مو آسیب رسانده و مو را به مرحله ریزش نزدیک می‌کند.

چه مواد مغذی برای جلوگیری از ریزش مو ضروری است؟

آهن، پروتئین، ترکیبات آنتی اکسیدانی و مواد معدنی از قبیل روی و منیزیم مواد مغذی مورد نیاز برای داشتن موهای قوی، براق و سالم هستند. یکی دیگر از موثرترین و بهترین مواد مغذی بیوتین از گروه ویتامین‌های B است. احتمالاً از غذایی که روزانه می‎‌خورید بیوتین را دریافت می‌کنید اما برای افزایش میزان مصرف آن می‌‎توانید مواد غذایی مانند گوشت کبد، زرده تخم مرغ، آجیل، موز، غلات کامل و قارچ را به مقدار بیشتر در رژیم غذایی خود قرار دهید. آنتی‌اکسیدان‌ها شامل ویتامین E، ویتامین C، بتاکاروتن و سلنیوم نیز از مواد مفید برای تقویت موها هستند.

راهکار‌های درمان ریزش مو کدامند؟

برای درمان ریزش مو اولین قدم تشخیص علت است. به طور کلی راهکارهای درمان ریزش مو به شرح زیر است:

• تغییر رژیم غذایی و استفاده از مکمل‌های غذایی ضد ریزش
• استفاده از داروهای بدون نسخه مانند شامپو، محلول، تونیک، کرم‌ها و فرآورده‌‌های موضعی ضد ریزش
• استفاده از گیاهان دارویی و درمان ریزش مو با ‏فرآورده‌های طبیعی
• تجویز دارو توسط پزشک برای درمان ریزش موی شدید مانند داروی فیناستراید خوراکی برای طاسی با الگوی مردانه و آلوپسی
• لیزرتراپی و یا کاشت مو

چند توصیه برای مراقبت و جلوگیری از ریزش مو‏ها

1. ماساژ پوست سر تأثیر زیادی در افزایش ضخامت مو و جریان خون در پوست سر دارد که در نتیجه آن فولیکول‎های مو تحریک می‌شود. شما می‌توانید پوست سر خود را به هنگام شامپو زدن در حمام به آرامی ماساژ دهید.
2. با موهای خود با ملایمت رفتار کنید و موها را به صورت کشیده و به مدت طولانی نبندید و هر چند مدت به آنها استراحت بدهید.
3. برای مراقبت از مو بهتر است همیشه پوست سر و موهای خود را تمیز نگه دارید.
4. پوست سر و موها را در معرض حرارت زیاد و یا محصولات متعدد حساسیت‎زا، قرار ندهید.
5. از خارش شدید پوست سر خودداری کنید.
6. برای سلامت ساقه مو و کاهش آسیب به آن‌ از کاندیشنرهای شستنی داخل حمام یا کاندیشنرهای ماندنی بیرون از حمام استفاده کنید.
7. به مدت طولانی از وسایل حرارتی برای خشکاندن موها استفاده نکنید.

سخن پایانی

امروزه شامپوها و محصولات متنوعی در بازار برای کنترل و جلوگیری از ریزش مو وجود دارند. بیشتر افراد به علت همین تنوع در محصولات دچار سردرگمی برای انتخاب موثر می‌شوند. اولین قدم برای درمان با استفاده از محصولات مراقبت از مو، شناخت نوع مو، نوع پوست و آسیبهای موجود در تار مو است. سپس نیاز به شناخت ترکیبات مرتبط با مشکل و در نهایت یک انتخاب آگاهانه دارید. شامپو، تونیک، فوم‌ و محلول‎‌های متعددی در سایت نسخه اول برای درمان آن وجود دارند که با مطالعه مواد تشکیل دهنده و نوع مشکل خود به راحتی می‌توانید یک انتخاب صحیح داشته باشید.

عفونت‌های موضعی پوست از رایج ترین نوع عفونت هستند و معمولاً افراد زیادی در زندگی خود با آن درگیر می‌شوند. این عفونت به عفونت قارچی، ویروسی، باکتریایی و انگلی تقسیم می‌شود و علائم آن از خفیف به شدید متغیر است. اغلب افراد برای درمان عفونت‌های موضعی پوست از پمادها و محلول‌های گیاهی استفاده می‌کنند. داروهای گیاهی عارضه جانبی ندارند، ارزان‌تر هستند و نحوه مصرف و ترکیبات آنها نیز عمدتاً ساده است. همچنین بسیاری از افراد به دلیل دچار بودن به بیماری‌های ثانویه نمی‌توانند از داروهای شیمیایی پر عارضه استفاده کنند، از این رو به استفاده از محلول‌ها و ترکیب‌های گیاهی روی می‌آورند. با توجه به شیوع این بیماری ما و علاقه‌مندی به مصرف فرآورده‌های طبیعی برای درمان این ناخوشی، ما در این مقاله گیاهان دارویی موثر بر عفونت موضعی پوست و محصولات دارویی حاوی آنها را معرفی می‌کنیم.

آنچه در این مطلب خواهید خواند:

• عفونت موضعی پوست چیست
• انواع عفونت پوست
• روش‌های درمان عفونت پوست
• گیاهان موثر بر عفونت موضعی پوست و نحوه تاثیر آنها
• معرفی فرآورده‌های طبیعی درمان عفونت موضعی پوست (قارچی و میکروبی)

عفونت موضعی پوست چیست

سطح خارجی بدن یعنی پوست، می‌تواند دچار عارضه‌های مختلفی مانند عفونت‌های قارچی و یا میکروبی شود. این عارضه‌ها معمولا در شرایطی که گرما یا رطوبت محیطی زیاد باشد یا محیط زیست شما آلوده باشد، ایجاد می‌شود. علاوه بر این عفونت پوستی می‌تواند حاصل فعالیت بیماری‌زای گروهی از میکروب‌ها و باکتری‌ها باشد. این عفونت‌ها ممکن است خفیف یا شدید باشند که بسته به نوع آن، نیاز به مراجعه به پزشک ضروری می‌شود. عفونت پوستی‌ می‌تواند باعث التهاب پوست شود یا اینکه با سرایت به خون و انتشار در تمام بدن، حیات فرد را به خطر بیاندازد. شایع‌ترین نشانه‌ عفونت پوستی درد در برابر فشار است؛ یعنی محل عفونت بدون فشار درد می‌کند و در اثر فشار نیز دردناک‌تر می‌شود. سایر علائم شامل قرمزی، التهاب، جوش، تیرگی پوست، بافت‌مردگی (نکروز) یا رنگ‌پریدگی پوست می‌شود. همچنین پوسته پوسته شدن، چرک و تاول نیز ممکن است در برخی موارد مشاهده گردد. 

انواع عفونت پوست

عفونت‌های باکتریایی عفونت‌هایی هستند که به صورت برامدگی‌های کوچک و قرمز دیده می‌شوند و رفته رفته بزرگ‌تر و وسیع تر می‌گردند. این نوع عفونت‌ها شامل بیمار‌ی‌هایی مانند سلولیت، زخم زرد، بعضی انواع جوش  و جذام هستند. استرپتوکوک‌ها و استافیلوکوک‌ها شایع‌ترین باکتری‌ها در ایجاد عفونت پوستی هستند. هر فرد سالمی می‌تواند روی پوست، سطح داخلی بینی یا دهان خود این باکتری‌ها را داشته باشد. اگر جایی در پوست خللی مانند یک خراش یا زخم وجود داشته باشد، این باکتری‌ها وارد پوست و بافت زیر آن می‌شوند، رشد می‌کنند، تکثیر می‌یابند و عفونت و تورم را پدید می‌آورند.

عفونت‌های قارچی یک عارضه پوستی رایج دیگر است. این نوع عفونت پوستی در اثر قارچ‌هایی ایجاد می‌شود که در نواحی مختلف بدن مانند پاها، زیر بغل و کشاله ران هستند. عفونت قارچی به دیگران سرایت نمی‌کند و خطر چندانی هم در پی ندارد و با تشخیص صحیح و به موقع می‌توان به راحتی آن را برطرف کرد. این نوع عفونت موضعی پوست شامل بیماری‌هایی نظیر بیماری پای ورزشکار، عفونت مخمری، عفونت قارچی کرم حلقوی، قارچ ناخن، برفک دهان، راشک پوشک و خارش کشاله ران سوارکارن است.

عفونت ویروسی ناشی از ورود ویروس است. بیماری‌هایی نظیر زونا، زگیل، سرخک، آبله مرغان و بیماری دست و پا و دهان از این دسته هستند. این عفونت‌های پوستی خفیف تا شدید خواهند بود.

عفونت انگلی به وسیله یک انگل ایجاد می‌شود. این نوع عفونت می‌تواند از پوست هم فراتر برود و به جریان خون و اعضا نیز وارد شود. شپش، گال، لارو پوستی و ساس برخی از انواع آن هستند. این عفونت‌ها تهدید کننده نیستند اما ناراحتی ایجاد می‌کنند.

روش‌های درمان عفونت پوست

گیاهان موثر بر عفونت موضعی پوست و نحوه تاثیر آنها

بطور کلی گیاهانی که خاصیت ضد التهابی و همچنین، ضدعفونی کننده دارند در این موارد، مورد استفاده قرار می‌گیرند. گیاهان دارویی آویشن، بابونه، سدر، بابا آدم، آلوئه ورا، حنا، اکیناسه، درخت چای، سیر و درمنه، از دیرباز برای درمان عفونت‌های پوست کاربرد داشته‌اند. این گیاهان بر طیف وسیعی از باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها اثر می‌گذارند و در درمان عفونت‌ها موثر هستند.

درمنه

درمنه خاصیت ضدعفونی کنندگی زیادی دارد و از آن برای درمان عفونت‌های قارچی سطحی پوست و ضدعفونی کردن محل زخم‌ها استفاده می‌شود. این گیاه در درمان تعریق زیاد و از بین بردن باکتری‌هایی که باعث بوی نامطبوع عرق در بدن می‌شوند، نیز موثر است. از این گیاه در صنعت داروسازی برای ساخت لوسیون‌های ضدعفونی کننده قارچ‌های پوستی استفاده می‌شود.

سیر

سیر دارای ترکیبات ضد باکتری، ضد ویروس، ضد قارچ و ضد کرم است و در درمان و پیشگیری از بیماری‌های عفونت موضعی پوست موثر است. یکی از فرآورده‌های دارویی حاوی این گیاه کرم میکوزین است که از عصاره سیر و آویشن تهیه شده است. اثر هم افزایی این دو گیاه سبب شده است که این کرم برای درمان عفونت های باکتریال و قارچی واژن نیز اثر درمانی ویژه‌ای داشته باشد.

بابا آدم

یکی از راه‌های درمان عفونت‌های پوستی مانند جوش‌های چرکی که معمولا با آنتی بیوتیک‌های قوی درمان می‌شود، گیاه بابا آدم است. این گیاه معمولا برای برطرف کردن عفونت های پوستی توصیه شده است. دم کرده این گیاه به همراه یک لیتر آب در زمان ۲۰ دقیقه، می‌تواند تاثر زیادی در از بین بردن جوش‌های چرکی پوست داشته باشد.

درخت چای

روغن درخت چای، تاثیر زیادی در ضدعفونی کردن و همچنین، از بین بردن التهاب پوستی در عفونت‌ها و قارچ‌های سطح پوست دارد. این روغن، یکی از با ارزش‌ترین روغن‌های گیاهی برای درمان عفونت‌های پوستی است و بر روی طیف وسیعی از باکتری‌ها و قارچ‌ها اثر گذار  می‌باشد. روغن درخت چای بر ضد باکتری‌های‌ گرم منفی، اشرشیاکلی، باکتری‌های گرم مثبت و استافیلوکوکوس نیز مؤثر است. استفاده از این روغن به دلیل خاصیت ضدعفونی کننده، ضد میکروب و ضد التهاب، در بهبود سریع‌تر زخم‌ و التهاب پوست و درمان سوختگی موثر است.

آلوئه ورا

ژل آلوئه ورا از معروف‌ترین درمان‌های گیاهی برای بیماری‌های مختلف پوستی است. ژل آلوئه ورا به دلیل خواصی که دارد جدای از ضدعفونی کردن محل، باعث کاهش التهاب و خارش نیز می‌شود. این گیاه در برابر طیف وسیعی از باکتری‌ها موثر است و دارای خواص ضدالتهابی، آنتی اکسیدانی، ضدعفونی و ضد میکروبی می‌باشد.

سرخارگل (اکیناسه)

عصاره سرخارگل قادر به از بین بردن انواع مختلف باکتری از ‌جمله Streptococcus pyogenes می‌باشد. این گیاه همچنین در کنترل التهابات ناشی از عفونت باکتریایی مفید است. گفتنی است خاصیت ضد التهاب، ضدعفونی کننده و ضد میکروب این گیاه در فهرست خواص اکیناسه در دارونامه‌های معتبر بین‌المللی  ثبت است. ترکیبات مفید موجود در این گیاه، همچنین سبب محافظت پوست در برابر استرس اکسیداتیو و بهبود هیدراسیون پوست می‌شود.

بابونه

این گیاه حاوی ترکیباتی با خاصیت ضد التهابی مانند کامازولن است که التهاب و قرمزی پوست را تسکین می‌دهد و همزمان باعث نرمی و لطافت پوست می‌شود.همچنین بابونه، خشک شدن زخم و اپیتلیزاسیون (ترمیم زخم در اثر رشد بافت پوششی یا اپیتلیوم پوست) را سرعت می‌بخشد؛ این مراحل برای بهبود زخم بسیار اهمیت دارند. بابونه همچنین خواصی چون ضدالتهاب، ضدقارچ، آنتی‌باکتریال و ضدعفونت بودن برای پوست دارد. این گیاه حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها و اسانس‌های روغنی بوده و برای پوست‌های حساس مناسب است و به واسطه خنثی کردن رادیکال‌های آزاد به کاهش تحریک‌های پوستی کمک می‌کند.

آویشن

ترکیبات آنتی سپتیک، کریوفیلن، کمپیلن و تیمول موجود در این گیاه، از زخم‌ها در برابر عفونت موضعی پوست محافظت می‌کند. همچنین همزمان سرعت التیام زخم را نیز افزایش می‌دهد. آویشن خواص ضدقارچی و ضدباکتریایی دارد و به همین علت از پوست در برابر عفونت‌های پوستی محافظت می‌کند. علاوه بر این روغن آویشن زخم‌ها، جراحات و بریدگی‌ها را بهبود می‌بخشد. این روغن حتی به تسکین سوختگی هم کمک کرده و به‌عنوان داروی خانگی راش (بثورات پوستی) عمل می‌کند.

حنا

برگ‌های  گیاه حنا دارای خاصیت ضدعفونی کننده، ضد قارچ و ضد میکروب هستند، از این ‏رو برای درمان عفونت‌های موضعی پوست ناشی از قارچ و باکتری بسیار مفید هستند. کمک به ترمیم سریع‌تر زخم و ‏اسکار، محو کردن جای زخم‌های قدیمی، افزایش شفافیت و روشن کردن پوست و رفع چین و چروک برخی ‏از مهم‌ترین خواص این گیاه برای پوست است. ‏

سدر

برگ گیاه سدر، حاوی ترکیبات ضد میکروب قوی است و استفاده از آن بر روی زخم، باعث ضدعفونی کردن محل زخم و کمک به درمان آن می‌شود. استفاده از فرآورده‌های این گیاه تاثیر خوبی در بهبود سریع‌تر زخم‌ها و پروسه بهبودی زخم دارند و به برطرف کردن قرمزی و خارش ناشی از تحریکات پوستی کمک می‌کنند. سدر، التهابی که به تحریک شدن پوست می‌انجامد را درمان می‌کند. پوسته پوسته شدن را کاهش می‌دهد و با خواص ضد قارچ و ضد میکروب خود، برای درمان عفونت موضعی پوست موثر است.

معرفی فرآورده‌های طبیعی درمان عفونت موضعی پوست

اسپری موضعی مایکودرم باریج یکی از محلول‌های گیاهی مناسب برای از بین بردن مشکلات قارچی پوست است. این لوسیون حاوی ترکیباتی کاملا گیاهی و برگرفته از اسانس گیاه درمنه است که تاثیر زیادی در کاهش التهاب، خارش و ضدعفونی موضعی دارد.

محلول کامیلوگل گل دارو با داشتن عصاره بابونه یک محصول مناسب جهت شستشو و ضدعفونی کردن زخم، بانداژ و استفاده در حمام و وان است. همچنین در در حمام‌های موضعی و ضدعفونی کردن بواسیر و واژن کاربرد دارد.

ژل گیاهی ملیسان گل دارو حاوی عصاره برگ‌های گیاه بادرنجبویه است. این فرآورده خاصیت ضد باکتری و ضد ویروس دارد. در درمان و بهبود آکنه و عفونت‌های ویروسی پوست نظیر تبخال و زونا کارایی دارد.

محلول کلیندافیت گیاه اسانس حاوی عصاره‌هـای درخت چای، بابونه، همیشه بهار، علف خرس و بید علفی است. این محلول در درمان جوش،آکنه، التهابات و قارچ‌هـای پوستی بکار می رود. دارای اثرات ضد التهابی و آنتی باکتریال قابل توجهی می‌باشد و باعث کاهش التهابات پوستی ناشی از هیستامین و همچنین قارچ‌های پوستی می‌شود.

سوختگی یکی از شایع‌ترین آسیب‌های خانگی به ویژه در بین کودکان است. سوختگی با آسیب شدید پوستی باعث مرگ سلول‌های پوستی آسیب دیده می‌شود. بیشتر افراد، بسته به علت و درجه آسیب، می توانند از درمان‌های گیاهی سوختگی استفاده کنند ولی در سوختگی‌های جدی‌تر، برای جلوگیری از عوارض به مراقبت‌های فوری پزشکی نیاز است. با توجه به اهمیت این ناخوشی ما در این مقاله ابتدا انواع سوختگی را شرح می‌دهیم و سپس با توجه به درجه سوختگی، گیاهان دارویی و فرآورده‌های طبیعی موثر در درمان سوختگی را شرح می‌دهیم. در ادامه با معرفی با کیفیت‌ترین فرآورده‌های طبیعی موجود در داروخانه آنلاین نسخه اول به شما در درمان این بیماری یاری می‌رسانیم.

آنچه در این مطلب خواهید خواند:

• انواع سوختگی
• علل سوختگی
• راهکارهای درمان سوختگی
• گیاهان دارویی موثر در درمان سوختگی

انواع سوختگی

سوختگی سه نوع اصلی دارد: درجه اول (پوست قرمز و بدون تاول)، دوم (تاول و مقداری ضخیم شدن پوست) و سوم (سطح با ضخامت گسترده و ظاهری سفید و چرمی). درجه اول کمترین شدت سوختگی و درجه سوم بیشترین شدت سوختگی را دارد. سوختگی‌های درجه چهار نیز وجود دارد. این نوع سوختگی شامل تمام علائم سوختگی درجه سوم است و همچنین از پوست فراتر رفته و به تاندون و استخوان گسترش می‌یابد.

علل سوختگی

سوختگی دلایل مختلفی دارد از جمله:

۱) سوختگی با مایعات داغ و در حال جوش

۲) سوختگی شیمیایی

۳) سوختگی الکتریکی

۴) آتش سوزی

۵) قرار گرفتن در معرض آفتاب بیش از حد (آفتاب سوختگی)

نوع سوختگی بر اساس علت آن نیست. به عنوان مثال سوزاندن، بسته به گرم بودن مایع و مدت تماس آن با پوست می‌تواند باعث ایجاد هر سه سوختگی شود. سوختگی‌های شیمیایی و الکتریکی برای درمان به مراجعه فوری پزشکی نیاز دارند، زیرا حتی اگر آسیب پوستی جزئی باشد می‌تواند در قسمت داخلی بدن تأثیر بگذارد.

راهکارهای درمان سوختگی

درمان سوختگی بر اساس نوع آن متفاوت خواهد بود. به طورکلی برای ترمیم محل سوختگی‌های خفیف، استفاده از پمادهای آنتی بیوتیک، پمادهای گیاهی و مصرف مسکن توصیه می‌شود.

علائم و نحوه درمان سوختگی درجه یک

سوختگی‌های درجه یک که به نام سوختگی سطحی نیز شناخته می‌شوند، باعث کمترین آسیب پوست می‌شوند، زیرا روی خارجی ترین لایه پوست تأثیر می‌گذارند. علائم سوختگی درجه یک عبارتند از:

۱) التهاب جزئی یا تورم

۲) قرمزی

۳) پوست خشک و لایه‌برداری با بهبودی سوختگی اتفاق می‌افتد

۴) درد

از آنجا که این سوختگی روی لایه بالایی پوست تأثیر می‌گذارد، با ریزش سلول‌های پوست، علائم و نشانه‌ها از بین می‌روند.

سوختگی‌های درجه یک معمولاً طی ۷ تا ۱۰ روز بدون ایجاد زخم بهبود می‌یابند. سوختگی‌های درجه یک معمولاً با مراقبت در منزل و راهکارهای درمان گیاهی و خانگی درمان می‌شوند. به یاد داشته باشید چنانچه سوختگی در ناحیه وسیعی از پوست، بیش از سه اینچ، و روی صورت یا مفصل اصلی تأثیر بگذارد، باید به پزشک مراجعه شود. درمان‌های سوختگی درجه یک شامل موارد زیر است:

۱) خیساندن زخم به مدت پنج دقیقه یا بیشتر در آب خنک

۲) مصرف استامینوفن یا ایبوپروفن برای تسکین درد

۳) استفاده از ژل لیدوکائین (ماده بی حس کننده) یا کرم یا ژل گیاه آلوئه ورا برای تسکین پوست

۴) استفاده از پماد آنتی بیوتیک یا فرآورده‌های طبیعی درمان سوختگی و التهاب

علائم و نحوه درمان سوختگی درجه دو

سوختگی‌های درجه دو جدی تر هستند زیرا آسیب‌ها از لایه بالایی پوست گسترش می‌یابد. این نوع سوختگی باعث تاول زدن، قرمز شدن و زخم شدن پوست می‌شود. ممکن است برخی از تاول‌ها باز شوند و باعث سوختگی با ظاهری مرطوب گردند. به دلیل لطیف بودن این زخم‌ها، تمیز نگه داشتن ناحیه و پانسمان صحیح آن برای جلوگیری از عفونت لازم است و به ترمیم سریع‌تر سوختگی کمک می‌کند.

بهبود برخی از سوختگی‌های درجه دو بیش از سه هفته طول می‌کشد، اما بیشتر آنها در طی دو تا سه هفته بدون زخم بهبود می‌یابند، اما اغلب با تغییر رنگدانه پوست همراه است. هرچه تاول‌ها بدتر باشند، سوختگی مدت زمان بیشتری طول می‌کشد تا بهبود یابد. درمان‌های سوختگی خفیف درجه دو معمولاً شامل موارد زیر می‌شود:

۱) نگه داشتن پوست به مدت ۱۵ دقیقه یا بیشتر در زیر آب خنک

۲) مصرف داروهای مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن

۳) استفاده از کرم آنتی بیوتیک یا پمادهای گیاهی روی تاول‌ها

توجه داشته باشید، اگر سوختگی در ناحیه گسترده‌ای رخ دهد، فورا باید به پزشک مراجعه شود.

علائم و نحوه درمان سوختگی درجه سه

به استثنای سوختگی‌های درجه چهار، سوختگی‌های درجه سه شدیدترین هستند. این نوع سوختگی بیشترین آسیب را وارد می‌کند. این تصور غلط وجود دارد که سوختگی‌های درجه سه بسیار دردناک هستند، ولی با این نوع سوختگی آسیب آنقدر گسترده است که ممکن است هیچ دردی به دلیل آسیب عصبی احساس نشود. بسته به علت، علائم سوختگی درجه سه می تواند شامل:

۱) رنگ قهوه‌ای تیره پوست

۲) بافت برجسته و چرمی

۳) بافتی مومی با رنگ سفید

زخم‌های ناشی از سوختگی درجه سه معمولا بدون جراحی، با جای زخم و جمع شدگی شدید جوش می‌خورند. هیچ زمان مشخصی نیز برای بهبودی خود به خودی سوختگی‌های درجه سوم نمی‌توان پیش بینی کرد. آنچه اهمیت دارد این است که هرگز سعی نکنید سوختگی درجه سه را خود درمانی کنید. در صورت بروز این سوختگی، باید بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید.

گیاهان دارویی موثر در درمان سوختگی

آلوئه ورا

آلوئه ورا یکی از گیاهانی است که در درمان سوختگی بسیار موثر عمل می‌کند. استعمال موضعی ژل آلوئه ورا بر روی محل سوختگی، سبب کاهش درد می‌شود. همچنین به دلیل دارا بودن مواد مغذی نظیر ویتامین‌های E و C، پوست ناحیه سوختگی را ترمیم و بازسازی می‌کند. امروزه در صنعت داروسازی ژل آلوئه ورا به طور گسترده استفاده شده و به منظور کمک به درمان بیماری‌های پوست، مو و ناخن تجویز می‌شود.

ابوخلسا

ابوخسا یا هواچوبه گیاهی از تیره گاوزبان است. روغن این گیاه برای درمان سوختگی و بهبود زخم و جراحت‌های پوست مفید است. ریشه ابوخلسا غنی از شیکونین، نفتاکینون و آلکانین است. این مواد دارای خواصی همچون ترمیم زخم، فعالیت ضد قارچی، ضدویروسی، ضد میکروبی و ضدالتهابی هستند. بررسی‌ها نشان می‌دهد این گیاه به طور موثری از عوارض ثانویه سوختگی از جمله التهاب، ترشح یا عفونت زخم جلوگیری می‌کند.

چای سبز

چای سبز یکی از غنی ترین منابع فلاوونوئیدی است و در بسیاری از کشورها به عنوان گیاه دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرد. عصاره این گیاه به علت داشتن پلی فنول‌ها دارای خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی بوده و اثرات مثبتی در تسریع روند ترمیم و انقباض محل سوختگی، زخم و التهاب پوست دارد. چای سبز به علت کاهش التهاب ناشی از آزاد شدن هیستامین و داشتن خواص ضدقارچی و ضدباکتریایی در روند ترمیم سوختگی‌های عمیق نیز بسیار موثر است.

پنیرک

پنیرک جزو گیاهانی با خواص ضدباکتریایی، ضدالتهابی و ضدمیکروبی است و در درمان بیماری‌های پوستی و بهبود زخم سوختگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در تمام قسمت‌های این گیاه علاوه بر تانن، مواد لعابی و موسیلاژ فراوان، قند، اکسالات کلسیم، مواد رزینی و پکتیک وجود دارد. همچنین دارای مواد رنگی آلی، اسیدها و ویتامین‌های A ،B، C است. مطالعات نشان می‌دهد عصاره گیاه پنیرک باعث افزایش بافت های پیوندی مانند کلاژن، مقدار زیاد فیبروپلاست و کاهش سلول‌های التهابی در ناحیه زخم می‌شود و به تسریع روند بهبود زخم کمک می‌کند.

گل همیشه بهار

گل همیشه بهار به علت داشتن خواص ضد التهابی در درمان زخم‌ها، راش‌ها، عفونت‌های پوستی و سوختگی‌های درجه یک بسیار موثر است. همچنین مصرف خوراکی آن با تقویت مکانیسم‌های دفاعی آنتی اکسیدان، سبب بهبود روند ترمیم زخم سوختگی در پوست می‌شود. فلاونوئیدهای موجود در این گل از آزاد شدن هیستامین و تولید پروستاگلاندین‌ها که سبب حساسیت، درد و تورم می‌شود، جلوگیری کرده و این علائم را بهبود می‌بخشند.

گیاه مورد

مورد نوعی گیاه بوته‌ای و با درختچه‌ای همیشه سبز است. روغن این گیاه به علت دارا بودن خواص آنتی اکسیدانی، آنتی میکروبیال و آنتی باکتریال در درمان بیماری‌های عفونی استفاده می‌شود. بررسی‌ها روی این گیاه نشان می‌دهد روغن مورد سبب بهبود روند ترمیم سوختگی درجه 2 و کاهش عوارض اسکار بعد از بهبود سوختگی می‌گردد.

علف چای

گل راعی با علف چای گیاهی چندساله و علفی است. مواد موثره موجود در برگ‌ها و گل‌های این گیاه حاوی فلاونوئید، تانن، اسیدها، کارتنوئید، نیکوتین، پکتین و ویتامین ای است. از این گیاه به دلیل ترکیبات موجود در آن به طور گسترده در ترمیم زخم، درمان اگزما و سوختگی استفاده می‌شود. استعمال این گیاه در محل آسیب موجب کاهش زمان ترمیم زخم سوختگی و پیشزفت سریع‌تر روند ترمیم می‌شود.

آب بشقابی

آب بشقابی گیاهی از خانواده چتریان، علفی، پایا، پوشیده از کرک و نیمه آبزی است. عناصر تشکیل دهنده این گیاه شامل تری ترپنوئیدها، اسیدها، گلیکوزیدها، ترکیبات فنلی و فلاوونوئیدها است. این ترکیبات سبب افزایش سنتز کلاژن از طریق فعال کردن فیروبلاست‌ها شده و در نتیجه سبب افزایش روند ترمیم زخم سوختگی می‌شوند.

حنا

حنا یکی از موثرترین فرآورده‌های طبیعی برای درمان انواع سوختگی است. ماده گیاهی لاوسون موجود در این گیاه، درد و سوزش ناشی از سوختگی را تسکین می‌دهد و به ترمیم طبیعی پوست کمک می‌کند. حنا تاثیر زیادی در خنک کردن پوست دارد که با اثر گذاشتن در گردش خون بدن سبب این امر می‌شود. همچنین این گیاه، دارویی مناسب برای درمان سوختگی پای نوزدان، عرق سوز و سوختگی ناشی از لیزر است. علاوه بر این به عنوان یک ضد آفتاب طبیعی عمل می‌کند و در کاهش التهاب و بهبود سوختگی ناشی از آفتاب مفید است.

سخن پایانی

در پایگاه اینترنتی داروخانه آنلاین نسخه اول انواع فرآورده‌های طبیعی درمان سوختگی وجود دارد. کرم کالاندولا ، پماد آلفا، پماد موضعی ریکاو توسن دارو، ژل آلوئه ورا سی گل، پماد رکوبیزول نوتک فار، پماد کالندیت ای گل دارو و عصاره روغن گل بنفشه از جمله مواردی است که می‌توان در درمان سوختگی استفاده نمود. لازم به ذکر است سوختگی‌های درجه سه هرگز نباید در خانه درمان شوند. آنها خطر عوارض جدی، از جمله عفونت و از دست دادن خون را دارند. سوختگی ناشی از شوک الکتریکی نیز برای درمان در منزل بسیار خطرناک است. این سوختگی‌ها اغلب به لایه‌های زیر پوست می‌رسند و می‌توانند به بافت‌های داخلی آسیب برسانند. بنابراین مراجعه فوری به پزشک ضروری است.

مشخصات کاج

کاج درختی همیشه سبز با برگ‌های سوزنی و میوه‌ای مخروطی شکل است. مخروط چوبی کاج، مخروط مادهٔ این گیاه است که تولید دانه می‌کند. این دانه‌ها سخت بوده و حاوی محتوای چربی شبیه به بادام هستند. این درخت بومی کشورهای نیمکره شمالی استوا و متعلق به خانواده کاجیان است. تقریبا بیش از ۱۲۶ گونه از آن در سراسر دنیا یافت می‌شود و گونه‌های مختلف این درخت در محیط زیست‌های مختلف رشد می‌کنند، اما فقط 18 نوع از آنها در دنیا قادر به تامین دانه هستند. از این درختان بیشتر برای تولید چوب استفاده می‌کنند، چون رشد سریعی دارند و خیلی زود ارتفاعشان زیاد می‌شود.

اندام دارویی

تمامی قسمت‌های این درخت دارای فواید زیادی است. دانه کاج نیز خواص درمانی و ارزش غذایی دارد. در آسیا کاج کره‌ای دارای دانه‌هایی با بالاترین ارزش تجاری بین‌المللی است. گونه دیگر، کاج چلغوزه است که در شرق افغانستان و شمال پاکستان و هند می‌روید و دانه‌های آن اهمیت خوراکی و دارویی دارد.

خواص دانه کاج (طبیعت و خواص درمانی)

طبع دانه کاج بر اساس طب سنتی بسیار گرم و خشک است. این دانه‌ها حاوی انواع اسید آمینه‌های ضروری مورد نیاز بدن، ترکیبات آنتی‌اکسیدان و اسیدهای چرب غیر اشباع مفید هستند. این دانه‌ها ارزش غذایی بالایی دارند و عناصر و ویتامین‌های ضروری مورد نیاز بدن نظیر پتاسیم، منگنز، پروتئین، منیزیم، آهن، ویتامین آ، کا، ای و ویتامین‌های گروه ب به ویژه ویتامین ب3 در آن وجود دارد.

در صنعت داروسازی نیز اسانس و روغن کاج مورد استفاده قرار می‌گیرد. اسانس کاج روغن‌های فرار از گیاه کاج است که می‌تواند در موارد دارویی و خوراکی استفاده شود. همچنین از روغن کاج صنعتی برای ساخت انواع کرم‌های آرایشی و محافظ‌های پوست، عطرها، روغن‌های حمام، مواد ضدعفونی کننده‌، خوشبو کننده هوا و بخور استفاده می‌شود. برخی از مهم‌ترین خواص دانه کاج عبارتند از:

حفظ سلامت قلب

دانه کاج حاوی انواع مختلفی از مواد مغذی و آنتی اکسیدان‌ها است که به سلامت قلب کمک می‌کنند و در کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی موثر هستند. همچنین چربی‌های غیر اشباع موجود در این دانه به افزایش سطح HDL یا کلسترول خوب و کاهش سطح LDL یا کلسترول بد کمک می‌کند. اسیدهای چرب امگا 3 موجود در آن نیز از آریتمی (شرایطی که قلب شما خیلی سریع یا خیلی کند می‌زند) جلوگیری کرده و به کاهش لخته شدن خون کمک می‌کنند. نتایج مطالعات بیانگر این است که مصرف حداقل سه وعده دانه کاج در هفته می‌تواند خطر نارسایی قلبی و فیبریلاسیون دهلیزی را کاهش دهد.

کمک به کاهش قند خون

منیزیم موجود در دانه کاج به بهبود توانایی انسولین در جذب گلوکز کمک می‌کند و بدین طریق در کاهش قند خون و کنترل بیماری دیابت موثر است.

حفظ سلامت مغز

اسیدهای چرب امگا 3 موجود در دانه کاج در ساخت و ترمیم سلول‌های مغز تاثیر دارد. این دانه همچنین حاوی آنتی اکسیدان‌هایی است که به کاهش استرس سلولی و التهاب در مغز کمک می‌کنند و می‌توانند شناخت کلی را بهبود بخشیده و خطر زوال عقل را کاهش دهند.

کاهش وزن و درمان چاقی

دانه کاج حاوی ماده‌ای به نام  اسید پینولئیک است. این ماده با تحریک کردن هورمون‌ها، باعث کاهش یافتن میل به غذا، بی اشتهایی و احساس سیری در طولانی مدت می‌شود. این امر به کاهش وزن و لاغری کمک شایانی می‌کند.

تقویت قدرت بینایی

وجود ویتامین A به شکل بتاکاروتن و همچنین آنتی اکسیدان لوتئین در دانه کاج برای سلامت و بهبود بینایی چشم بسیار مفید است و از ابتلا به بیماری‌های چشمی نیز پیشگیری می‌کند.

حفظ سلامت روان

یکی از مواد معدنی موجود در این دانه منیزیم است؛ وقتی منیزیم به‌طور منظم مصرف ‌شود، می‌تواند اختلالات عاطفی و روحی را کنترل کند. مطالعات نشان می‌دهد که دانه کاج در کاهش افسردگی، اضطراب و دلشوره نیز موثر است.

افزایش انرژی و سلامت پوست

دانه کاج به دلیل داشتن پروتئین، آهن و منیزیم می‌تواند سطح انرژی را افزایش دهد. قدرت آنتی اکسیدانی ویتامین E موجود در آنها نیز به حفظ ظاهر سالم و جوان پوست کمک می کند.

عوارض دانه کاج

1. دانه کاج در برخی افراد ممکن است ایجاد واکنش‌های آلرژیک کند.
2. اطلاعات قابل اعتماد کافی برای بی خطر بودن مصرف این دانه در دوران بارداری و شیردهی وجود ندارد، لذا توصیه می‌شود از مصرف آن در این دوران خودداری گردد.

مشخصات سیاه دانه

سیاه دانه گیاهی یکساله و گلدار، بومی جنوب باختری آسیا است. در ایران این گیاه در اصفهان و اراک به فراوانی می‌روید. ارتفاع تقریبی سیاهدانه، 60 سانتیمتر وبرگ‌ها سبز خاکستری و نخی شکل است. در حالت طبیعی گل‌ها به رنگ آبی و دارای 5 گلبرگ به عرض 2.5 سانتیمتر به رنگ سفید شیری با کناره مایل به آبی هستند. گل‌ سیاه دانه را با دیگر گل‌های یکساله به صورت ترکیبی در حاشیه‌ها می کارند و به غیر از مصارف دارویی، برای تزیین حاشیه‌ها نیز کاربرد دارد.دانه‌های گیاه معمولاً کوچک (5-1 میلی گرم) به رنگ خاکستری تیره یا سیاه و دارای طعم تلخ هستند.

اندام دارویی

دانه‌ها بخش دارویی گیاه را تشکیل می‌دهد. آنها ریز، سیاه رنگ، گرد یا سه وجهی هستند و سطحی ناصاف دارند. دانه له شده بوی شبیه به لیمو دارد. پس از کنده شدن پوسته رویی سیاه دانه، مغز سفید رنگ و روغنی آن نمایان می‌شود که بسیار خوشبو است. برگ و گل این گیاه نیز در طب سنتی کاربرد درمانی دارد. بهترین زمان برداشت دانه‌ها برای مصارف دارویی، ماه‌های تیر و مرداد است.

خواص سیاه دانه (طبیعت و خواص درمانی)

طبع سیاه دانه گرم و خشک است. در طب سنتی از این گیاه در درمان بسیاری از اختلالات از جمله آبسه، دفع سنگ مجاری ادراری، رفع ناتوانی‌های جنسی، درمان سردرد، کاهش قند خون و بهبود اختلالات تنفسی استفاده می‌شود. امروزه نیز سیاه دانه و روغن استخراج شده از آن در صنعت داروسازی برای کمک به درمان بیماری‌های مختلف کاربرد دارد. کپسول نرم سیاه دانه باریج و  کپسول سیاه دانه گیاه اسانس از فرآورده‌های طبیعی این گیاه هستند که برای تسکین درد مفاصل و دردهای عضلانی تجویز می‌شوند. همچنین صابون و عصاره روغنی آن نیز به طور جداگانه برای درمان مشکلاتی نظیر رفع ریزش مو، جوش و آکنه، درمان خشکی بینی و … داروخانه‌ها به فروش می‌رسد. مهمترین خواص سیاه دانه به شرح زیر است:

تسکین درد مفاصل

یکی از مهمترین خواص روغن سیاه دانه کاهش درد استخوان و مفاصل، کمر درد و آرتروز است. به خصوص این روغن در درمان دردهای عضلانی و اسکلتی ناشی از غلبه مزاج سرد تاثیر فراوان دارد. مصرف روغن سیاه دانه خوراکی می‌تواند به کاهش علائم التهابی آرتروز مفصل کمک کند. بر اساس تحقیقاتی که در سال 2016 در “Immunological Investigations” منتشر شد، 43 خانم با آرتروز مفصلی در درجه متوسط روزی یک کپسول روغن سیاه دانه را برای مدت 1 ماه مصرف کردند. نتیجه تحقیق کاهش علائم آرتروز، میزان التهاب موجود در خون و تعداد مفاصل متورم را نشان داد.

کمک به درمان ریزش مو

از دیگر خواص روغن سیاه دانه کمک به درمان ریزش مو است، این روغن بسیار مقوی و مغذی است و می‌تواند ویتامین‌های مورد نیاز مو را تامین کند. همچنین علاوه بر جلوگیری از ریزش مو، باعث تقویت ساقه و ریشه مو و  تقویت رنگدانه‌های مو می‌شود و از سفید شدن زودرس موها پیشگیری می‌کند.

افزایش شیر

سیاه دانه خاصیت شیرافزا دارد و مصرف hن موجب افزایش شیر مادران شیرده می‌گردد.

تقویت نیروی جنسی

یکی دیگر از خواص سیاه دانه افزایش میل جنسی و کمک به درمان مشکل ناباروری در زنان و مردان است. این گیاه باعث رفع اختلالات مربوط به نعوظ و درمان زودانزالی برای مردان می‌شود. در زنان نیز به درمان تنبلی تخمدان و تقویت تخمک گذاری کمک می‌کند و نیروی جنسی را افزایش می‌دهد.

درمان چاقی

سیاه دانه خاصیت چربی سوزی دارد و از این رو مصرف آن به لاغری و کاهش وزن کمک می‌کند. سیاه دانه سرشار از فیبر است و موجب کاهش اشتها می‌شود و با کنترل اشتها و ثابت نگه داشتن قند خون باعث لاغری می‌گردد. علاوه بر این، استعمال موضعی روغن سیاه دانه نیز در کاهش چربی‌های شکمی تاثیر دارد.

تنظیم قند خون

سیاه دانه خاصیت شبه انسولین دارد و به همین دلیل در کاهش و تنظیم قند خون بیماران دیابتی موثر است. این گیاه با ممانعت از ساخت گلوکز در کبد (گلوکونئوژنز) نیز می‌تواند به تنظیم سطوح قند خون در بدن کمک کند. نتایج مطالعات نشان می‌دهد مصرف سیاه دانه در کنار قرص‌های خوراکی کنترل قند خون باعث تنظیم سطوح گلوکز در بدن‌می شود و بدین طریق در درمان دیابت مفید است.

افزایش چربی مفید خون

مصرف سیاه دانه موجب افزایش کلسترول خوب خون می‌شود. این دانه‌ها منبع بسیار خوبی  از انواع آنتی اکسیدان‌ها، فیتوسترول، تیموکینون، فیبر و اسیدهای چرب اشباع نشده هستند. هر کدام از این مواد برای کاهش اثرات LDL بر بدن مفید بوده و مانع از آسیب‌پذیری بدن در مقابل چربی‌های بد خون می‌گردند. بررسی‌ها نشان می‌دهد مصرف این گیاه در کنار داروهای کاهنده چربی در بهبود پروفایل لیپیدی بدن موثر است.

تقویت حافظه

تقویت قدرت حافظه و تمرکز نیز یکی دیگر از فایده‌های بسیار مفید سیاه دانه است. مصرف این گیاه به کسانی که دچار ضعف عملکرد شناختی یا حافظه هستند (مخصوصا سالمندان) کمک می‌کند تا سطح هوشیاری خود را بالا ببرند.

کمک به پیشگیری و درمان سرماخوردگی

از خواص سیاه دانه ضدویروسی و ضدباکتریایی بودن آن است؛ بنابراین می‌تواند از برخی اختلالات تفسی و بیماری‌های مربوط به سرما مانند سرماخوردگی، برونشیت، آنفلوانزا و غیره پیشگیری کند. همچنین این دانه‌ها دارای ماده‌ای به نام نیگلون هستند. این ماده در بدن آنتی‌هیستامین که ماده‌ای ضد آلرژی است، تولید می‌کند که در معالجه آسم بسیار مؤثر است.

تقویت و رفع مشکلات گوارشی

تقویت و کمک به پیشگیری و درمان اختلالات گوارشی از دیگر خواص سیاه دانه است. مصرف این گیاه در کاهش درد معده، دل پیچه و انقباض دردناک شکم موثر است. روغن آن نیز می‌تواند به کاهش گازهای معده، نفخ و پیشگیری از زخم معده کمک کند. روغن سیاهدانه می‌تواند به طور خوراکی و مالیدنی در ناحیه شکمی و گوارش مصرف شود.

درمان جوش و آکنه

سیاه‌دانه دارای خاصیت آنتی‌اکسیدانی و ضد التهابی قوی می‌باشد که می‌تواند برای درمان جوش صورت و آکنه بسیار مؤثر باشد.

تقویت سیستم ایمنی بدن

سیاه دانه حاوی مقدار زیادی از آنتی‌ اکسیدان‌‌هایی است که می‌توانند اثرات منفی رادیکال‌‌های آزاد را خنثی بکنند و از بیماری‌‌هایی مثل سرطان پیشگیری کنند. نتایج مطالعات متعدد تاثیر مثبت این گیاه را در رفع اختلالات سیستم ایمنی بدن و تقویت آن تایید کرده است.

عوارض سیاه دانه

1. مصرف سیاه دانه در دوران بارداری توصیه نمی‌شود. زیرا باعث انقباض عضلات رحم شده و خطر سقط جنین را به همراه دارد.
2. زیاده‌روی در مصرف سیاه دانه باعث کاهش فشار خون می‌شود، به ویژه اگر با داروهای کاهش فشار خون مصرف گردد.
3. دانه‌های این گیاه سمی است و مصرف زیاد آنها به کبد و کلیه آسیب می‌رساند.